สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ กล่าวถึงการเสด็จประพาสต้นของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อปี พ.ศ. 2447 (ร.ศ. 123) ซึ่งเป็นการเสด็จประพาสต้นครั้งแรก และครั้งที่ 2 เมื่อปี พ.ศ. 2449 (ร.ศ.125) ความบางตอนว่า “พระพุทธเจ้าหลวงไม่ใคร่จะทรงสบาย...แพทย์หลวงเห็นว่า จะต้องเสด็จประพาสไปให้พ้นความรำคาญโดยไม่ต้องกังวลเรื่องธุระใดๆ สักคราวหนึ่ง...การเสด็จเช่นนั้น ห้ามไม่ให้จัดการรับเสด็จเป็นทางราชการใดๆ เพราะประสงค์จะไปเงียบๆ ได้ทรงออกเดินทางจากบางปะอินเมื่อวันที่ 14 กรกฎาคม ร.ศ. 123... จากนั้นในระหว่างเดือนกรกฎาคม-สิงหาคม ร.ศ. 125 เสด็จขึ้นไปประพาสเมืองสระบุรี แล้วขึ้นทางลำแม่น้ำใหญ่จนถึงเมืองกำแพงเพชร”
"คนงามเมืองกำแพงเพชร" ถ่ายเมื่อวันที่ 23 สิงหาคม ร.ศ. 125 เข้าใจว่าเป็นภาพถ่ายฝีพระหัตถ์ในรัชกาลที่ 5 วารสารเมืองโบราณได้อัญเชิญภาพถ่ายฝีพระหัตถ์ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวและเจ้านายที่ตามเสด็จ เมื่อคราวเสด็จประพาสต้นยังเมืองกำแพงเพชรมาให้รับชมในบทความเรื่อง“เสด็จประพาสต้นที่กำแพงเพชร” โดยได้รับความอนุเคราะห์อัดจากต้นฉบับฟิล์มกระจกให้นำมาเผยแพร่ได้จากหอจดหมายเหตุแห่งชาติ ติดตามอ่านบทความนี้ได้ในวารสารเมืองโบราณ ปีที่ 7 ฉบับที่ 1 (ธันวาคม 2523-มีนาคม 2524) หน้า 19-26 คลิก https://issuu.com/muangboranjournal/docs/0701-2524/20  พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ..........รัชกาลที่ ๕ เป็นพระมหากษัตริย์ที่ได้สร้างความเจริญก้าวหน้าให้กับชาติอย่างล้นเหลือ ด้วยพระปรีชาสามารถอันยากยิ่งที่จะมีผู้ใดเสมอเหมือน พระราชกรณียกิจในแผ่นดินสยามของพระองค์นั้น เป็นความทรงจำที่ไม่มีวันจางไปจากความนึกคิดของปวงชนชาวสยาม พร้อมทรงสอดส่องดูแลทุกข์สุขของไพร่ฟ้าข้าแผ่นดินด้วยความห่วงใยอยู่ตลอดเวลา ...ตลอดชีวิตของพระองค์ซึ่งครองราชมา ๔๒ ปี พระองค์ทรงสร้างสิ่งที่เจริญก้าวหน้าแก่ชาติบ้านเมืองให้รุ่งเรืองอย่างมาก การเสด็จประพาสต้น เป็นสิ่งที่ทำให้พระองค์ได้ทอดพระเนตรทุกสิ่งทุกอย่างชัดเจน การประพาสต้นเพื่อสอดส่องทุกข์สุขของราษฎรนี้มิได้มีหมายกำหนดการ บางคราวทรงปลอมแปลงพระองค์เป็นสามัญชนเข้าไปปะปนกับราษฎร เพื่อที่จะได้ประจักษ์ในความเป็นอยู่ของราษฎรของพระองค์อย่างใกล้ชิดทะให้พระองค์ได้พบความจริงต่างๆ และทรงนำไปแก้ไขในทุกๆ เรื่อง เพื่อประโยชน์สุขแห่งราษฎรสยาม
สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ จากการอธิบายความหมายของการเสด็จประพาสต้นในสมัยรัชกาลที่ ๕ ของสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ นับได้ว่ามีจำนวน ๓ ครั้งคือ การเสด็จประพาสต้นครั้งแรก เมื่อ พ.ศ.๒๔๔๗ เสด็จสมุทรสาคร ดำเนินสะดวก ราชบุรี, สมุทรสงคราม ฯลฯ
การเสด็จประพาสต้นครั้งที่ ๒ เมื่อ พ.ศ.๒๔๔๙ ระหว่างวันที่ ๒๗ กรกฎาคม ถึง ๒๙ สิงหาคม ๒๔๔๙ ...โดยเสด็จออกจากสวนดุสิต ลงเรือที่ตำหนักแพวังหน้า โดยเสด็จผ่านเมืองนครสวรรค์ขาขึ้นในวันที่ ๑๑-๑๘ สิงหาคม ๒๔๔๙ ซึ่งการเสด็จฯ เมืองนครสวรรค์ครั้งนี้มีความสำคัญยิ่ง เกี่ยวกับประวัติศาสตร์ของจังหวัดนครสวรรค์มาก และสามารถค้นคว้าหาภาพถ่ายมาประกอบเรื่องได้ ด้วยขณะนั้นพระองค์ทรง โปรดการถ่ายรูป
เจ้าพระยายมราช การเสด็จประพาสต้นครั้งที่ ๓ ร.ศ. ๑๒๘ ( พ.ศ.๒๔๕๑ ) ...เสด็จโดยทางรถไฟจนถึงเมืองนครสวรรค์ แล้วทรงเรือพระที่นั่งล่องน้ำลงมาเข้าปากน้ำมะขามเฒ่า ประพาสทางลำน้ำเมืองสุพรรณบุรี รัชกาลที่ ๕ ทรงเสด็จทั่วประเทศถึง ๔๔ จังหวัด รวมทั้งสิ้น ๑๐ เส้นทาง ได้แก่ การเสด็จประพาสต้น ร.ศ.๑๒๓, ประพาสต้น ร.ศ.๑๒๕ พระบรมราชโองการสำรวจลำน้ำมะขามเฒ่า, ร.ศ.๑๒๗ ประพาสมณฑลอยุธยา, ร.ศ.๙๗ ประพาสชายฝั่งทะเลตะวันออก, ร.ศ.๙๕, ร.ศ.๑๐๑, ร.ศ.๑๐๒, ร.ศ.๑๐๓ ประพาสไทรโยค, ร.ศ.๙๖, ร.ศ.๑๐๗ ประพาสแหลมมาลายู, ร.ศ.๑๐๘, ร.ศ.๑๐๙, ร.ศ.๑๒๐ ประพาสมณฑลฝ่ายเหนือ, ร.ศ.๑๒๐ ประพาสมณฑลปราจีน, ร.ศ.๑๒๘ และมีวัดที่พระองค์เสด็จพระราชดำเนินมากถึง ๑๗๑ แห่ง |
รัชกาลที่ 5 เสด็จประพาสต้นที่ใดบ้าง
กระทู้ที่เกี่ยวข้อง
ลิขสิทธิ์ © 2024 th.ketajaman Inc.
