การวิเคราะห์จุดคุ้มทุน การวิเคราะห์จุดคุ้มทุน เป็นการวิเคราะห์ถึงความสัมพันธ์ของค่าใช้จ่ายเกี่ยวกับต้นทุนสินค้า จำนวนสินค้าที่ขาย และกำไรจากการขายสินค้าเพื่อดูว่ากิจการจะต้องผลิตและขายสินค้าเป็นจำนวนเท่าใดจึงจะคุ้มทุนพอดี
ซึ่งจำนวนหน่วยของสินค้าที่ขายหรือปริมาณยอดขายจะทำให้ยอดขายหรือรายได้ของกิจการเท่ากับต้นทุนที่เกิดขึ้นทั้งหมดพอดี เรียกว่า “จุดคุ้มทุน” (Break Even Point) ซึ่งช่วยให้ผู้บริหารสามารถตัดสินใจได้เนื่องจากมื่อสามารถจำหน่ายได้สูงกว่านี้ไปกำไรจะเกิดขึ้น และถ้าขายยังไม่ถึงจุดนี้ก็จะเกิดการขาดทุนผู้บริหารอาจใช้จุดคุ้มทุนเป็นพื้นฐานในการตัดสินใจเกี่ยวกับการกำหนดราคาขาย ปริมาณขาย และกำไรได้ซึ่งถ้าหากตั้งราคาขายให้สูงขึ้นจุดคุ้มทุนก็จะเกิดขึ้นเร็ว
หรือถ้าต้องการกำไรจำนวนหนึ่ง ควรจะผลิตและขายสินค้าเป็นจำนวนเท่าไร ในการคำนวณหาจุดคุ้มทุนนั้นจะมีปัจจัยที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ ราคาขาย ต้นทุนผันแปรต้นทุนคงที่ จำนวนสินค้าที่ขาย และสัดส่วนของการขายสินค้า ทั้ง นี้สามารถวิเคราะห์ได้หลายลักษณะ แต่ในที่นี้จะขอกล่าวเฉพาะการวิเคราะห์จุดคุ้มทุนด้วยแผนภูมิเท่านั้น การวิเคราะห์จุดคุ้มทุนด้วยแผนภูมิ
จากกราฟจะพบว่าจุดคุ้มทุน คือ จุดที่เส้นรายได้รวมตัดกับเส้นต้นทุนรวม ซึ่งมียอด ขาย 60,000 บาทหรือปริมาณ 2,000 หน่วย โดยที่เส้นรายได้รวมจะมีความชัน (Slope) เท่ากับราคาขายของสินค้าแต่ละหน่วย คือ30 บาท (การขายสินค้าเพิ่มขึ้น 1 หน่วย จำนวนเงินเพิ่มขึ้น 30 บาท) เส้นต้นทุนผันแปรก็จะมีความชันเท่ากับต้นทุนผันแปรต่อหน่วย คือ 18 บาท ซึ่งจุดที่เส้นรายได้รวมตัดกับเส้นต้นทุนรวมก็คือ จุดคุ้มทุน นัน่
คือจุดที่ปริมาณการขายมีรายได้รวมเท่ากับต้นทุนรวมพอดี ส่วนของพื้นที่ที่อยู่สูงกว่าจุดคุ้มทุน คือ ส่วนที่เกิดกำไร ซึ่งมีกำไร 12 บาทต่อหน่วย (30 – 18) และส่วนของพื้นที่ที่อยู่ต่ำกว่าจุดคุ้มทุน คือ ส่วนที่เกิดขาดทุน |