การรู้เท่าทันสื่อในยุคดราม่าล้นฟีด5 months ago 1095 จิราพร เณรธรณี สื่อออนไลน์เป็นสื่อที่ผู้คนเข้าถึงข้อมูลได้อย่างสะดวก รวดเร็ว และหลากหลายรูปแบบทำให้หลายคนเพลิดเพลินกับการ “ไถฟีด” เพื่อติดตามเนื้อหาต่าง ๆ แต่รู้หรือไม่ว่า ใคร ๆ ก็เป็นผู้สร้างเนื้อหาต่าง ๆ ขึ้นมา แล้วใครคือผู้สร้างเนื้อหานั้น นี่เป็นเพียงหนึ่งในคำถามที่จะช่วยเรียก “สติ” ให้รู้เท่าทันสิ่งที่กำลังอ่านอยู่ในขณะนั้น ก่อนที่จะกดแชร์ แสดงความเห็น เป็นต้น ส่งผลให้เกิดผลกระทบตามมาทั้งต่อตนเอง ผู้อื่น และสังคม ดังนั้น การฝึกทักษะการรู้เท่าทันสื่อจึงเป็นทักษะที่สำคัญที่ครูช่วยให้ตนเองและผู้เรียนไม่ตกเป็นเหยื่อของสื่อออนไลน์ ก่อนเท่าทันสื่อ ต้องเท่าทันตัวเองก่อน นอกจากนี้ การคิดประเมินค่าสื่อก็สำคัญอย่างยิ่งสำหรับการรับข้อมูล หรือเนื้อหาโดยเฉพาะข้อมูลที่มีเนื้อหาจูงใจให้เชื่อ หรือให้ทำ ซึ่งแน่นอน ก่อนที่จะประเมินข้อมูล หรือเนื้อหา จำเป็นที่จะต้องรู้จักและเข้าใจข้อมูล หรือเนื้อหาเหล่านั้นก่อน ซึ่งจะทำให้ผู้เรียนสามารถประเมินความน่าเชื่อถือของข้อมูลต่าง ๆ ได้อย่างถูกต้อง ตัวอย่างการใช้คำถาม 5 ข้อพิจารณาสื่อออนไลน์ จากตัวอย่างโฆษณานี้สามารถนำข้อคำถาม 5 ข้อ มาประยุกต์ใช้ในการฝึกทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณ ได้ดังนี้ จากการวิเคราะห์ดังกล่าว จะมีน้ำหนักมากขึ้นถ้ามีการหาข้อมูลประกอบทางการแพทย์ หรือข้อมูลอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง เพื่อมาสนับสนุนความคิดของผู้วิพากษ์ ซึ่งแม้จะเพียงตัวอย่างโฆษณา แต่ก็เป็นเรื่องใกล้ตัวมาก ๆ โดยเฉพาะผู้เรียนในปัจจุบันที่รักสวยรักงาม ดังนั้นการตัดสินใจไปก่อน โดยไม่คิดอย่างมีวิจารณญาณอาจจะส่งผลเสียตามมาทั้งต่อตนเอง ครอบครัว และคนรอบข้าง แนวทางการสอนเพื่อให้ผู้เรียนรู้เท่าทันสื่อ |