หมายถึง การนำเสนอสิ่งแปลกใหม่ที่ไม่เคยมีมาก่อน ในทางศิลปะสามารถกระทำโดยการนำวิธีจัดรูปแบบองค์ประกอบศิลปะโดยใช้ทัศนะธาตุ เช่น เส้น สี น้ำหนัก พื้นผิว รูปร่าง รูปทรง เป็นสื่อในการถ่ายทอด และผ่านเทคนิคต่าง ๆ ในทางจิตรกรรมอาจใช้ ดินสอสี สีน้ำมัน สีน้ำ สีอะครายลิค สีฝุ่น หรือเทคนิคผสม เป็นต้น กระบวนการสร้างสรรค์ สามารถแสดงออกได้หลายวิธีการดังนี้
เช่นในงานศิลปะในแนวImpressionism, Neo-Impressionism,และ Abstract เป็นต้น แหล่งที่มาของความคิดสร้างสรรค์ ตัวอย่างความคิดสร้างสรรค์ทางศิลปะอาจมีที่มาจากแรงบันดาลใจ ดังนี้
25. หลับตา ลืมตาทุก 5 นาที แล้วนำมาทำเป็นงานศิลปะ 26. นำเอาความสะเทือนใจในช่วงชีวิตมาสร้างสรรค์ เช่น ความรัก ความโกรธ ความสูญเสีย ความตาย เป็นต้น 27. การฟังธรรมะแล้วนำมาทำงานศิลปะ 28. จ้องมองท้องฟ้าดูกลุ่มก้อนเมฆที่เคลื่อนไหว พระจันทร์ ดวงอาทิตย์ ฯ วิธีการสร้างสรรค์ผลงานศิลปะ โดยปกติกระบวนการสร้างสรรค์ผลงานด้านศิลปะนั้น ส่วนใหญ่ศิลปินจะเริ่มจากกระบวนการคิดและปฏิบัติตามขั้นตอน ดังนี้
การพัฒนาการทางความคิดสร้างสรรค์จะเกิดการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอก็ต่อเมื่อศิลปินเปิดใจกว้างโดยยอมรับให้อิทธิพลของสิ่งเร้าจากบริบทต่าง ๆ ตลอดจนรูปแบบ (Style) ของศิลปินท่านอื่น ๆ เข้ามามีบทบาทร่วมในการแสดงออกทั้งทางด้านความคิดและแรงบันดาลใจในผลงานแต่ละชิ้นของตนเองบ้าง เพื่อให้เกิดผลในด้านพัฒนาการทางความคิดสร้างสรรค์ สิ่งสำคัญที่สุดคือการสร้างสรรค์ผลงานแต่ละครั้งนั้น ศิลปินจะต้องมีสิ่งเร้าที่เกิดขึ้นจากความต้องการภายในจิตใจของศิลปินเอง (Intrinsic Value) ที่มา ผู้ช่วยศาสตราจารย์ คเณศ ศีลสัตย์ จากเว็บไซต์ fa.kku.ac.th/th2/e-Learning/word/kanad01.doc หลักการสร้างสรรค์งานทัศนศิลป์ หลักการจัดองค์ประกอบศิลป์มีสิ่งที่ควรคำนึง ดังนี้ – เอกภาพ – สมดุล – จุดเด่นและการเน้น –ความกลมกลืน – จังหวะ เอกภาพ หมายถึง การรวมกันเป็นกลุ่มก้อน ไม่แตกแยกกระจัดกระจายไปคนละทิศทางทำให้ขาดประสานสัมพันธ์กัน งานทัศนศิลป์ที่ขาดเอกภาพจะทำให้ขากการจูงใจในการคิด ขาดความสนใจ ขาดจุดเด่น เกิดความสับสนในความหมาย งานทัศนศิลป์ควนนำเสนอเรื่องราว แนวความคิด จุดสนใจเพียงหนึ่งเดียว โดยมีส่วนประกอบอื่นมาช่วยสนับสนุนให้จุดเด่นที่ต้องการน่าสนใจขึ้นมา ดังนั้นในงานทัศนศิลป์ผู้สร้างงานต้องอาศัยจุดมุ่งหมายไว้ให้แน่นอนว่าจะเสนอเนื้อหาในแนวใด เทคนิค Collograph ผลงานอาจารย์ชะลูด นิ่มเสมอ – สมดุล หมายถึง การจัดวางองค์ประกอบศิลป์ให้มีความเหมาะสมไม่เอียงเอนไปข้างใดข้างหนึ่งของภาพ สมดุลมี 2 แบบ คือ สมดุลแบบซ้าย-ขวาเท่ากัน เป็นลักษณะการจัดวางองค์ประกอบศิลป์ที่ยึดถือความเหมือนกันทุกประการทั้ง 2 ข้าง เช่น ความสมดุลของร่างกายมนุษย์ เป็นต้น การจัดภาพแบบ สมดุลแบบซ้าย-ขวาเท่ากัน ผลงาน ชุด “ธรรมปรัญา : เทวานุภาพ” โดย สุวัฒน์ แสนขัติยรัตน์ สมดุลแบบซ้าย-ขวาไม่เท่ากัน เป็นสมดุลทางความรู้สึกในการมองเห็น โดยที่วัตถุหรือเนื้อหาในภาพไม่จำเป็นต้องเหมือนกัน การจัดภาพแบบ สมดุลแบบซ้าย-ขวาไม่เท่ากัน – จุดเด่นและการเน้น หมายถึง ส่วนสำคัญที่สุดของภาพที่ต้องการแสดง ซึ่งนำไปสู่การบอกเล่าเนื้อหาทั้งหมดของภาพหรือเป็นจุดที่ดึงดูดความสนใจให้มอง ในทางทัศนศิลป์จุดสนใจควรมีจุดเดียว ซึ่งอาจจะเป็นส่วนที่แสดงความสำคัญหรือมีสีสันสดใสที่สุด นอกจากนั้นยังอาจเน้นให้เกิดจุดเด่นด้วยการสร้างความแตกต่างขึ้นในภาพ จุดเด่นไม่จำเป็นต้องอยู่กลางภาพเสมอไป อาจจะอยู่ส่วนใดส่วนหนึ่งของภาพก็ได้ จุดเด่นและการเน้น – ความกลมกลืน เป็นสิ่งสำคัญสุดท้ายของการจัดองค์ประกอบศิลป์ ซึ่งจะขาดเสียมิได้ เพราะความกลมกลืนจะทำให้ภาพงดงาม และนำไปสู่เนื้อหาเรื่องราวที่นำมาเสนอ ความกลมกลืนมี 2 แบบ คือ -ความกลมกลืนแบบคล้อยตามกัน ความกลมกลืนแบบคล้อยตามกัน ความกลมกลืนแบบขัดแย้ง ผลงานเทคนิค แม่พิมพ์โลหะ โดย พิษณุ ศุภนิมิตร (คศ.1979) – จังหวะในทางศิลปะ หมายถึง การจัดภาพลักษณะการซ้ำที่เป็นระเบียบ ให้ความรู้สึกเคลื่อนไหวที่ต่อเนื่องของเส้น น้ำหนัก สี และรูปทรง ประกอบเข้าด้วยกันจนเกิดเป็นจุดสนใจ การจัดวางจังหวะของสีและรูปทรง ผลงาน เทคนิค สีน้ำมัน โดย สุรศักดิ์ เจริญวงศ์ (1980)
|