วันนี้เราก็จะมาพูดถึงเกี่ยวกับการปลูกพืชที่เรียกว่าพืชรากเลื้อยอย่างเช่น ผักบุ้ง ตำลึง ถั่ว ฝัก แฝง อื่นๆ อีกมากมายถ้าหากถามว่ามันคืออะไรพืชรากเลื่อยพูดง่ายๆ ก็คือผักที่ไม่ได้ขึ้นเป็นลำต้นที่แน่นอน แล้วสามารถเก็บผลที่เดิมได้นั่นเองเพราะว่าพืชรากเลื้อย มักจะออกดอกออกผลแบบที่เราไม่คาดคิดว่าจะไปอยู่แห่งไหนเพราะว่าส่วนยอดของมันจะหาอาหารมาล่อเลี้ยงลำต้นพูดง่ายๆ ก็คือว่าที่ไหนมีแหล่งอาหารที่สมบรูณ์เจ้าพืชลากเลื้อยก็จะเลื้อยไปในทางนั้น เขาถึงเรียกว่าพืชเลื้อยและอีกอย่างก็คือการทำฟาร์มเลี้ยงสัตว์ สัตว์ก็จำแนกออกไปอีกว่าสามารถเลี้ยงแล้วมันสามารถที่จะขายได้เร็ววัน หรือว่าเลี้ยงแล้วรอขายระยะยาวก็ว่ากันไปแล้วแต่เกษตรกรแต่ละคนอย่างเช่นการทำฟาร์มบ่อปลาการทำฟาร์มปลานี้นั้นข้อดีของมันก็คือ 1 ปี จะ สามารถส่งปลาขายในบ่อเราได้ 3 ครั้ง ตก 4เดือน ขายได้ 1 ครั้ง ก็แล้วแต่ชนิดของปลาว่าเป็นปลาอะไร เทคนิคการเลี้ยงของเกษตรกรก็ไม่เหมือนกันว่าจะเอาแบบฟาร์มพอเพียงหรือไม่ทำทำแบบฟาร์มพอเพียงก็จะเป็นการทำกรงเลี้ยงไก่ไว้บนบ่อเลี้ยงปลาหากไก่กินอาหารที่เรานำมาให้แล้วนั้นเวลาไก่ถ่ายออกมานั้นก็จะลงไปที่บ่อปลาแล้วก็จะกลายเป็นอาหารของปลาทำให้เราประหยัดและลดต้นทุนลงไปได้มากเลยและนี้ก็คือข้อดีของการทำการเป็นเกษตรกรที่ปลูกผักทำสวนทำไรเลี้ยงสัตว์ Show การทำเกษตรยุคปัจจุบันมีหลากหลายรูปแบบ หนึ่งในการทำเกษตรที่ยั่งยืนและได้ผลดี สามารถใช้ได้กับทุกพื้นที่คือการทำ เกษตรผสมผสาน ตามแนวทางเกษตรทฤษฎีใหม่ มีการแบ่งพื้นที่เพื่อใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด โดยเริ่มจากจัดการดินและน้ำให้เพียงพอ ปลูกพืช ไม้ยืนต้น เลี้ยงสัตว์ เพื่อสร้างระบบนิเวศที่ดี ปลูกป่าไว้ใช้เป็นพลังงาน อนุรักษ์พันธุกรรมพืชเพื่อสร้างความหลากหลาย ทำให้เกิดความมั่นคงทางอาหาร เกษตรกรสามารถเลี้ยงตัวเองได้ มีกิน มีอยู่ มีใช้ในพื้นที่ของตัวเอง เมื่อบริหารพื้นที่ได้สมดุลก็สามารถสร้างผลผลิตที่ดี และขยับขยายไปสู่การทำธุรกิจเกษตรอย่างยั่งยืน โดยอาจจะรวมกลุ่มร่วมกับเครือข่ายเกษตรกรที่ดำเนินแนวทางเดียวกันเพื่อแลกเปลี่ยนความรู้ เทคโนโลยี เครื่องมือเกษตรต่างๆ ตลอดจนตลาดผู้บริโภคของตนเอง เป็นต้น การจัดสรรพื้นที่ตามโมเดลเกษตรทฤษฎีใหม่ ขั้นต้นแบ่งพื้นที่ออกเป็น 4 ส่วน ตามอัตราส่วน 30:30:30:10 สระเก็บกักน้ำประมาณ 30% นาข้าว 30% ไม้ผล ไม้ยืนต้น พืชผัก พืชไร่ พืชสมุนไพร 30% ที่อยู่อาศัย เลี้ยงสัตว์ ถนนหนทาง และโรงเรือนอื่นๆ 10% สามารถนำไปปรับใช้ให้เหมาะสมกับที่ดินของตนเอง การแบ่งพื้นที่ในการทำเกษตรนั้นสามารถนำแนวทางเกษตรทฤษฎีใหม่ไปปรับใช้ให้เหมาะสมกับที่ดินของตนเอง โดยคำนึงถึงปัจจัยอื่น ๆ ร่วมด้วย ทั้งสภาพภูมิประเทศ ภูมิอากาศ ดิน น้ำ ตลอดจนเลือกทำเกษตรที่ตนเองชอบและถนัดได้ เรามีตัวอย่างการทำเกษตรจากเกษตรกรรุ่นใหม่ 3 ท่าน สำหรับผู้ที่กำลังมองหาแนวทางจัดสรรที่ดิน ซึ่งอาจจะนำไปปรับใช้ สร้างแรงบันดาลใจ รวมทั้งนำเกร็ดความรู้และเทคนิคในการดีๆเหล่านี้ไปทดลองทำตามได้เช่นกัน คุณกอล์ฟ-ศุภชัย เณรมณี ฟาร์มศุภัสสร ตำบลมงคลธรรมนิมิต อำเภอสามโก้ จังหวัดอ่างทองสวนเกษตรผสมผสาน มะพร้าวน้ำหอม ทำนา เลี้ยงปลา ปลูกผัก และสร้างเครือข่ายกลุ่มปลูกผัก พื้นที่สวนนี้เดิมมี 7 ไร่ ปัจจุบันขยายเพิ่มเป็น 25 ไร่ ทยอยซื้อสะสมจากกำไรที่ขายผลผลิตได้ คุณกอล์ฟเปลี่ยนที่ดินจากนาข้าวเดิมเป็นสวนเกษตรผสมผสาน แบ่งพื้นที่เป็นสวนไม้ผลปลูกมะพร้าวน้ำหอม และพื้นที่กักเก็บน้ำ เนื่องจากที่นี่ห่างไกลจากแหล่งน้ำ เพื่อให้มีน้ำใช้เพียงพอตลอดทั้งปี เฉพาะแหล่งน้ำมีขนาด 30 % ของพื้นที่เลยทีเดียว นอกจากใช้เพื่อรดน้ำต้นไม้ในสวนแล้วยังสามารถเลี้ยงปลาเป็นผลพลอยได้จากบ่อน้ำที่ขุดไว้ไม่ให้สูญเปล่า ปลาที่เลี้ยงจะเป็นปลาเบญจพรรณซึ่งกินเศษพืชผักเป็นอาหาร ได้แก่ ปลานิล ปลาตะเพียน ปลาสวาย ปลานวลจันทร์ ปลาจีน ปลายี่สก เป็นต้น ทำให้ทุ่นค่าใช้จ่ายเรื่องอาหารปลาและปล่อยให้ปลาหากินเองในน้ำได้ บ่อน้ำที่ขุดไว้ทำให้มีน้ำใช้เพียงพอตลอดทั้งปี ภายในบ่อยังเลี้ยงปลาหลายชนิด เน้นกลุ่มกลากินพืชเพื่อลดต้นทุนและยังจับขายสร้างรายได้อีกทางคุณกอล์ฟจัดสรรพื้นที่ในฟาร์มอย่างคุ้มค่า มีการปลูกผักระหว่างร่องสวน ใช้วิธีปลูกผักลงกระสอบแทนการปลูกบนดิน ข้อดีของการปลูกผักในกระสอบคือสามารถปรุงดินให้เหมาะสมตามที่พืชต้องการได้ ลดการสะสมโรคในดิน ลดการสูญเสียน้ำและปุ๋ยที่ใส่ให้พืชเมื่อเก็บผลผลิตจึงไม่เสียเวลาในการพักดิน และนำดินเดิมไปผสมทำปุ๋ยหมักต่อได้ อีกทั้งยังสามารถคำนวณปริมาณผลผลิตได้คร่าว ๆ สวนแห่งนี้ยังมีการผลิตมาตรฐาน GAP และมาตรฐานอินทรีย์ มีการกระจายผลผลิตหลายช่องทางเพื่อลดความเสี่ยง ได้แก่ จำหน่ายในตลาดสดในพื้นที่ ส่งยริษัทและห้างสรรพสินค้าผ่านซับพลายเออร์ เป็นต้น ปลูกผักในกระสอบแซมไปตามร่องสวนให้ใช้พื้นที่ได้อย่างคุ้มค่า พืชผักของคุณกอล์ฟยังมีการผลิตตามมาตรฐาน GAP และมาตรฐานแกษตรอินทรีย์อีกด้วยคุณณัฐ-ณัฐพงษ์ ธุระพันธุ์ บ้านไร่ปลายฝันฟาร์มเสตย์ อำเภอกุฉินารายณ์ จังหวัดกาฬสินธุ์สวนเกษตรผสมผสาน ผักสลัด น้ำเสาวรส ไวน์หม่อน กล้วยตาก และผลผลิตแปรรูปอื่น ๆ แบรนด์ บ้านไร่ปลายฝัน ฟาร์มสเตย์ Facebook : บ้านไร่ปลายฝันฟาร์มสเตย์ คุณณัฐและโรงเรือนปลูกหอมแขกสร้างขึ้นง่าย ๆจากไม้ที่มีอยู่ในที่ดินบ้านไร่ปลายฝัน ฟาร์มสเตย์ คือสวนผสมผสานขนาด 2 ไร่ 3 งาน ของ ณัฐ-ณัฐพงษ์ ธุระพันธุ์ ประกอบไปด้วยแปลงผัก เสาวรส บ่อกุ้งฝอย นาข้าว มีไม้ยืนต้นท้องถิ่นเช่น ขี้เหล็ก ยางนา พะยูง ปลูกตามแนวขอบที่ดินเพื่อป้องกันไฟจากไร่อ้อยข้างเคียง มีบ้านไม้หลังเล็กปลูกเองง่ายๆจากไม้ยืนต้นที่ปลูกเองในที่ดิน แปลงผักปลอดสารพิษปลูกหมุนเวียนสับเปลี่ยนชนิดในแต่ละฤดูกาล ได้แก่ ผักสลัดต่าง ๆที่ดินแปลงนี้เดิมทีเป็นนาข้าว ต่อมาทำไร่อ้อย เมื่อถางออกจึงเป็นที่ว่างเปล่า คุณณัฐถมที่บางส่วนโดยใช้ดินจากการขุดลอกสระน้ำของหมู่บ้าน ซึ่งคุณภาพดินไม่ดีนักเพราะเป็นดินก้นสระ จึงต้องปรับปรุงดินก่อนใช้วิธีที่ง่ายที่สุดคือปลูกกล้วยเป็นอันดับแรกเพราะรากกล้วยจะมีจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ต่อดิน ทำให้ดินโปร่ง เนื่องจากรากกล้วยจะชอนไชให้ดินร่วนซุยและเก็บความชุ่มชื้นไว้ได้ดี บริเวณไหนต้องการปลูกผักก็ลงหน้าดินเฉพาะส่วนนั้น ปรับปรุงดินโดยใช้แกลบ ปุ๋ยคอก และจุลินทรีย์ เน้นการปลูกพืชแบบอินทรีย์ทั้งหมด ภายในพื้นที่ยังมีสระน้ำที่คุณณัฐลงแรงใช้จอบขุดเองและปูผ้าใบพลาสติกทำเป็นบ่อเลี้ยงกุ้งฝอย นอกจากนี้ยังปลูกผักสลัด คึ่นช่าย ต้นหอม พริก ฟิกส์ หม่อน กุ่ยช่าย เน้นปลูกพืชหลากหลายชนิด และทำแปรรูปเองด้วย เพื่อลดความเสี่ยงทั้งจากโรคระบาด ราคาผลผลิตตกต่ำ นอกจากนี้ก็มีนาข้าวที่ทำกันเองในครอบครัวพื้นที่ไม่มากนักแต่ได้ข้าวเพียงพอรับประทานตลอดทั้งปี บ้านไม้หลังเล็กอยู่สบายที่คุณณัฐและพ่อช่วยกันสร้าง ใช้ไม้จากป่าปลูกในที่ดินของตัวเองคุณกิ๊บ-อัจฉรา แสงบุญ สวนหลังบ้าน The Backyard ตำบลเจริญเมือง อำเภอพาน จังหวัดเชียงรายเกษตรอินทรีย์ผสมผสาน พืชผักต่าง ๆกล้วยตาก และผลผลิตแปรรูปอื่น ๆ Facebook : สวนหลังบ้าน The Backyard คุณกิ๊บเกษตรกรรุ่นใหม่ที่พลิกฟื้นผืนดินของครอบครัวให้กลายเป็นสวนเกษตรผสมผสานที่มีครบทุกอย่างที่ต้องการที่ดินแปลงนี้เดิมมีการทำนาอย่างเดียว แต่คุณกิ๊บปรับพื้นที่ 15 ไร่ จัดสรรให้ทำเกษตรครบทุกอย่างทั้งทำนา ปลูกผัก เลี้ยงสัตว์ ปลูกต้นไม้ ไม้ผล เป็นสวนเกษตรอินทรีย์แบบผสมผสาน และยังแบ่งพื้นที่ส่วนหนึ่งไว้ทำนาปีละ 2 ครั้งเนื่องจากที่นี่มีความพร้อมด้านแหล่งน้ำ แต่ก็มีการจุดบ่อเพิ่มเพื่อเก็บน้ำไว้ใช้ด้วยโดยดึงน้ำจากลำรางส่งน้ำการเกษตรมากักในบ่อ เพื่อพักน้ำและปลูกผักตบชวาช่วยดูดสารเคมีจากน้ำที่ดึงเข้ามาในที่ดิน ภายในบ่อก็เลี้ยงปลาไปด้วย แปลงผักสลัดที่นอกจากจะปลูกไว้ขายแล้ว ส่วนหนึ่งจะปล่อยให้ติดเมล็ดเพื่อนำเมล็ดพันธุ์มาปลูกรุ่นต่อไปบ่อน้ำที่เก็บน้ำจาลำรางมาพักไว้ และนำไปใช้รดน้ำพืชต่าง ๆในสวนผลผลิตในสวนมีพืชผักหลากหลายที่ใช้ในครัวเรือน ได้แก่ พริก มะเขือเทศ มะเขือยาว มะเขือเปราะ ผักสลัด สำหรับแปลงผักมี 2 ส่วนคือแปลงผักที่ปลูกประจำหมุนเวียนพืชแต่ละชนิด และแปลงผักที่ใช้พื้นที่นาข้าวซึ่งจะปลูกผักในช่วงหน้าหนาวหลังเกี่ยวข้าวไปเรียบร้อยแล้ว นอกจากนี้ยังปลูกกล้วยเป็นพืชพี่เลี้ยงในสวนและนำกล้วยมาแปรรูปเป็นกล้วยตาก รวมทั้งเลี้ยงเป็ดไว้เก็บไข่และนำมูลเป็ดมาหมักเป็นปุ๋ยไว้ใช้ในสวน คุณกิ๊บยังสร้างที่นี่ให้เป็นแหล่งเรียนรู้เพื่อให้ผู้ที่สนใจมาพักผ่อนและทำกิจกรรมร่วมกัน และมีร้านอาหารสวนหลังบ้านที่ใช้วัตถุดิบส่งตรงจากในสวนอีกด้วย ในน้ำปลูกผักตบชวาเพื่อช่วยดูดซับสารพิษที่อาจจะปะปนมาจากน้ำเนื่องจากดึงน้ำมาจากเป็นลำรางเกษตรที่ใช้ร่วมกันกับเกษตรกรมหลายแปลงติดตามแนวคิดการทำเกษตรแบบคนรุ่นใหม่เพื่อสร้างแรงบันดาลใจ และรูปแบบการวางผังบริเวณสวนเกษตรแบบอื่น ๆ เพิ่มเติมได้ที่ หนังสือ Garden & Farm Vol.13 กลับบ้านไปทำเกษตร ประโยชน์ของการเกษตรมีอะไรบ้าง1. ช่วยรักษาสภาพแวดล้อมและเพิ่มความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรธรรมชาติ 2. สร้างความยั่งยืนให้กับผลผลิตทางการเกษตร เพื่อให้มีปริมาณเพียงพอ 3. อนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพ พันธุ์พืช และสัตว์ 4. การอยู่รวมกันของพื้นที่ป่ากับการเกษตร เพื่อลดปัญหาการบุกรุกป่า
การทำเกษตรแบบผสมผสานมีหลักการที่สำคัญอย่างไรระบบเกษตรผสมผสานเป็นการจัดระบบของกิจกรรมการผลิตในไร่นา ได้แก่ พืช สัตว์ ประมง ให้มีการผสมผสานอย่างต่อเนื่องและเกื้อกูลในการผลิตซึ่งกันและกัน โดยการใช้ ทรัพยากรที่มีอยู่ในไร่นา เช่น ดิน น้ำ แสงแดดอย่างเหมาะสมเกิดประโยชน์สูงสุด มีความสมดุล ของภาพแวดล้อมอย่างต่อเนื่องและเกิดผลในการเพิ่มพูนความอุดมสมบูรณ์ของ ...
หลักการสำคัญของการเกษตรผสมผสาน มีกี่ประการ อะไรบ้างหลักการและเงื่อนไขของเกษตรผสมผสาน
มีหลักการที่สำคัญ 2 ประการคือ 1. มีกิจกรรมการเกษตรตั้งแต่ 2 ชนิดขึ้นไป และกิจกรรมการเกษตรทั้งสองชนิดต้องทำในเวลาและสถานที่เดียวกัน มีวัตถุประสงค์เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดมากกว่าให้เกิดกำไรสูงสุด
อาชีพแบบผสมผสานให้ประโยชน์ในด้านใดมากที่สุดการประกอบอาชีพแบบผสมผสานให้ประโยชน์ในด้านใดมากที่สุด ลดต้นทุนการผลิต ลดการใช้แรงงาน
|