 ช่วยแปลให้หน่อยได้ไหมค่ะ ด่วนเลย ขอบคุณค่ะ Show อินทรวิเชียร ฉันท์ ๑๑ ๏ ควรสุดจะสมเพช จิตระเวทนาการ ที่ท่านพฤฒาจารย์ พะกระทบประสบทัณฑ์ ๏ โตยเต็มกตัญูญู กตเวทิตาอัน ใหญ่ยิ่งและยากครัน ขรการณ์จะทานทน ๏ ยินดีนิยมเพี่อ สละเนี้อและเลีอดตน ยอมรับอดูรผล จะพะพ้องพะพานกาย ๏ ไป่เห็นกะเจ็บแสบ ชีวะแทบจะทำลาย มอบสัตย์สมรรถหมาย มนะมั่นมิหวั่นไหว ๏ หวังการ ณ แผ่นดิน จะสดวกเพราะฉันใต ให้กิจในฤทธิ์ไป บมิเลี่ยงฤเบี่ยงเบือน ๏ เหลือที่จะมีใคร ทมะในหทัยเหมีอน กัดฟันบฟั่นเฟีอน สติอดสกดเอา ๏ พวกราชมัลล์โดย พละโบยมิใช่เบา สุดหัตถะแห่งเขา ขณะหวดสิพึงกลัว ๏ ยลเนื้อก็เนื้อเต้น พิศะเส้นก็สั่นรัว ทั่วร่างและทั้งตัว ก็ระริกระริวไป ๏ แลหลังก็หลั่งโล หิตโอ้เลอะลามไหล พ่งผาดอนาถใจ ตละล้วนระรอยหวาย ๏ เนี่องนับอเนกแนว ระยะแถวตลอดลาย เฆี่ยนครบสยบกาย ศิระพับพะกับคา ๏ ทั้งหลายสหายมิต ตะอมัจจะเสนา ทัศน์เหตุทุเรศสา หศะแสนสลดใจ ๏ สุดที่จะกลั้นโท มนะโศกะอาลัย ถ้วนหน้ามิว่าใคร ขณะเห็นบเว้นคน ๏ แก้ไขและได้คืน สติฟื้นประทังตน จึ่งราชบุรุษกล ปกกรณ์ก็โกนหัว ๏ เสื่อมศีศะผมเผ้า พิศะเปล่าประจานตัว เปนเยี่ยงประหยัดกลัว ผิมะลักจะหลาบจำ ๏ เสร็จอาชะญาทัณฑ์ กิจะพลันประกาศทำ ปัพพาชนีย์กรรม ดุจะราชโองการ ๏ บรรดาประชาชน ขณะยลทิชาจารย์ สุดแสนจะสงสาร สรแซ่ประสาสันทน์ ๏ บางคนกมลอ่อน อุระข้อนพิไรพรรณน์ บางเหล่าวิสัยอัน กุธะเกลียดก็เสียดสี ๏ บางพวกก็เปนกลาง ยละข้างพิจารณ์ดี บางหมู่กะรุณมี ณหทัยก็ให้ของ ๏ พราหมณ์วัสสการเส กละเล่หะทำนอง ท่าทางละอย่างผอง นระสิ้นบสงสัย ๏ ออกจากนครรา ชะคฤห์รีบจรัลไป สู่เทศสถานไกล บุระรัฏฐัวัชชี อนึ่ง แม้จะใช้กาพย์ฉบัง แต่ก็ยังจัดในหมวดของฉันท์ได้ ทั้งนี้กาพย์ฉบังที่ใช้ในเรื่อง กำหนดเป็นคำครุทั้งหมด https://th.wikipedia.org/wiki/สามัคคีเภทคำฉันท์ คำประพันธ์ที่ใช้แต่งสามัคคีเภทคำฉันท์นั้นใช้ฉันท์และกาพย์สลับกัน จึงเรียกว่า คำฉันท์ โดยมีฉันท์ถึง ๒๐ ชนิดด้วยกัน นับว่าเป็นวรรณคดีคำฉันท์เล่มหนึ่งที่อนุชนรุ่นหลังยกย่องและนับถือเป็นแบบเรื่อยมา โดยเน้นจังหวะลหุ คือเสียงเบาอย่างเคร่งครัด กำหนดเป็นสระเสียงสั้นไม่มีตัวสะกดเสมอ ชนิดของฉันท์ที่ใช้แต่ง กมลฉันท์,กาพย์ฉบัง,จิตรปทาฉันท์,โตฏกฉันท์,ภุชงคประยาตฉันท์,มาณวกฉันท์, มาลินีฉันท์,วสันตดิลกฉันท์,วังสัฏฐฉันท์,วิชชุมมาลาฉันท์,สัททุลวิกกีฬิต ฉันท์,สัทธราฉันท์,สาลินีฉันท์,สุรางคนางค์ฉันท์,อินทรวิเชียร ฉันท์,อินทรวงศ์ฉันท์,อีทิสังฉันท์,อุปชาติฉันท์, เนื้อเรื่องย่อ สามัคคีเภทคำฉันท์ดำเนินเรื่องโดยอิงประวัติศาสตร์ครั้งพุทธกาล ว่าด้วยการใช้เล่ห์อุบายทำลายความสามัคคีของเหล่ากษัตริย์ลิจฉวีกรุงเวสาลี แห่งแคว้นวัชชี เนื้อความนี้มีปรากฏในมหาปรินิพพานสูตรแห่งพระไตรปิฎกและอรรถกถาสุมังคลวิสา สินี โดยเล่าถึงกษัตริย์ในสมัยโบราณทรงพระนามว่าพระเจ้าอชาตศัตรูแห่งแคว้นมคธ ทรงมีอำมาตย์คนสนิทชื่อวัสสการพราหมณ์ พระเจ้าอชาตศัตรูทรงมีดำริจะปราบแคว้นวัชชี ซึ่งมีกษัตริย์ลิจฉวีครอบครองแต่แคว้นวัชชีมีความเป็นปึกแผ่นและปกครองกันด้วยความสามัคคี พระเจ้าอชาตศัตรูปรึกษากับวัสสการพราหมณ์ เพื่อหาอุบายทำลายความสามัคคีของเหล่ากษัตริย์ลิจฉวีโดยการแสร้งเนรเทศวัสสการพราหมณ์ออกจากแคว้นมคธเดินทางไปยังเมืองเว สาลี แล้วทำอุบายจนได้เข้าเฝ้ากษัตริย์ลิจฉวี และในที่สุดได้เป็นครูสอนภาษาและศิลปวิทยาแก่ราชกุมารทั้งหลาย ครั้นได้โอกาสก็ทำอุบายให้ศิษย์แตกร้าวกันจากความแตกร้าวของเหล่ากุมาร จึงมีการไปฟ้องร้องบิดาของตนซึ่งเป็นกษัตริย์ จึงเกิดการแตกร้าวระหว่างกษัตริย์ไปด้วย จนเกิดการวิวาทและเป็นเหตุให้ความสามัคคีในหมู่กษัตริย์ลิจฉวีถูกทำลายลง เมื่อนั้นพระเจ้าอชาตศัตรูจึงได้กรีธาทัพสู่เมืองเวสาลี สามารถปราบแคว้นวัชชีลงได้อย่างง่ายดาย โดยวัสสการพราหมณ์เป็นผู้มาเปิดประตูเมืองให้แก่พระเจ้าอชาตศัตรู คำประพันธ์ประเภทฉันท์ จากเรื่อง สามัคคีเภทคำฉันท์ วิชชุมมาลาฉันท์ วิชชุมมาลาฉันท์ มีความหมายว่า ระเบียบแห่งสายฟ้า ประกอบด้วยครุล้วน จึงใช้บรรยายความอย่างธรรมดา หนึ่งบทมี ๔ บาท บาทละ ๘ พยางค์ แบ่งเป็น ๒ วรรค วรรคละ ๔ พยางค์ ส่งสัมผัสแบบกลอน ลักษณะครุ-ลหุ เหมือนกันทุกบาท คือ ั ั ั ั ั ั ั ั ตัวอย่างคำประพันธ์ แรมทางกลางเถื่อนห่างเพื่อนหาผู้หนึ่งในนึกดูเห็นใครไป่มี หลายวันถั่นล่วงเมืองหลวงธานีนามเวสาลีดุ่มเดาเข้าไป ผูกไมตรีจิตเชิงชิดชอบเชื่องกับหมู่ชาวเมืองฉันอัชฌาสัยเล่าเรื่องเคืองขุ่นว้าวุ่นวายใจจำเป็นมาในด้าวต่างแดนตน สามัคคีเภทคำฉันท์ (ชิต บุรทัต)มาณวกฉันท์ ๘มาณวกฉันท์ มีความหมายว่า ประดุจเด็กหนุ่ม ใช้แต่งบรรยายความที่รวดเร็ว หนึ่งบทมี ๔ บาท บาทละ ๘ พยางค์ แบ่งเป็น ๒ วรรค วรรคละ ๔ คำ ส่งสัมผัสแบบกลอนลักษณะครุ-ลหุ เหมือนกันทุกบาท คือั ุ ุ ั ั ุ ุ ัตัวอย่างคำประพันธ์ ล่วงลุประมาณกาลอนุกรมหนึ่งณนิยมท่านทวิชงค์ เมื่อจะประสิทธิ์วิทยะยงเชิญวรองค์เอกกุมาร เธอจรตามพราหมณไปโดยเฉพาะในห้องรหุฐาน จึงพฤฒิถามความพิสดารขอ ธ ประทานโทษะและไข สามัคคีเภทคำฉันท์ (ชิต บุรทัต) อุปัฏฐิตาฉันท์ ๑๑ อุปัฏฐิตาฉันท์ ๑๑ หมายถึงฉันท์ที่กล่าวสำเนียงอันดังก้องให้ปรากฏ หนึ่งบทมี ๒ บาท บาทละ ๑๑ พยางค์ แบ่งเป็น๒ วรรค วรรคแรก ๕ พยางค์ ลักษณะครุ-ลหุ เหมือนกันทุกบาท คือ ั ั ุ ุ ั ุ ุ ั ุ ั ั ตัวอย่างคำประพันธ์ เห็นเชิงพิเคราะห์ช่องชนะคล่องประสบสมพราหมณ์เวทอุดมธก็ลอบแถลงการณ์ให้วัลลภะชนคมะดลประเทศฐานกราบทูลนฤบาลอภิเผ้ามคธไกรสามัคคีเภทคำฉันท์ (ชิต บุรทัต)อินทรวิเชียรฉันท์ ๑๑ อินทรวิเชียรฉันท์ มีความหมายว่า “ฉันท์ที่มีลีลาดุจสายฟ้าของพระอินทร์” เป็นฉันท์ที่นิยมแต่งกันมากที่สุด มีลักษณะและจำนวนคำคล้ายกับกาพย์ยานี ๑๑ แต่ต่างกันเพียงที่ว่าอินทรวิเชียรฉันท์มีข้อบังคับ ครุและลหุ หนึ่งบทมี ๒ บาท บาทละ ๑๑ พยางค์ แบ่งเป็น ๒ วรรค วรรคแรก ๕ พยางค์ ลักษณะครุ-ลหุ เหมือนกันทุกบาท คือ ั ั ุ ั ั ุ ุ ั ุ ั ั ตัวอย่างคำประพันธ์ บงเนื้อก็เนื้อเต้นพิศะเส้นสรีร์รัวทั่วร่างและทั้งตัวก็ระริกระริวไหวแลหลังก็หลั่งโล-หิตโอ้เลอะหลั่งไปเพ่งผาดอนาถใจตละล้วนระรอยหวายสามัคคีเภทคำฉันท์ (ชิต บุรทัต)
หนึ่งบทมี ๒ บาท บาทละ ๑๑ พยางค์ แบ่งเป็น ๒ วรรค วรรคแรก ๕ พยางค์ ลักษณะครุ-ลหุ เหมือนกันทุกบาท คือ ุ ั ุ ั ั ุ ุ ั ุ ั ั ตัวอย่างคำประพันธ์ ทิชงค์เจาะจงเจตน์กละห์เหตุยุยงเสริมกระหน่ำและซ้ำเติมนฤพัทธะก่อการละครั้งระหว่างคราทินะวาระนานนานเหมาะท่าทิชาจารย์ธก็เชิญเสด็จไปสามัคคีเภทคำฉันท์ (ชิต บุรทัต)สาลินีฉันท์ ๑๑ หนึ่งบทมี ๒ บาท บาทละ ๑๑ พยางค์ แบ่งเป็น ๒ วรรค วรรคแรก ๕ พยางค์ ลักษณะครุ-ลหุ เหมือนกันทุกบาท คือ ั ั ั ั ั ุ ั ั ุ ั ั ตัวอย่างคำประพันธ์ พราหมณ์ครูรู้สังเกตประจักษ์เหตุตระหนักครันราชาวัชชีสรรพะจักสู่พินาศสมยินดีบัดนี้กิจจะสัมฤทธิ์มนารมณ์ทำมาด้วยปรากรมและอุตสาหะแห่งตนสามัคคีเภทคำฉันท์ (ชิต บุรทัต)อินทวงศ์ฉันท์ ๑๒ หนึ่งบทมี ๒ บาท บาทละ ๑๒ พยางค์ แบ่งเป็น ๒ วรรค วรรคแรก ๕ พยางค์ ลักษณะครุ-ลหุ เหมือนกันทุกบาท คือ ั ั ุ ั ั ุ ุ ั ุ ั ุ ั ตัวอย่างคำประพันธ์ ราชาประชุมดำ-ริหะโดยประการะดังดำรัสตระบัดยังวจนัตถ์ปวัตติพลันให้ราชภัฏโปริสะไปขมีขมันหาพราหมณ์ทุพลอันบุระเนระเทศะมาสามัคคีเภทคำฉันท์ (ชิต บุรทัต)ภุชงคประยาตฉันท์ ๑๒ ภุชงคประยาตฉันท์ ๑๒ มีความหมาย “งูเลื้อย” มีทำนองที่สละสลวย มักใช้แต่งกับเนื้อหาที่มีการต่อสู้ บทสดุดี บทชมความงาม บทถวายพระพร และบทสนุกสนาน นอกจากนั้นยังสามารถใช้แต่งบรรยายความให้รวดเร็วได้ หนึ่งบทมี ๒ บาท บาทละ ๑๒ พยางค์ แบ่งเป็น ๒ วรรค วรรคละ ๖ พยางค์ ลักษณะครุ-ลหุ เหมือนกันทุกบาท คือ ุ ั ั ุ ั ั ุ ั ั ุ ั ั ตัวอย่างคำประพันธ์ ทิชงค์ชาติ์ฉลาดยลคเนกลคนึงการกษัตริย์ลิจฉวีวารระวังเหือดระแวงหายเหมาะแก่การจะเสกสันปวัตติ์วัญจะโนบายมล้างเหตุพิเฉทสายสมัคคิ์สนธิ์สโมสรสามัคคีเภทคำฉันท์ (ชิต บุรทัต)วสันตดิลกฉันท์ ๑๔ วสันตดิลกฉันท์ มีความหมายว่า “ฉันท์ที่มีลีลาดังจอมเมฆในฤดูใบไม้ผลิ (ฤดูฝน)” เป็นหนึ่งในฉันท์ที่นิยมแต่งกันมากที่สุด เนื่องจากอ่านแล้วฟังได้รื่นหู รู้สึกซาบซึ้งจับใจ มักใช้แต่งชมความงาม และสดุดีความรักหรือของสูง สามัคคีเภทคำฉันท์ มีกี่ฉันท์สามัคคีเภทคำฉันท์ แต่งด้วยคำประพันธ์ประเภทฉันท์ ๑๙ ชนิด กาพย์ ๑ ชนิด คือ ๑. สัททุลวิกกีฬิตฉันท์ ๑๙ เป็นฉันท์ที่มีลีลาการอ่านสง่างาม เคร่งขรึม มีอำนาจดุจเสือผยอง ใช้แต่งสำหรับบทไหว้ครู บทสดุดี ยอพระเกียรติ ๒. วสันตดิลกฉันท์ ๑๔ เป็นฉันท์ที่มีลีลาไพเราะ งดงาม เยือกเย็นดุจเม็ดฝน ใช้สำหรับบรรยายหรือพรรณนาชื่นชมสิ่งที่สวยงาม
เรื่องสามัคคีเภทคำฉันท์ประกอบด้วยคำประพันธ์ประเภทอะไร
สามัคคีเภทคำฉันท์หมายความว่าอย่างไรสามัคคีเภทคำฉันท์ เป็นกวีนิทานสุภาษิต ว่าด้วย "โทษแห่งการแตกสามัคคี" ภายหลังได้รับการยกย่องเป็นตำราเรียนวรรณกรรมไทยที่สำคัญเล่มหนึ่งทั้งในอดีตและปัจจุบัน ลักษณะเด่นของ สามัคคีเภทคำฉันท์ เป็นกวีที่มีความงดงาม ใช้ถ้อยคำอย่างละเมียดละไม โอ่อ่าอลังการในการใช้แบบแผนฉันทลักษณ์ของกาพย์และฉันท์เช่น การใช้สัททุลลวิกกีฬิต
แก่นของเรื่องสามัคคีเภทคำฉันท์คือข้อใดการใช้ปัญญาเอาชนะฝ่ายศัตรู โดยไม่ต้องเสียเลือดเนื้อ โทษของการแตกความสามัคคี ซึ่งนำหมู่คณะไปสู่ความหายนะ การรู้จักเลือกใช้บุคคลให้เหมาะสมกับงานที่จะทำให้งานสำเร็จด้วยดี การใช้วิจารณญาณใคร่ครวญก่อที่จะตัดสินใจทำสิ่งใดย่อมเป็นสิ่งที่ดี
|
ฉันท์ 18 ชนิด สามัคคีเภทคําฉันท์
ลิขสิทธิ์ © 2024 th.ketajaman Inc.
