ข่าวสาร A01 การเกษตรทั่วไป ความแตกต่างระหว่าง ระบบเกษตรผสมผสาน VS ระบบไร่นาสวนผสม ปัจจุบัน ระบบเกษตรผสมผสาน กำลังอยู่ในความสนใจของเกษตรกร เพราะถือเป็นก้าวแรกที่นำไปสู่การทำเกษตรแบบยั่งยืน สามารถเพิ่มกิจกรรมการผลิตและมูลค่าผลผลิตได้จากพื้นที่การผลิตเดิม
อีกทั้งยังเป็นการเพิ่มรายได้ให้แก่ครัวเรือนเกษตรกรรมอย่างยั่งยืนอีกด้วย แต่ทั้งนี้หลายท่านอาจจะยังไม่ทราบถึงความแตกต่างระหว่าง "ระบบเกษตรผสมผสาน" กับ "ระบบไร่นาสวนผสม" ที่เราคุ้นเคย อย่างไรก็ตาม ระบบไร่นาสวนผสมสามารถพัฒนาไปสู่การดำเนินการในลักษณะของระบบเกษตรผสมผสานได้ไม่ยาก โดยการเพิ่มความรู้ความสามารถของเกษตรกรผู้ดำเนินการ และสามารถต่อยอดไปสู่การทำเกษตรแบบยั่งยืนได้ในที่สุด o ระบบไร่นาสวนผสม (Mixed/Diversified/Polyculture Farming System) เป็นระบบการเกษตรที่มีกิจกรรมการผลิตหลาย ๆ อย่างเพื่อตอบสนองการบริโภค หรือเพื่อลดความเสี่ยงจากราคา ผลิตผลที่มีความผันผวนเท่านั้น โดยมิได้คำนึงว่ากิจกรรมการผลิตเหล่านั้นจะต้องมีผสมผสานเกื้อกูลกันเพื่อลดต้นทุนการผลิต และคำนึงถึงสภาพแวดล้อม เช่นเดียวกับกับการเกษตรผสมผสาน การทำไร่นาสวนผสมอาจมีกิจกรรมการผลิตที่เกื้อกูลกันบ้าง แต่มิใช่เกิดจาก “ความรู้ ความเข้าใจ” o ระบบเกษตรผสมผสาน (Integrated Farming System) เป็นระบบการเกษตรที่ทำการเพาะปลูกพืชหรือเลี้ยงสัตว์ต่าง ๆ ชนิดอยู่ในพื้นที่เดียวกัน ภายใต้การเกื้อกูลประโยชน์ต่อกันอย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด โดยอาศัยหลักการอยู่รวมกันระหว่างพืช สัตว์ และสิ่งแวดล้อม ในรูปความสัมพันธ์ระหว่างพืชกับพืช พืชกับสัตว์ หรือสัตว์กับสัตว์ ก็ได้
o ความสำเร็จในการทำการเกษตรแบบผสมผสานอย่างยั่งยืน ประกอบไปด้วย 3 องค์ประกอบ ได้แก่
นโยบายทางการเกษตรและเกษตรยั่งยืนของประเทศไทย ณ ปัจจุบัน ยุทธศาสตร์เกษตรและสหกรณ์ ระยะ 20 ปี (พ.ศ. 2560 - 2579) ยุทธศาสตร์ที่ 4 บริหารจัดการทรัพยากรการเกษตรและสิ่งแวดล้อมอย่างสมดุลและยั่งยืน 1) บริหารจัดการทรัพยากรการเกษตรอย่างยั่งยืนที่สอดคล้องกับ SDGs (Sustainable Development Goals)
เมื่อกล่าวถึง “เกษตรยั่งยืน” มีผู้ให้ความหมายไว้จำนวนมาก จึงขอนำเฉพาะองค์ประกอบและนัย จาก องค์การอาหารและเกษตรแห่งสหประชาชาติ ซึ่งกล่าวไว้อย่างน่าสนใจ ว่า การเกษตรยั่งยืน คือ หลักการว่าด้วยการจัดการทรัพยากรเพื่อการผลิตทางการเกษตร อันประสบความสำเร็จ เพื่อสนองความจำเป็นของมนุษย์ที่เปลี่ยนแปลง โดยสามารถรักษา หรือบำรุงคุณภาพของสิ่งแวดล้อมและอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ (FAO, 1989) องค์ประกอบที่จำเป็นของการเป็นเกษตรยั่งยืนแท้จริง ต้องประกอบด้วย องค์ประกอบ 5 ประการ (FAO, 2008) ได้แก่
นอกจากนี้ ในทางปฏิบัติเกษตรยั่งยืนต้องใช้ปัจจัยการผลิตจากภายนอกให้น้อยที่สุด และให้ใช้ทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่ในท้องถิ่น หากจำเป็นต้องซื้อปัจจัยการผลิตก็ต้องใช้อย่างมีประสิทธิภาพ (Lee, 2005) *สามารถหาความหมายและคำจำกัดความของการเกษตรยั่งยืน เพิ่มเติม ได้ที่ เกษตรยั่งยืน: ความหมาย รูปแบบ และการพัฒนา (หน้า 6-9)
เอกสารอ้างอิง
สามารถอ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้โดย Scan QR Code บนภาพหรือกดลิงก์เพื่ออ่านได้ทันที แหล่งที่มาคำสำคัญการเกษตรแบบผสมผสาน มีกี่ประการ อะไรบ้างหลักการของเกษตรแบบผสมผสานมี 4 ประการคือ 1. ประกอบด้วยกิจกรรมการผลิตตั้งแต่ 2 ชนิดขึ้นไป อาจเป็นการผสมผสาน ระหว่างพืชกับพืช สัตว์กับสัตว์ หรือสัตว์กับพืช 2. กิจกรรมการผลิตแต่ละชนิดจะต้องเกื้อกูลกันเป็นวงจร โดยพิจารณาจาก การหมุนเวียนการใช้ประโยชน์เกี่ยวกับอาหาร อากาศและพลังงาน
การเกษตรแบบผสมผสาน คือ การทำการเกษตรรูปแบบใดระบบเกษตรผสมผสำนเป็นรูปแบบหนึ่งของระบบเกษตรกรรมที่มีกิจกรรมตั้งแต่2 กิจกรรมขึ้นไปใน พื้นที่่เดียวกัน และกิจกรรมเหล่ำนี้จะมีกำรเกื้อกูลประโยชน์ซึ่งกันและกันไม่ทำงใดก็ทำงหนึ่ง ดังนั้น จึงเป็นระบบที่ นำไปสู่กำรเกษตร แบบยั่งยืน (Sustainable Agriculture) จึงก่อให้เกิดผลดีและประโยชน์ในด้ำนต่ำง ๆ ดังต่อไปนี้
การปลูกพืชแบบผสมผสานมีอะไรบ้างเป็นรูปแบบการเกษตรที่สอดคล้องกับสมดุลของแร่ธาตุพลังงาน และมีการเกื้อกูลประโยชน์ระหว่าง กิจกรรมการผลิตต่างๆ มากขึ้น ใกล้เคียงกับระบบนิเวศตามธรรมชาติมากยิ่งขึ้น เช่น การเลี้ยงปลาในนา ข้าว การเลี้ยงเป็ดในนาข้าว การเลี้ยงหมูและปลูกผัก การเลี้ยงสัตว์และปลูกพืชไร่ การเลี้ยงกุ้งก้ามแดง ในนาข้าวเป็นต้น
เกษตรผสมผสานหมายถึงข้อใดเกษตรผสมผสานและไร่นาสวนผสม เป็นการนำเอาส่วนผสมของการทำอาชีพเกษตรกรมารวมไว้อย่าน้อย 2 ประเภทขึ้นไป หรืออธิบายให้ง่ายกว่านั้นก็คือ การที่เกษตรกรทำงานมากกว่า 2 ชิ้นขึ้นไปภายในพื้นที่และช่วงเวลาเดียวกัน ซึ่งถ้าแยกความหมายของเกษตรผสมผสานก่อน ก็จะให้ข้อมูลได้ว่า เป็นการทำเกษตรในรูปแบบต่าง ๆ บนพื้นที่หนึ่ง ซึ่งมีมากกว่า 2 ...
|