ส่วนประสมทางการตลาด ตัวอย่าง

4. Promotion     คือการทำกิจกรรมต่างๆ เพื่อบอกลูกค้าถึงลักษณะสินค้าของเรา เช่นโฆษณาในสื่อต่างๆ หรือการทำกิจกรรม ที่ทำให้คนมาซื้อสินค้าของเรา และการทำการลดราคาประจำปี หากจะพูดในแง่ของธุรกิจขนาดย่อม การโฆษณาอาจจะเป็นสิ่งที่เกินความจำเป็นเพราะจะต้องใช้เงิน จะมากหรือน้อยก็ ขึ้นกับ ช่องทางที่เราจะใช้ ที่จะดีและอาจจะฟรีคือ สื่ออินเตอร์เน็ต ซึ่งมีผู้ใช้เพิ่มจำนวนขึ้นมากในแต่ละปี สื่ออื่นๆที่ถูกๆ ก็จะเป็นพวก ใบปลิว โปสเตอร์ หากเป็นสื่อท้องถิ่นก็จะมี รถแห่ วิทยุท้องถิ่น หนังสือพิมพ์ท้องถิ่น วิธีในการเลือกสื่อนอกจากจะดูเรื่องค่าใช้จ่าย แล้วควรดูเรื่องการเข้าถึงกลุ่มเป้าหมายด้วย เช่นหากจะโฆษณาให้กลุ่มผู้ใหญ่ โดยเลือกสื่ออินเตอร์เน็ต(เพราะฟรี) ก็อาจจะเลือก เวบไซต์ที่ผู้ใหญ่เล่น ไม่ใช้เวบที่วัยรุ่นเข้ามาคุยกัน เป็นต้น 

4P คือ ส่วนประสมทางการตลาดหรือ Marketing Mix 4Ps ซึ่งเป็น 4 เครื่องมือที่เป็นพื้นฐานของหลักการตลาด ประกอบด้วย Product Price Promotion และ Place ซึ่งเป็นที่มาของชื่อ 4Ps โดยส่วนประสมทางการตลาดหรือ 4P คือเครื่องมือทางการตลาดที่ใช้สำหรับการวางแผนการตลาดในแต่ละส่วนให้เหมาะสมกับกลุ่มลูกค้าเป้าหมายเพื่อกระตุ้นให้ลูกค้าตัดสินใจซื้อสินค้า

สำหรับ 4Ps หรือส่วนประสมทางการตลาด (Marketing Mix) ในแต่ละส่วนจะเป็นการตลาดที่เกี่ยวข้องกับเรื่องดังต่อไปนี้

  • Product คือ กลยุทธ์เกี่ยวกับผลิตภัณฑ์หรือบริการ
  • Price คือ กลยุทธ์การตั้งราคาสินค้า
  • Promotion คือ การส่งเสริมการตลาดและการสื่อสารทางการตลาด
  • Place คือ ช่องทางในการจัดจำหน่ายและการเข้าถึงลูกค้า

โดยสิ่งสำคัญของการวางแผนการตลาดด้วย Marketing Mix คือแต่ละส่วนของ Marketing Mix 4P จะต้องมีความสอดคล้องไปในทิศทางเดียวกัน และต้องตอบโจทย์พฤติกรรมและความต้องการของกลุ่มลูกค้าเป้าหมายของแบรนด์

Product (ผลิตภัณฑ์)

Product คือ ส่วนประสมทางการตลาด 4P ที่เกี่ยวข้องกับผลิตภัณฑ์หรือบริการที่ Brand นำเสนอให้กับลูกค้า โดยเป้าหมายที่สำคัญที่สุดของผลิตภัณฑ์หรือบริการ คือ จะต้องตอบสนองความต้องการและแก้ไขปัญหา (Pain Point) ของผู้บริโภคกลุ่มเป้าหมายของแบรนด์

อย่างไรก็ตาม Marketing Mix ในส่วนของ Product จะไม่ได้จำกัดจบเพียงแค่ว่าสินค้านั้นทำอะไรได้หรือแก้ปัญหาอะไรให้กับลูกค้า แต่จะรวมไปถึง

  1. คุณภาพของสินค้า (Quality) และคุณลักษณะเฉพาะของสินค้า
  2. บรรจุภัณฑ์ (Packaging)
  3. ฉลาก (Label) ของสินค้า

คุณภาพของสินค้า (Quality) คือ ความสามารถในการตอบสนองความต้องการของลูกค้า ตัวอย่างเช่น ความทนทาน การที่สามารถใช้งานได้ตามที่โฆษณา ความสามารถบางอย่างที่เหนือกว่าสินค้าอื่น คุณภาพที่เหมาะสมกับราคา เป็นต้น

บรรจุภัณฑ์ (Packaging) คือ หน้าตาและลักษณะของบรรจุภัณฑ์ รวมไปถึงการบรรจุสินค้าลงในแพคเกจในจำนวนที่เหมาะสม อย่างเช่น คอนแทคเลนส์รายวันจะมีแบบแพคใส่กล่อง 30 ชิ้นขาย เพราะลูกค้าอาจจำเป็นต้องใช้ทุกวันตลอดทั้งเดือน

ฉลาก (Label) คือ เรื่องเกี่ยวกับความถูกต้องของฉลากสินค้า โดยเฉพาะกับ การตลาดระหว่างประเทศ ในธุรกิจข้ามชาติที่ในแต่ละประเทศอาจจะมีกฎหมายเกี่ยวกับฉลากสินค้าที่ต่างกัน

ขนาดของบรรจุภัณฑ์ นอกจากนี้สินค้าชนิดเดียวกันยังสามารถสร้างความหลากหลายให้เหมาะกับกลุ่มเป้าหมายแต่ละกลุ่มของเราได้ด้วย ตัวอย่างที่เห็นได้ทั่วไปคือ แชมพูสูตรเดียวกันที่มีหลายขนาดหลายราคา และเลย์ที่รสเดียวกันมีหลายขนาด เป็นต้น

อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับกลยุทธ์ด้านผลิตภัณฑ์ (Product) แบบละเอียดเพิ่มได้ที่บทความ — Marketing Mix Product คืออะไร? เกี่ยวกับอะไรบ้าง?

Price (การตั้งราคา)

Price คือ ราคาของ Product ซึ่งกลยุทธ์สำหรับ Marketing Mix 4P ในส่วนนี้คือเรื่องเกี่ยวกับกลยุทธ์การตั้งราคาของสินค้า ซึ่งกลยุทธ์ในการตั้งราคาจะมีอยู่หลายแบบ (มากกว่า 10 แบบ) และหน้าที่ของนักการตลาดก็คือ การเลือกวิธีตั้งราคาสินค้า ให้เหมาะกับสินค้าและกลุ่มเป้าหมาย

เพราะความสำคัญของ 4P ในส่วนของการตั้งราคา คือ ลูกค้าจะเปรียบเทียบระหว่าง “คุณค่าที่ได้รับจากสินค้ากับราคา” ในการตัดสินใจซื้อ ซึ่งบางครั้ง ราคา (Price) เป็นสิ่งที่สร้างคุณค่าให้สินค้าได้ด้วย และในบางครั้งการตั้งราคาต่ำหรือลดราคาก็ไม่ได้ส่งผลดีเสมอไป

ตัวอย่างเช่น สินค้าฟุ่มเฟือยราคาแพงที่คนนิยมซื้อมาเพื่อหน้าตาทางสังคม การตั้งราคาแพงก็จะตอบสนองลูกค้ากลุ่มนี้ได้

ในขณะเดียวกันถ้าหากว่า Brand วางตำแหน่งผลิตภัณฑ์ (Positioning) ของสินค้าว่าเป็นสินค้าฟุ่มเฟือยที่มีไว้โชว์คนอื่น แต่กลับตั้งราคาถูกเกินไป (รวมทั้งจัดโปรโมชั่นลดราคาบ่อย ๆ) กลุ่มเป้าหมายก็จะไม่อยากซื้อเพราะไม่รู้สึกว่าแพงหรือมีคุณค่า

ดังนั้น สิ่งที่สำคัญที่สุดของ ส่วนประสมทางการตลาด 4P ในการตั้งราคาคือการตั้งราครให้เหมาะสมกับระดับของผลิตภัณฑ์ที่วางไว้เอาไว้ วางตำแหน่งเป็นของหรูก็ควรตั้งให้แพง ในขณะที่สินค้าสำหรับผู้มีรายได้น้อยก็ควรที่จะมีราคาต่ำ

ทำความเข้าใจกับกลยุทธ์การตั้งราคา (Pricing Strategy) ทุกรูปแบบอย่างละเอียดได้ที่บทความ — Marketing Price การตั้งราคามีวิธีอะไรบ้าง

Promotion (การส่งเสริมการตลาด)

Promotion คือ ทุกเรื่องที่เกี่ยวข้องกับการส่งเสริมการตลาด เพื่อกระตุ้นให้ลูกค้าต้องการซื้อสินค้า เป็นส่วนที่มักเกิดความเข้าใจผิดมากที่สุดของกลยุทธ์ Marketing Mix 4P คือเข้าใจผิดไปว่า Promotion เป็นแค่เรื่องของการลด แลก แจก แถม แต่จริงๆ แล้ววิธีเหล่านี้เป็นเพียงวิธีการรูปแบบหนึ่งของ Promotion หรือ การส่งเสริมการตลาดเท่านั้น

โดย Promotion หรือการส่งเสริมทางการตลาด ได้แก่

  1. การโฆษณา (Advertising)
  2. การส่งเสริมการขาย (Sales Promotion) หรือที่ทุกคนรู้จักกันดีในชื่อของการ ลด แลก แจก แถม
  3. การใช้พนักงานขาย (Sale Personal)
  4. การประชาสัมพันธ์ (Public Relationship)

การโฆษณา (Advertising) คือ นำเสนอสินค้าให้ลูกค้าเห็นผ่านทางช่องทางที่ต้องจ่ายเงิน เช่น บนเว็บไซต์ โทรทัศน์ วิทยุ และบนป้ายบิลบอร์ด (Billboard) เป็นต้น

การส่งเสริมการขาย (Sales Promotion) ที่ทุกคนรู้จักกันดีในชื่อของการ ลด แลก แจก แถม

การใช้พนักงานขาย (Personal Selling) คือ การขายสินค้าโดยใช้พนักงานขาย ขายสินค้าให้กับลูกค้าแบบตัวต่อตัว

การประชาสัมพันธ์ (Public Relationship) คือ การประชาสัมพันธ์กับลูกค้าและคนทั่วไปที่เกี่ยวข้องกับแบรนด์ เพื่อให้ข้อมูลและสร้างภาพลักษณ์ที่ดีให้กับแบรนด์

สิ่งที่สำคัญของ 4P ในส่วนของ Promotion คือการเลือกวิธีให้เหมาะสมกับผลิตภัณฑ์และเหมาะกับกลุ่มเป้าหมายของสินค้า ไม่ใช่ว่าทุกอย่างจะใช้วิธีลดแลกแจกแถมได้ และไม่ใช่ทุกอย่างจะโฆษณาสินค้าผ่าน Internet ได้เสมอไป

ทำความเข้าใจกับ Promotion หรือ การส่งเสริมการตลาด ทุกรูปแบบอย่างละเอียดได้ที่บทความ — การส่งเสริมทางการตลาด หรือ Promotion คืออะไร? ทำอย่างไรได้บ้าง?

Place (การจัดจำหน่าย)

Place คือ ช่องทางการจัดจำหน่าย หรือช่องทางการให้บริการ รวมถึงการกระจายสินค้าเพื่อให้สินค้าถึงมือผู้บริโภคหรือที่รู้จักกันในชื่อกิจกรรม Supply Chain และ Logistics ตัวอย่างเช่น การจัดการสินค้าคงคลัง การกระจายสินค้า และ การขนส่งสินค้า

โดย Marketing Mix ส่วนของ Place จะเป็นกิจกรรม Logistics และ Supply Chain ที่จะมีส่วนช่วยในการขายสินค้า (ที่นอกเหนือจาก Promotion) ด้วยการทำให้ลูกค้าสามารถเข้าถึงสินค้าของเรา และได้รับสินค้าของเราอย่างถูกต้อง

สำหรับการตอบสนองลูกค้าในส่วนของ ส่วนประสมทางการตลาด 4P ด้าน Place จะเกี่ยวกับเรื่องต่อไปนี้:

ความถูกต้องของสินค้าและการให้บริการ เมื่อลูกค้าซื้อสินค้า A ต้องได้สินค้า A ไม่ใช่สินค้า B

ความสะดวกผู้ซื้อ และการมีสินค้าวางพร้อมให้ลูกค้าซื้อ โจทย์ข้อนี้คือเมื่อลูกค้าอยากซื้อต้องได้ซื้อ เพราะประเด็นนี้อาจส่งผลให้ลูกค้าหนีไปใช้สินค้าทดแทน แล้วใช้สินค้าทดแทนโดยไม่กลับมาใช้สินค้าในที่สุด

การทำให้สินค้ากระจายไปถึงกลุ่มเป้าหมายที่ถูกต้อง เลือกว่าจะขายสินค้าเราที่ไหน จึงจะเหมาะกับกลุ่มลูกค้า

อ่านต่อเกี่ยวกับ Place หรือ ช่องทางการจัดจำหน่าย แบบละเอียดทุกรูปแบบได้ที่บทความ — ช่องทางการจัดจำหน่าย หรือ Place มีอะไรบ้าง?


นอกจากนี้ แนวคิดของกลยุทธ์ Marketing Mix 4P หรือส่วนประสมทางการตลาดยังถูกนำไปต่อยอดในอีกหลายรูปแบบ ตัวอย่างเช่น