แนวคิด หลักการหรือทฤษฎี สมมติฐาน (Hypotheses) คือ คำตอบสมมติของประเด็นปัญหาวิจัย ซึ่งผู้วิจัยกำหนดขึ้น สมมติฐาน มีประโยชน์ คือ สามารถให้แนวทางในการรวบรวมข้อมูลและการวิเคราะห์ข้อมูล หากผลการวิเคราะห์ข้อมูลปรากฏในหลักฐานสนับสนุนหรือยืนยันสมมติฐาน ผู้วิจัยก็ยอมรับสมมติฐาน นั่นคือ ถือว่าสมมติฐานที่ตั้งไว้ไม่ใช่คำตอบสมมติแต่เป็นคำตอบที่เป็นจริง เชื่อถือได้ การเขียนสมมติฐานอาจเขียนได้เป็น 2 แบบกล่าวคือ แบบที่ 1 เขียนในรูปของสมมติฐานว่างหรือสมมติฐานศูนย์ มักเขียนในรูปของการปฏิเสธ เช่น ไม่แตกต่างหรือไม่มีความสัมพันธ์ แบบที่ 2 เขียนในรูปของตรงกันข้ามกับสมมติฐานว่ากล่าวคือ ระบุลงไปว่า มีความแตกต่าง หรือมีความสัมพันธ์ โครงการวิจัยอาจจะมีสมมติฐานหรือไม่มีก็ได้ แต่ถ้ามีจะต้องมีความสอดคล้องกับวัตถุประสงค์ สมมติฐานการวิจัยเป็นสิ่งที่ผู้วิจัยคาดการณ์ หรือคาดคะแนว่าน่าจะเป็นคำตอบของปัญหาหรือข้อสงสัยที่ทำการศึกษา ก่อนที่จะทำการวิจัย การตั้งสมมติฐานต้องตั้งบนรากฐานแนวคิด ทฤษฎี ที่เกี่ยวข้องกับปัญหา การตั้งสมมติฐานควรคำนึงถึง ไม่ใช่การคาดเดาโดยไม่มีเหตุผล หรือตั้งขึ้นมาลอยๆ การเขียนสมมติฐานการวิจัยควรมีลักษณะดังนี้ 1. มีความชัดเจน สามารถทดสอบได้ 2. ควรเขียนโดยใช้ภาษาที่ง่าย ไม่สลับซับซ้อน 3. ควรเขียนให้สอดคล้องสัมพันธ์กับวัตถุประสงค์ของการวิจัย ตัวอย่าง หัวข้อการวิจัย : การศึกษาเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาวิทยาศาสตร์ และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ที่เรียนโดยใช้ชุดการสอนชุดมินิคร์อสกับเรียนโดยการสอนตามคู่มือครูของ สสวท. สมมติฐาน 1. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาวิทยาศาสตร์ระหว่าง การวิจัยกลุ่มทดลองที่เรียนโดยชุดการสอนมินิคร์อสกับกลุ่มควบคุมที่เรียนโดยวิธีสอนตามคู่มือครูของ สสวท. มีความแตกต่างกัน 2. ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ระหว่างกลุ่มทดลองที่เรียนโดยชุดการสอนมินิคร์อสกับกลุ่มที่เรียนโดยวิธีสอนตามคู่มือครูของ สสวท. มีความแตกต่างกัน หัวข้อการวิจัย : การสร้างแบบฝึกทักษะการอ่านคำที่ใช้อักษร ร ล ว ควบกล้ำ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 สมมติฐานการวิจัย กลุ่มตัวอย่างที่ได้รับการฝึกจากแบบฝึกทักษะการอ่านคำที่ใช้อักษร ร ล ว ควบกล้ำ จะมีความสามารถในการอ่านคำที่ใช้อักษร ร ล ว ควบกล้ำดีขึ้น กิจกรรมสมมุติฐาน (Hypothesis) ความหมายของสมมติฐาน สมมติฐาน คือ คำตอบที่ผู้วิจัยคาดคะเนไว้ล่วงหน้าอย่างมีเหตุผล หรือสมมติฐานคือข้อความที่อยู่ในรูปของการคาดคะเนความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปร 2 ตัว หรือมากกว่า 2 ตัวเพื่อใช้ตอบปัญหาที่ต้องการศึกษา สมาติฐานที่ดีมีหลักเกณฑ์ที่สำคัญ 2 ประการคือ 1. เป็นข้อความที่กล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปร 2.เป็นสมมติฐานที่สามารถทดสอบได้โดยวิธีการทางสถิติ ชนิดของสมมุติฐาน สมมติฐานมี 2 ชนิดใหญ่ ๆ คือ สมมติฐานทางวิจัยและสมมติฐานการสถิติ 1. สมมติฐานทางวิจัย (research hypothesis) เป็นการเขียนคาดการณ์ที่เกิดขึ้น หรือแสดงความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปร 2 ตัวขึ้นไป เพื่อสื่อให้ผู้อ่านทราบว่า ผู้วิจัยสงสัยและคาดการณ์ประเด็นปัญหาวิจัยแต่ละประเด็นไว้ว่าอย่างไร และแสดงแนวทางการทดสอบปัญหาในแต่ละประเด็นไว้อย่างไร แบ่งออกเป็น 2 อย่างคือ 1.1 สมมติฐานการวิจัยแบบมีทิศทาง ( Directional hypothesis ) เป็นสมมติฐานที่เขียนระบุอย่างชัดเจนถึงทิศทางของความแตกต่างถึงทิศทางของความแตกต่างระหว่างกลุ่ม โดยมีคำว่า “ ดีกว่า ” หรือ “ สูงกว่า ” หรือ “ ต่ำกว่า ” หรือ “ น้อยกว่า” ในสมมติฐานนั้นๆดังตัวอย่างที่ 1 ข้างต้น หรือระบุทิศทางของความสัมพันธ์ โดยมีคำว่า “ ทางบวก ” หรือ “ทางลบ ” ในสมมติฐานนั้นๆ เช่น - ครูประจำการมีความสามารถในการใช้คอมพิวเตอร์มากกว่าครูฝึกสอน - นักเรียนในกรุงเทพฯจะมีทัศนะคติทางวิทยาศาสตร์ดีกว่านักเรียนในชนบท - ครูอาจารย์เพศชายมีความวิตกกังวลในการทำงานน้อยกว่าครูอาจารย์เพศหญิง - ผู้บริหารเพศชายมีประสิทธิภาพในการบริหารงานมากกว่าผู้บริหารเพศหญิง 1.2 สมมติฐานการวิจัยแบบไม่มีทิศทาง 2. สมมติฐานทางสถิติ ( Statistical hypothesis) เป็นการเขียนเพื่อการทดสอบ รูปประโยคจะเป็นข้อความที่กล่าวถึงค่าพารามิเตอร์ (parameters) คือค่าต่าง ๆ ของประชากร เช่น ค่าเฉลี่ย ค่าความแปรปรวน ในรูปพจน์หรือประโยคสัญลักษณ์ทางคณิตศาสตร์ แบ่งออกเป็น 2 อย่าง คือ 2.1 สมมติฐานศูนย์ (Null hypothesis) จะเขียนในรูปที่ไม่แสดงอิทธิพลของตัวแปรอิสระนั่นคือไม่มีความสัมพันธ์กันระหว่าง……….. หรือไม่มีความแตกต่างระหว่าง……...…… การเขียน ๆ
เป็นรูปสัญลักษณ์ทางสถิติ เช่น H0 : µ1 = µ2 หรือ H0 : µ1 µ2 หรือ H0 : µ1 µ2 เป็นต้น 2.2.1 สมมติฐานแบบไม่มีทิศทาง (non - directional hypothesis) เป็นสมมติฐานที่ระบุค่าพารามิเตอร์ค่าใดค่าหนึ่งไม่เท่ากับค่าใดค่าหนึ่ง H1 : µ1 > µ2 หรือ µ1 < µ2 จุดมุ่งหมายในการตั้งสมมติฐาน H1 : µ1 > µ2 หรือ µ1 < µ2 การทดสอบทางสถิติของสมมติฐานนี้เรียกว่าการ ทดสอบสมมติฐานแบบทางเดียว (One - tailed test) เอกสารอ้างอิง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. พิษณุโลก. มหาวิทยาลัยนเรศวร. |