เจดีย์ที่วัดเจดีย์เจ็ดแถวเป็นศิลปะสมัยใด

            วัดเจดีย์เจ็ดแถว อยู่ด้านหน้าวัดช้างล้อม นับว่ามีความสวยงามมากกว่าวัดอื่นในในเมืองศรีสัชนาลัย  เพราะมีเจดีย์แบบต่าง ๆ กันมากมายที่เป็นศิลปะสุโขทัยแท้ และเป็นศิลปะแบบศรีวิชัยผสมสุโขทัย โบราณสถานที่สำคัญคือ เจดีย์ประธานรูปดอกบัวตูมอยู่ด้านหลังพระวิหารซึ่งเป็นศิลปะแบบสุโขทัยแท้  และมีเจดีย์รายรวมทั้งอาคารขนาดเล็กแบบต่าง ๆ จำนวน 33 องค์ มีกำแพงแก้วล้อมรอบอีกชั้นหนึ่ง นอกกำแพงมีโบสถ์ และบ่อน้ำ เจดีย์รายที่วัดเจดีย์เจ็ดแถวมีรูปแบบที่ได้รับบอิทธิพลศิลปะจากที่ต่าง ๆ หลายแห่ง  เช่น ลังกา และพุกาม

ด้านหลังเจดีย์ประธานมีเจดีย์รายที่มีลักษณะเด่น คือ ฐานเป็นเจดีย์สี่เหลี่ยมจัตุรัส ยอดเป็นทรงกลม ภายในเจดีย์มีซุ้มโถง และสามารถเข้าไปได้ และมีซุ้มเล็กประกอบซุ้มโถงอยู่ทั้ง 2 ข้าง ประดิษฐานพระพุทธรูปปูนปั้นปางลีลา ส่วนซุ้มโถงเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปยืนปูนปั้น และมีภาพจิตรกรรมใช้สีแบบเอกรงค์เป็นภาพอดีตพระพุทธเจ้า และเหล่าเทวดากษัตริย์ที่มาแวดล้อมถวายดอกไม้ ส่วนซุ้มจรนัมด้านหลังของเรือนธาตุจะทำเป็นพระพุทธรูปนาคปรกอย่างสวยงาม ต่อจากเรือนธาตุเป็นเจดีย์ทรงกลม 5 องค์โดยมีองค์ใหญ่เป็นประธานและมีเจดีย์ประจำมุม 4 องค์ ประดับด้วยพระพุทธรูปปั้นปางลีลา ในซุ้มเรือนธาตุ

วัดเจดีย์เจ็ดแถวเป็นชื่อที่เรียกขึ้นภายหลังโดยราษฎรในท้องถิ่นนั้น สาเหตุที่เรียกว่าวัดเจดีย์เจ็ดแถวเนื่องจากได้พบเจดีย์จำนวนมากหลายแถวภายในวัด และสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงสันนิษฐานว่าวัดเจดีย์เจ็ดแถววัดนี้เป็นวัดที่มีความสวยงามกว่าวัดอื่นๆ อาจเป็นวัดของกษัตริย์ที่ครองเมืองนี้ และเจดีย์รายอื่นๆ คงเป็นที่บรรจุพระอัฐิของเจ้านายในราชวงศ์สุโขทัย

          ��������ҹ˹���Ѵ��ҧ���� �ѹ˹��价ҧ��ȵ��ѹ�͡��§�� �Ѵ਴������ǹ�� �Ѻ����դ�����§�������Ѵ���� ����ͧ����Ѫ����� ������਴���Ẻ��ҧ� �ѹ�ҡ��� ��ҳʶҹ����Ӥѭ ��� ਴����иҹ�ٻ�͡��ǵ����ҹ��ѧ�������ë������Ż�Ẻ��⢷���� �����਴�������������Ҥ�â�Ҵ���Ẻ��ҧ� �ѹ 33 ͧ�� �ա�ᾧ��������ͺ�ա���˹�� �͡��ᾧ���ʶ���к�͹�� ����դٹ�������ͺ

ชื่อภาพ :วัดเจดีย์เจ็ดแถว ศรีสัชนาลัย
ศิลปะ : สุโขทัย
อายุสมัย :พุทธศตวรรษที่ 17-18
พบที่ :อำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย

ลักษณะสำคัญ : เจดีย์รายที่วัดเจดีย์เจ็ดแถวมีรูปแบบที่ได้รับอิทธิพลศิลปะจากที่ต่างๆหลายแห่ง เช่น ลังกา และพุกามด้านหลังเจดีย์ประธานมีเจดีย์รายที่มีลักษณะเด่น คือฐานเป็นเจดีย์สี่เหลี่ยมจัตุรัส ยอดเป็นทรงกลม ภายในเจดีย์มีซุ้มโถงส่วนซุ้มโถงเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปยืนปูนปั้นมีภาพจิตรกรรมเป็นภาพอดีตพระพุทธเจ้า และเหล่าเทวดากษัตริย์ เจดีย์รายที่มีลักษณะเด่นองค์หนึ่งเรียกว่า เจดีย์ทรงปราสาท คือซุ้มจรนัมด้านหลังของเรือนธาตุ ทำเป็นซุ้มมณฑปมีเรือนยอดข้างบนสูงเป็นซุ้มทางทิศตะวันตกมีพระพุทธรูปปางนาคปรกประดิษฐานอยู่ เป็นพระพุทธรูปปางนาคปรกสมัยสุโขทัยที่สวยงามยิ่ง รวมทั้งหมดแล้ววัดเจดีย์เจ็ดแถวมีเจดีย์รายและอาคารขนาดเล็กแบบต่างๆ กันถึงเกินกว่า 30 องค์ สมกับที่ได้ชื่อว่าวัดเจดีย์เจ็ดแถว นอกจากนั้นยังมีกำแพงแก้วล้อมรอบอีกชั้นหนึ่ง ภายนอกกำแพงมีโบสถ์และบ่อน้ำ ซึ่งเดิมมีคูน้ำล้อมรอบ ทั้งนี้ภายในบริเวณวัดมีต้นไม้ศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวบ้านให้ความเคารพ นำผ้าสีมาพันไว้รอบต้นไม้

เจดีย์เจ็ดแถวเป็นวัดขนาดใหญ่ที่ตั้งอยู่ในเมืองศรีสัชนาลัย ภายในวัดมีเจดีย์ทรงต่างๆ มากถึง 33 องค์ วางตัวอย่างเป็นระเบียบแบบแผนตามคติจักรวาล จากความงดงามและความหลากหลายของเจดีย์ทรงต่างๆ ภายในวัด จึงทำให้สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงสันนิษฐานว่าวัดเจดีย์เจ็ดแถวแห่งนี้เป็นสุสานหลวงหรือสถานที่บรรจุอัฐิของพระบรมวงศานุวงศ์ในราชวงศ์สุโขทัย

รูปแบบของเจดีย์ในวัดเจดีย์เจ็ดแถวสามารถแบ่งออกเป็น 3 กลุ่มด้วยกันคือ

1. เจดีย์ทรงดอกบัวตูม เจดีย์รูปแบบนี้เป็นเอกลักษณ์ของศิลปะสุโขทัย มีรูปทรงเพรียวสูง ฐานชั้นล่างสุดเป็นฐานเขียงรูปสี่เหลี่ยมที่ค่อยๆ สอบขึ้นเป็นรูปแปดเหลี่ยมที่กลางเจดีย์ รองรับส่วนยอดรูปดอกบัวตูมที่มีการประดับปูนปั้นเป็นลายกลีบบัว

2. เจดีย์ทรงปราสาท หมายถึงเจดีย์ที่มีเรือนชั้นหรือมีชั้นหลังคาซ้อนลดหลั่นกันขึ้นไป มีลักษณะรูปทรงเป็นแท่งสี่เหลี่ยม มักมีการเพิ่มมุมและยกเก็จเจดีย์ทรงปราสาทในวัดเจดีย์เจ็ดแถวนั้นมีรูปทรงที่หลากหลายตามแรงบันดาลใจทางศิลปกรรมที่ได้รับจากชุมชนภายนอก เช่น เจดีย์ทรงปราสาทแบบล้านนาและเจดีย์ทรงปราสาทแบบขอม เป็นต้น

3. เจดีย์ทรงกลม เป็นเจดีย์ทรงระฆังคว่ำ มักมีวงแหวนหรือลวดบัวประดับอยู่ใต้องค์ระฆัง ส่วนยอดเป็นก้านฉัตรและปล้องไฉนทรงกรวย สันนิษฐานว่าเจดีย์ทรงนี้น่าจะมีต้นเค้ามาจากเนินดินทรงกลมปักฉัตรบนยอดที่เป็นพิธีกรรมการฝังศาในอินเดียโบราณ

อ้างอิง : วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี. (2559). วัดเจดีย์เจ็ดแถว. ออนไลน์. ค้นเมื่อวันที่ 31 สิงหาคม 2560, จาก: https://th.wikipedia.org/wiki/.
ไทยแมพทราเวล. วัดเจดีย์เจ็ดแถว สุโขทัย. ออนไลน์. ค้นเมื่อวันที่ 31 สิงหาคม 2560, จาก: http://www.thaimaptravel.com/articles-inner/location-tour/237.html.

เรียบเรียงโดย :THANANON SAENGWONGSA

เจดีย์เจ็ดแถวอยู่ในสมัยใด

เจดีย์องค์ประธานของวัดเจดีย์เจ็ดแถวเป็นรูปทรงใด

วัดเจดีย์เจ็ดแถวมีอะไรน่าสนใจบ้าง

เจดีย์ที่เป็นเอกลักษณ์ของสุโขทัยอยู่ที่ใด