การตั้งสมมติฐานหมายถึง การกำหนดข้อความที่คาดคะเนคำตอบของปัญหา/เรื่องที่สนใจไว้ก่อนทำ การศึกษา ซึ่งการคาดคะเนคำตอบนั้นมุ่งหวังให้คำตอบหรือผลที่ได้จากการศึกษาถูกต้องมากที่สุด สมมติฐานจึงเป็นเครื่องมือที่จะนำไปสู่การพิสูจน์ค้นหาความจริงในการศึกษาค้นคว้า ตัวอย่างการตั้งสมมติฐาน การตั้งสมมติฐานควรแสดงถึงความสัมพันธ์ของเรื่อง(ตัวแปรตาม)ที่ต้องการศึกษา ว่ามีความสัมพันธ์กับปัจจัยที่มีผลตอเรื่อง/ประเด็นที่สนใจ/สงสัย (ตัวแปรต้น) ประโยคที่ใช้แสดงความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรทั้งสองสังเกตได้ เช่น “มีผลกระทบต่อ” “มีอิทธิพลต่อ” “แปรผันกับ” “มากกว่า” “น้อยกว่า” “มีความสัมพันธ์กับ” และข้อความที่ใช้ตั้งสมมติฐานคือ วลี "ถ้า.....ดังนั้น....." หรือ “ถ้า……แล้ว…หรือ...” - ผู้ที่สูบบุหรี่เป็นโรค มากกว่า ผู้ที่ไม่สูบบุหรี่ - การสูบบุหรี่มี ความสัมพันธ์ ทางบวกกับการเป็นมะเร็งในปอด - ผู้ที่สูบบุหรี่เป็นโรคมะเร็งในปอด มากกว่า ผู้ที่ไม่สูบบุหรี่ - ผู้ที่ไม่สูบบุหรี่เป็นโรคมะเร็งในปอด น้อยกว่า ผู้ที่สูบบุหรี่ - ผู้ที่สูบบุหรี่เป็นโรคมะเร็งในปอด แตกต่างกับ ผู้ที่ไม่สูบบุหรี่ - ถ้าราเพนนิซิลเลียมยับยั้งการเจริญของ Bact ดังนั้น Bact จะไม่เจริญเมื่อมีราเพนนิซิลเลียมขึ้นรวมอยู่ด้วย" -"ถ้าแสงแดดมีส่วนเกี่ยวข้องกับการเจริญงอกงามของต้นหญ้า ดังนั้น ต้นหญ้าบริเวณที่ไม่ได้รับ -"ถ้าแสงแดดมีส่วนเกี่ยวข้องกับการเจริญงอกงามของต้นหญ้า ดังนั้น ต้นหญ้าบริเวณที่ได้รับแสงแดด - ถ้าฮอร์โมนมีผลต่อสีของปลาสวยงาม ดังนั้นปลาที่เลี้ยงโดยให้ฮอร์โมนจะมีสีเร็วกว่าปลาที่เลี้ยงโดย - ถ้าควันบุหรี่มีผลต่อการเกิดมะเร็ง คนที่สูบบุหรี่หรือคุลกคลีกับคนสูบบุหรี่จะมีโอกาสเป็นโรคมะเร็ง - ถ้าความร้อนมีผลต่อการสุกของผลไม้
ดังนั้น ผลไม้ที่ผ่านการอบไอน้ำจะมีอายุการสุกนานกว่าผลไม้ - การใช้เทคโนโลยีทันสมัยมีความสัมพันธ์กับประสิทธิผลและประสิทธิภาพในการทํางานทางบวก - ค่าตอบแทนสวัสดิการมีความสัมพันธ์กับขวัญและกําลังใจในการทํางานทางบวก - ผู้หญิงมีความสนใจน้ำหอมมากกว่าผู้ชาย - สภาพแวดล้อมทางกายภาพ มีความสัมพันธ์ กับประสิทธิผลในการทํางาน - ความต้องการใช้เครื่องไฟฟ้าของบุคคลในชุมชนชนบทและชุมชนเมืองแตกต่างกัน - การใช้คอมพิวเตอร์ มีความสัมพันธ์ กับประสิทธิผลและประสิทธิภาพในการทํางาน - วิธีการจูงใจกับขวัญและกําลังใจในการทํางาน มีความสัมพันธ์กัน - วิธีการจูงใจกับขวัญและกําลังใจในการทํางาน มีความสัมพันธ์กันทางบวก -ความคิดของผู้ประกอบการร้านอาหารของโรงเรียนมีระดับที่มากกว่าของผู้ประกอบการร้านอาหาร - การเปิดรับสื่อประชาสัมพันธ์ทีใช้ในกิจกรรมชุมชนของชาวบ้านเกาะ(ไม่)มีความสัมพันธ์กับการมี ส่วนร่วมในงานกิจกรรมชุมชนของชาวบ้าน - ผู้สูงอายุทีอยู่ในเขตเมืองมีความสนใจใช้อินเตอร์เน็ตในการรับรู้ข่าวสารเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพระดับ - นักเรียนกลุ่มที่อ่านการ์ตูนเรื่องโรคเอดส์กับนักเรียนที่อ่านจุลสารโรคเอดส์มีทัศนคติต่อการป้องกัน - ความถนัดทางตัวเลขกับผลการเรียนวิชาคณิตศาสตร์ของนักเรียนระดับ ม.ต้น มีความสัมพันธ์กัน ทางบวก
- นักเรียนที่มีประสบการณ์ทำงานแตกต่างกันมีความเข้าใจเกี่ยวกับสภานักเรียนแตกต่างกัน - ความถนัดทางตัวเลขกับผลการเรียนวิชาคณิตศาสตร์ของนักเรียนมีความสัมพันธ์กันทางบวก -
ความรู้เกี่ยวกับโรคเอดส์ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่5หลังการใช้สถานการณ์จำลองก่อนและ - นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 แผนการเรียนวิทยาศาสตร์และแผนการเรียนศิลป์ภาษามีเจตคติต่อวิชา - กลิ่นใบตะไคร้กำจัดแมลงสาบได้ดีกว่ากลิ่นใบมะกรูด - การลดน้ำหนักด้วยวิธีควบคุมอาหารร่วมกับการออกกำลังกายช่วยลดน้ำหนักได้ดีกว่าการควบคุมอาหารอย่างเดียว - ถ้าความเร็วของวัตถุ มีความสัมพันธ์แบบผกผัน กับมวลของวัตถุ จริง ดังนั้นเมื่อมวลของวัตถุมากขึ้น - ถ้าปุ๋ยชีวภาพ มีแร่ธาตุที่จำเป็นแก่การเจริญเติบโตของพืช มากกว่าปุ๋ยเคมี ดังนั้นต้นถั่ว ที่ใช้ - สตรีที่มีอาชีพนักธุรกิจอยู่ในเขตเมืองจะมีสถิติการหย่าร้างมากกว่าสตรีที่ประกอบอาชีพอื่น - วัยรุ่นที่มีพื้นฐานทางครอบครัว ฐานะยากจนและรํ่ารวยจะมีปัญหาการติดยาเสพติดแตกต่างกัน - วัยรุ่นที่มีพื้นฐานทางครอบครัวฐานะยากจน จะมีปัญหาการติดยาเสพติด มากกว่า วัยรุ่นที่มาจากครอบครัวฐานะรํ่ารวย - วัยรุ่นที่มีพื้นฐานทางครอบครัวฐานะยากจนจะมีปัญหาการติดยาเสพติด น้อยกว่า วัยรุ่นที่มีพื้นฐานทางครอบครัวฐานะรํ่ารวย - วัยรุ่นที่มีพื้นฐานทางครอบครัวฐานะยากจนมีพฤติกรรมก้าวร้าว มากกว่า วัยรุ่นที่มีพื้นฐานทางครอบครัวฐานะดี - นักเรียนที่มีภูมิลําเนาต่างอำเภอและนักเรียนที่มีภูมิลําเนาอยู่ในอำเภอเมืองมีชอบดูภาพยนตร์แตกต่างกัน - ลูกค้าของห้างสรรพสินค้าเซ็นทรัลและห้างบิกซีขึ้นอยู่กับระดับรายได้ - ระดับรายได้ของลูกค้าห้างเซ็นทรัลมีความสัมพันธ์ทางบวกกับระดับรายได้ของลูกค้าห้างบีกซี - ถ้าอัตราดอกเบี้ยเงินฝากธนาคารลดลง คนจะออมเงินน้อยลง - ผู้ชายสนใจการเป็นนายหน้า มากกว่า ผู้หญิง - คนจีนมีความสามารถในการค้ามากกว่าคนไทย - พนักงานขายที่ฝึกอบรมต่างกันจะมีพฤติกรรมการขายต่างกัน - ระดับการศึกษากับประสิทธิภาพในการทํางานมีความสัมพันธ์กันทางบวก - สตรีที่จบการศึกษาสูงจะมีสัดส่วนของการแต่งงานน้อยกว่าสตรีที่จบการศึกษาต่ำกว่า - ผู้สูงอายุหญิงจะมีอัตราของภาวะทุพพลภาพสูงกว่าผู้สูงอายุชาย - เพศหญิงและเพศชายมีสัดสวนการเรียนตอในระดับปริญญาโทแตกตางกัน - ระดับการศึกษามีความสัมพันธกับระดับรายได้ - เพศหญิงมีสัดสวนการเรียนตอในระดับปริญญาโทสูงกวาเพศชาย - ระดับการศึกษามีความสัมพันธเชิงบวกกับรายได(ผูที่มีระดับการศึกษาสูงจะมีรายไดสูงดวย) - นักเรียนที่ทบทวนบทเรียนด้วยตัวเองเป็นประจําทุกวันจะมีคะแนนสอบสูงกว่านักเรียนที่ไม่ได้ ตัวอย่างการตั้งสมมติฐาน (ต่อ) - พื้นที่ที่มีแหลงเพาะพันธุยุงลายมากทําใหมีการเจ็บปวยดวยโรคไขเลือดออก - จํานวนแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลายในพื้นที่มีความสัมพันธ์เชิงบวกกับอัตราความชุกของโรคไข้เลือดออก - การเป็นมะเร็งกับการสูบบุหรี่มีความสัมพันธ์กัน” -“ผู้ชายมีความสามารถทางช่าง (เต้นรำ, ร้องเพลง, ศิลปะการเรียนวิทยาศาสตร์ ฯลฯ) สูงกว่าผู้หญิง” - ความสามารถในการพูดภาษาไทยของเด็กชายและเด็กหญิง แตกต่างกัน” - ปุ๋ยอินทรี มีผลทำให้พืชเจริญเติบโตสูงกว่าปุ๋ยเคมี - แตงโมที่ปลูกในฤดูที่แตกต่างกันจะให้ผลผลิตแตงโมที่แตกต่างกัน - ปัจจุบันประชาชนในเมืองมีความสนใจในประเพณีสงกรานต์มากขึ้น - ผู้ปกครองของนักเรียนในประเทศไทยมักไม่นิยมส่งบุตรหลานไปศึกษาต่อต่างประเทศ - คนที่อยู่ในเมืองมักมีครอบครัวที่เล็กกว่าคนที่อยู่ในชนบท - นักเรียนที่เรียนต่างอำเภอมักสอบเข้ามหาวิทยาลัยไม่ได้ - การเลี้ยงดูของมารดาน่าจะมีความสัมพันธ์กับความฉลาดทางอารมณ์ของเด็ก - การหลบหนีเข้าเมืองของคนในประเทศเพื่อนบ้านน่าจะเป็นสาเหตุหนึ่งของปัญหาอาชญากรรมในเมือง - ความนิยมในการเรียนกวดวิชาของนักเรียนชายมีมากกว่านักเรียนหญิง - นักเรียนที่มีบิดามารดามีความคาดหวังในตัวบุตรสูงน่าจะมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงกว่านักเรียนที่มี บิดามารดามีความคาดหวังในตัวบุตรสูง - ความนิยมในการเรียนกวดวิชาของนักเรียนชายและนักเรียนหญิงน่าจะมีความแตกต่างกัน - ความคาดหวังของบิดามารดามีความสัมพันธ์กับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของบุตร -นักเรียนที่มีผู้ปกครองรับราชการ และนักเรียนที่มีผู้ปกครองประกอบอาชีพเกษตรกรรมมีพฤติกรรม - ครูที่มีวุฒิการศึกษาต่างกันจะมีความสามารถในการสอนแตกต่างกัน - เพศชายและเพศหญิงมีความสนใจด้านการเมืองไม่แตกต่างกัน -เปลือกของกล้วยต่างชนิดกัน มีผลต่อการดับกลิ่นขยะได้ต่างกัน - การเลือกแผนการเรียนของนักเรียนมีความสัมพันธ์กับค่านิยมในอาชีพ - ผู้ที่สูบบุหรี่มีโอกาสเป็นโรคเกี่ยวกับทางเดินหายใจมากกว่าผู้ที่ไม่สูบบุหรี่ - การอบรมเลี้ยงดูของครอบครัวมีผลต่อการต่อต้านหรือยอมรับการทุจริตในการปฏิบัติหน้าที่ราชการ - การโฆษณาผ่านสื่อโทรทัศน์มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจบริโภคยารักษาโรคบางประเภท บันทึกร่องรอยการปฏิบัติกิจกรรมของนักเรียน |