ลักษณะภูมิประเทศของอาณาจักรอยุธยาส่งผลต่อเศรษฐกิจของอยุธยาอย่างไร

การสถาปนาอาณาจักรอยุธยา

ปัจจัยที่มีผลต่อการสถาปนากรุงศรีอยุธยา  ได้แก่
1)  ปัจจัยทางภูมิศาสตร์  กรุงศรีอยุธยามีสภาพภูมิศาสตร์ที่เหมาะสมต่อการสถาปนาอาณาจักร  เนื่องจากตั้งอยู่บริเวณที่ราบลุ่มกล้างใหญ่  มีแม่น้ำลำคลองหนองบึงมากและมีความอุดมสมบูรณ์  ทำให้การเกษตรกรรมได้ผลดี  รวมทั้งมีแม่น้ำสำคัญหลายสายไหลผ่าน  คือ  แม่น้ำลพบุรีทางเหนือ  แม่น้ำป่าสักทางตะวันออก  แม่น้ำเจ้าพระยาทางตะวันตกและทางใต้  กรุงศรีอยุธยาจึงติดต่อกับหัวเมืองต่าง ๆ ได้สะดวก  รวมทั้งตั้งอยู่ไม่ไกลจากอ่าวไทย  ทำให้กรุงศรีอยุธยาพัฒนาเป็นเมืองท่าที่สำคัญของภูมิภาค  มีการติดต่อค้าขายกับดินแดนต่าง ๆ ทั้งที่อยู่ใกล้เคียง  เช่น  เขมร  มอญ  และดินแดนที่อยู่ห่างไกล  เช่น  อินเดีย  จีน  อาหรับ  และชาติตะวันตก  ทำให้ได้รับวัฒนธรรมต่างชาติมาผสมผสานกัน
2)  ปัจจัยทางการเมืองและประวัติศาสตร์  กรุงศรีอยุธยามีพัฒนาการมาจากอาณาจักรละโว้และสุพรรณบุรี  เมื่อพระเจ้าอู่ทองมาตั้งเมืองที่กรุงศรีอยุธยาได้ทรงสร้างวังที่บริเวณเวียงเหล็กก่อน  ต่อมาทรงเห็นว่าบริเวณหนองโสนหรือบึงพระรามในปัจจุบันมีความเหมาะสมมากกว่า  จึงทรงย้ายวังไปบริเวณหนองโสน  จะเห็นได้ว่าการสถาปนากรุงศรีอยุธยาได้มีการพิจารณาทั้งในด้านภูมิศาสตร์และมีพัฒนาการทางการเมืองการปกครองมาก่อน  ทำให้กรุงศรีอยุธยามีความพร้อมในการตั้งเป็นอาณาจักร

อ้างอิง : http://www.trueplookpanya.com/true/knowledge_detail.php?mul_content_id=2713

สาระสำคัญ/ความคิดรวมยอด

 กรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานีที่มีความเจริญ มั่นคง และมั่งคั่งในหลากหลายด้าน โดยเฉพาะด้านการค้าด้วยระบบการทูตแบบบรรณาการกับราชสำนักจีน ประกอบกับการมีลักษณะภูมิประเทศที่เหมาะกับการทำการเกษตร อีกทั้งยังมีเส้นทางการคมนาคมทางน้ำที่สะดวกและเหมาะต่อการทำการค้าทั้งภายในและภายนอกราชอาณาจักร

ตัวชี้วัด/จุดประสงค์การเรียนรู้

ตัวชี้วัด  มฐ ส4.1 ป.5/2 อธิบายปัจจัยที่ส่งเสริมความเจริญรุ่งเรืองทางเศรษฐกิจและการปกครองของ             อาณาจักรอยุธยา

จุดประสงค์

         1 อธิบายปัจจัยที่ส่งเสริมความเจริญรุ่งเรืองทางเศรษฐกิจสมัยอยุธยาได้

         2 ทักษะการทำงานกลุ่ม สามารถร่วมงานกับผู้อื่นได้
         3 เห็นคุณค่าและความสำคัญของการศึกษาลักษณะเศรษฐกิจสมัยอยุธยา

การวัดผลและประเมินผล

1 ใบงานที่ 4 เรื่อง ลักษณะเศรษฐกิจสมัยอยุธยา

2 การถาม-ตอบ
3 การเล่นเกม

            อาณาจักรอยุธยามีความเจริญรุ่งเรืองทางด้านเศรษฐกิจและสังคม เนื่องด้วยปัจจัยสําคัญต่อไปนี้

1.  สภาพทางภูมิศาสตร์ส่งผลให้กรุงศรีอยุธยาและหัวเมืองต่างๆ ในราชอาณาจักรมีความ อุดมสมบูรณ์เหมาะ

แก่การเกษตรกรรม

           บริเวณที่เป็นที่ตั้งของกรุงศรีอยุธยาและเมืองต่างๆ ที่ตั้งอยู่ในบริเวณที่ราบลุ่มแม่น้ําบางปะกง แม่น้ําลพบุรี

 แม่น้ําป่าสัก แม่น้ําเจ้าพระยา แม่น้ําสุพรรณบุรี-นครชัยศรี-ท่าจีน และแม่น้ําแม่กลอง ที่ไหลจากเหนือลงใต้ที่อ่าว

ไทย ในฤดูฝนน้ําจะไหลบ่าท่วมพื้นที่ราบลุ่มแม่น้ําเจ้าพระยาเกิดการทับถมของ ดินตะกอน ทําให้อยุธยาเป็นแหล่ง

ปลูกข้าวที่มีปริมาณมากพอเพียงต่อการเลี้ยงประชากร เหลือเป็นเสบียง สําหรับกองทัพ และเป็นสินค้าออก

            นอกจากนี้ ความอุดมสมบูรณ์เป็นผลให้เกิดการขยายชุมชน การเพิ่ม จํานวนประชากร ซึ่งเป็นปัจจัยสําคัญ

ต่อการสร้างความมั่นคงของอาณาจักรอยุธยา                                                                                                   

2.  ทำเลที่ตั้งของกรุงศรีอยุธยาซึ่งเป็นศูนย์กลางของอาณาจักร ส่งผลให้อาณาจักรอยุธยา เป็นศูนย์กลาง

ทางการค้าทั้งภายในและภายนอกราชอาณาจักร

              กรุงศรีอยุธยาตั้งอยู่ในบริเวณแม่น้ํา 3 สายบรรจบกัน คือ แม่น้ําเจ้าพระยา แม่น้ําป่าสัก และแม่น้ําลพบุรี

และตั้งอยู่ไม่ห่างจากปากแม่น้ํา ห่างจากทะเลไม่มากนัก ท่าเรือสินค้านานาชาติสามารถ แดินเรือเข้ามาค้าขายกับ

กรุงศรีอยุธยาได้สะดวก นอกจากนี้แม่น้ําสายต่างๆ ยังเป็นเส้นทางการค้าภายใน ที่สามารถนําสินค้าและของป่า

จากดินแดนทางตอนเหนือและตะวันออก มาค้าขายที่กรุงศรีอยุธยา ทําเล ที่ตั้งของกรุงศรีอยุธยาส่งผลให้พ่อค้า

ชาติต่างๆ นําสินค้าเข้ามาซื้อขายแลกเปลี่ยน จึงเป็นแหล่งรวมสินค้า ทั้งภายในและภายนอกประเทศ เมื่อผนวกกับ

ความอุดมสมบูรณ์ของพื้นดินและแหล่งน้ํา อยุธยาจึงกลายเป็น ดินแดนที่มั่งคั่งมากที่สุดแห่งหนึ่งในภูมิภาค ซึ่งส่ง

ผลให้สังคมสมัยอยุธยาเป็นสังคมที่ประกอบด้วย ผู้คนหลายชาติ หลายศาสนารวมอยู่ด้วยกัน

3.  นโยบายทางการค้า การเมืองการปกครอง และความสัมพันธ์ระหว่างประเทศของ พระมหากษัตริย์  

               พระมหากษัตริย์สมัยอยุธยาส่วนใหญ่ส่งเสริมการค้าซึ่งเป็นปัจจัย ความมั่งคั่งทางเศรษฐกิจให้แก่

อาณาจักรอยุธยา รวมทั้งนโยบายการขยายดินแดนความสัมพันธ์กับต่างประเทศล้วนเพื่อผลประโยชน์ทางการค้า

และเศรษฐกิจ อันทําให้เกิดความการค้าซึ่งเป็นปัจจัยสําคัญในการสร้าง เบายการขยายดินแดนและการสร้างอันทํา

ให้เกิดความมั่นคงภายในอาณาจักร และส่งผลให้สังคมอยุธยามีความหลากหลายทางวัฒนธรรมธรรมที่เกิดจาก

การรับและแลกเปลี่ยนกันระหว่างผู้คนในพื้นที่กับชาวต่างชาติที่เดินทางเข้ามาตั้งถิ่นฐานในดินแดนไทย นอกจาก

นี้การที่กรุงศรีอยุธยามีนโยบายเปิดกว้างและยอมให้ชาวต่างชาติต่างภาษาเหล่านี้ สามารถนับถือศาสนา และ

ประกอบพิธีกรรม ทางศาสนาได้อย่างเสรี ย่อมดึงชาวต่างชาติต่างศาสนาทั้งมุสลิม คริสต์ และพราหมณ์ ให้เข้ามา

ค้าขาย เพิ่มขึ้น จนกล่าวได้ว่ากรุงศรีอยุธยาเป็นสังคมนานาชาติที่อยู่รวมกันได้อย่างปกติสุข