ตำแหนง ของสไลดบนแทนวางวตั ถุ ฉะนน้ั อุปกรณน ีจ้ ะชวยอำนวยความสะดวกในการเลื่อนสไลดไ ปทางขวา ซาย หนา และหลังไดในขณะที่ตามองภาพในกลอง ชวยใหหาภาพไดรวดเร็ว และมีสเกลบอกตำแหนงของวัตถุบน สไลด 9. คอนเดนเซอร (condenser) คอื ชุดของเลนสท ท่ี ำหนาท่รี วมแสงใหมีความเขมมากทสี่ ุด เพื่อสอง วัตถบุ นสไลดแกวใหสวางทส่ี ดุ มปี ุมปรบั ความสูงตำ่ ของ condenser 10. ไอริสไดอะแฟรม (iris diaphragm) เปนมานปรับรูเปดเพื่อใหแสงผานเขา condenser และ มีปุมสาหรับปรับ iris diaphragm ใหแสงผา นเขา มากนอ ยตามตองการ 11. แหลงกำเนดิ แสง (light source) เปนหลอดไฟฟา ใหแสงสวา งติดอยูที่ฐานกลอง มสี วิทชเปดปด และมีสเกลปรบั ปริมาณแสงสวาง การใชกลองจุลทรรศน มขี น้ั ตอนดังตอไปน้ี 1. การจับกลอ งและเคล่ือนยายกลอ ง ตอ งใชม ือหนึง่ จบั ที่แขนและอีกมือหนง่ึ รองท่ีฐานของกลอง 2. ต้งั ลำกลอ งใหตรง 3. เปด ไฟเพือ่ ใหแสงเขาลำกลอ งไดเ ตม็ ท่ี 4. หมนุ เลนสใกลว ตั ถุ ใหเ ลนสท ีม่ กี ำลังขยายตำ่ สุดอยใู นตำแหนงแนวของลำกลอง 5. นำสไลดท ีจ่ ะศกึ ษามาวางบนแทน วางวตั ถุ โดยปรับใหอยูกลางบรเิ วณท่แี สงผา น 6. คอยๆหมุนปุมปรับภาพหยาบใหกลองเลื่อนขึ้นชาๆเพื่อหาระยะภาพ แตตองระวังไมให เลนสใ กลว ัตถกุ ระทบกับสไลดตวั อยา ง เพราะจะทำใหเลนสแ ตกได แผนการจดั การเรยี นรมู ุงเนน สมรรถนะ หนว ยที่………7………… ชือ่ หนวย หนว ยของส่ิงมีชวี ติ และการดำรงชวี ิตของพชื สอนครัง้ ท่.ี …16-17…. ชั่วโมงรวม……8…….. จำนวนชัว่ โมง….8.… 7. ปรับภาพใหชัดเจนขึ้นดวยปุมปรับภาพละเอียด ถาวัตถุที่ศึกษาไมอยูตรงกลางใหเลื่อนสไลด ใหม าอยตู รงกลาง 8. ถาตองการใหภาพขยายใหญขึ้นใหหมุนเลนสใกลวัตถุที่มีกำลังขยายสูงกวาเดิมมาอยูในตำแหนง แนวของลำกลอง จากนั้นปรับภาพใหชัดเจนดวยปุมปรับภาพละเอียดเทานั้น หามปรับภาพดวยปุมปรับภาพ หยาบเพราะจะทำใหระยะของภาพ หรอื จดุ โฟกัสของภาพเปล่ียนไป 9. บันทึกกำลังขยายโดยหาไดจากผลคูณของกำลังขยายของเลนสใกลวัตถุกับกำลังขยายของ เลนสใกลต า เซลล คือ หนวยที่เล็กที่สุดของสิ่งมีชีวติ มีสวนประกอบพ้ืนฐานที่สำคัญของสิ่งมีชีวิต เซลลของ ส่ิงมชี วี ติ อาจมรี ปู รา งและสวนประกอบแตกตา งกัน เพื่อความเหมาะสมกับการทำหนาท ่ี ผูคนพบเซลลเปนคนแรก คือ โรเบิรต ฮูก (Robert Hook) เปนชาวอังกฤษ พบโครงรางที่เปน รูปเหลี่ยมจากการศึกษาชิ้นไมคอรกและต้ังช่ือวา เซลล ตอมา ชไลเดน (Schleiden) และชวาน (Schwann) ไดต้ังทฤษฎีเซลล (Cell Theory) มีใจความวา “ สิ่งมีชีวิตทั้งหลายประกอบดวยเซลลและผลิตภัณฑของ เซลล” การศึกษาลักษณะและรูปรางของเซลลตาง ๆ ของสิ่งมีชีวิต พบวา สิ่งมีชีวิตที่มีเซลลเพียง เซลลเดียว เรียกวา สิ่งมีชีวิตเซลลเดียว ไดแก อะมีบา พารามีเซียม ยูกลีนา สวนสิ่งมีชีวติที่ประกอบขึ้น จากเซลลห ลายเซลล รวมกันเปนรูปรา ง เรียกวา สงิ่ มชี ีวิตหลายเซลล ไดแ ก พชื สตั ว เปน ตน เซลลของสิ่งมีชีวิตประกอบดวย สวนหอหุม เซลลนิวเคลียส ไซโทพลาซึม เซลลพืชมีสวนที่หอ หุมเซลล 2 ชั้น คือ ผนังเซลล (cell wall) เยื่อหุมเซลล (cell membrane) และคลอโรพลาสต (Chloroplast) ที่อยูในไซโทพลาซึม (Cytoplasm) สวนเซลลสัตว ประกอบดวย เยื่อหุมเซลล (cell membrane) ไซโทพลาซมึ (Cytoplasm) และนิวเคลยี ส (nucleus) สว นประกอบและหนา ทข่ี องเซลลพ ืช เซลลพ ชื (Plant cell) มสี ว นประกอบ 3 สวน มหี นาที่ตางๆ ดงั น้ี 1. สวนที่หอหมุ เซลลป ระกอบดวย 1.1 เยอื่ หมุ เซลล (cell membrane) เปน เย่ือบางๆ ประกอบดวยสารประเภทไขมันและ โปรตนี มี สมบตั เิ ปน เย่ือเลือกผา น (semipermeable membrane) ทำหนาท่ีควบคุมปรมิ าณและชนิดของ แผนการจัดการเรยี นรมู ุงเนนสมรรถนะ หนว ยที่………7………… ชื่อหนวย หนวยของสิง่ มชี วี ติ และการดำรงชีวติ ของพืช สอนครงั้ ท.่ี …16-17…. ชว่ั โมงรวม……8…….. จำนวนช่วั โมง….8.… ของสารทผี่ านเขา ออกจากเซลล เชน อาหารอากาศและสารละลายเกลือแรตาง ๆ 1.2 ผนังเซลล (cell wall) อยูดานนอกสุดของเซลลพบเฉพาะเซลลพืชเทานั้น ทำหนาที่ เสรมิ สราง ความแขง็ แรงของเซลลท ำใหเซลลพชื คงรปู อยไู ด ประกอบดว ย เซลลโู ลส 2. นิวเคลยี ส (nucleus) เปน สว นประกอบทสี่ ำคัญของเซลลมีลกัษณะคอนขางกลมภายในของเหลว มีนิวคลีโอลัสและโครมาทิน ทำหนาที่ควบคุมการทำงานของเซลล และกิจกรรมตางๆ ภายในเซลล เชน การ หายใจ การแบง เซลล การถายทอดลกัษณะทางพนั ธกุ รรม 3. ไซโทพลาซึม (cytoplasm) เปนของเหลวภายในเย่ือหุมเซลล ยกเวน นิวเคลียส มีสวนประกอบ ที่สำคัญ เชน โปรตีน ไขมนั และแกสตาง ๆ ภายในไซโทพลาซึม ประกอบดวย ออรแกเนลลตาง ๆ ซ่ึงมี รูปรางลกัษณะแตกตางกนั ไดแ ก 3.1 ไรโบโซม (ribosome) ทำหนาท่ีเปน แหลง สงั เคราะหโ ปรตนี 3.2 เอนโดพลาสมิก เรตคิ ลู ัม (endoplasmic reticulum) ทำหนาท ่สี รางและขนสง โปรตนี 3.3 กอลจิบอด้ี (Golgi body) ทำหนาทีข่ นสง โปรตนี ออกนอกเซลล 3.4 คลอโรพลาสต (Chloroplast) ประกอบดวยเยื่อหุมเซลล 2 ชั้น ชั้นนอก ทำหนาที่ ควบคุมโมเลกุลตาง ๆ ที่ผานเขาออก ชั้นใน มีคลอโรฟลล (chlorophyll) และเอนไซมชวยในกระบวนการ สงั เคราะหด ว ยแสง 3.5 ไมโทคอนเดรีย (mitochondria) ทำหนาที่สรา งพลังงาน 3.6 แวคิวโอล (vacuole) ลักษณะเปนถุงใส ทำหนาที่ เก็บสะสมของเสียกอนถูก ขับออกนอกเซลล สวนประกอบและหนาท่ีของเซลลสตั ว เซลลสัตว (Animal cell) มีสวนประกอบ 3 สวน มีหนาทต่ี า ง ๆ ดังน้ี 1. เยื่อหุมเซลล (cell membrane) เปนสวนท่ีอยูนอกสุดของเซลล ประกอบดวย โปรตีนและ ไขมนั 2. มีลักษณะคอนขางกลมอยูครงกลางเซลลเปนศูนยกลางควบคุมกิจกรรมภายในเซลล ภายใน นิวเคลยี สบรรจุดวยสารควบคุมพันธกุ รรม แตมเี ซลลบางชนิดเทา น้ันเมอื่ เจริญเติบโตเต็มทีจ่ ะไมมีนวิ เคลียส เชน เซลลเมด็ เลอื ดแดง แผนการจดั การเรียนรมู ุงเนน สมรรถนะ หนว ยท…่ี ……7………… ชอื่ หนว ย หนวยของสิง่ มีชวี ิตและการดำรงชีวิตของพชื สอนคร้ังที.่ …16-17…. ชั่วโมงรวม……8…….. จำนวนชั่วโมง….8.… 3. ไซโทพลาซึม (cytoplasm) เปนของเหลวทอ่ี ยูระหวางเยือ่ หุมเซลลก ับนิวเคลยี ส ประกอบดวย ออรแ กเนลล หลายชนิด ยกเวน คลอโรพลาสต ซง่ึ พบในเซลลพ ืชเทา น้ัน ในเซลลสัตวไมมีผนังเซลลและคลอโรพลาสต ฉะนั้นเซลลสัตวจึงมีลักษณะที่ออนนุมและไม สามารถสรา งอาหารเองไดน ั่นเอง ตารางแสดงขอแตกตางระหวางเซลลพืชและเซลลสัตว รายการ เซลลพืช เซลลส ตั ว 1. ผนังเซลล มี ไมม ี 2.เยื่อหุมเซลล มี มี 3. นวิ เคลียส มี มี 4. ไซโทพลาซึม มี มี 5. คลอโรพลาสต มี ไมม ี 6.รปู รา งของเซลล รูปเหล่ยี ม รูปคอนขาง กลม 7. ความแขง็ แรงของเซลล แข็งแรงคงรูปอยูไ ดน าน ออนนุมไมสามารถคงรปู ได สิ่งมีชีวติเซลลเดียวมีการดำเนินกิจกรรมในการดำรงชีวิต เชน การกินอาหารการขับถาย การหายใจ การสืบพันธุ และการเคลื่อนที่ สิ่งมีชีวิตหลายเซลลประกอบดวย เซลล (cell) ที่มีการจัดเรียงตัว กันเปน เน้ือเยื่อ (tissue) หลาย ๆ เนือ้ เย่ือ จัดเรียงตวั กันเปน อวยั วะ (organ) หลาย ๆ อวยั วะจัดเรียงตัวกัน เปน ระบบอวัยวะ (organ system) และหลาย ๆ ระบบอวัยวะจัดเรียงตัวกันเปน รางกาย (body) ของ สงิ่ มีชีวิต 5. กระบวนการจดั การเรียนรู (Procedures / Activities) 1. ขน้ั สรา งความสนใจ (Engagement) (15 นาท)ี แผนการจัดการเรียนรมู งุ เนน สมรรถนะ หนว ยท…่ี ……7………… ช่ือหนว ย หนวยของสิ่งมีชีวิตและการดำรงชวี ิตของพืช สอนครั้งท.ี่ …16-17…. ช่ัวโมงรวม……8…….. จำนวนช่ัวโมง….8.… 1.1 ครนู ำเขา สบู ทเรยี นโดยใหน ักเรียนดูรูปภาพที่ครูนำมาแสดง ซึ่งเปน ตัวอยางของเซลลส่ิงมีชีวิต เชน พารามีเซียม อะมบี า แลวบอกวา ส่ิงมชี ีวติ ทเี่ หน็ นน้ั คอื สง่ิ มชี ีวติ เภทใด 1.2 ครูและนักเรียนรวมกันอภิปรายจากภาพที่ศึกษาดวยการตอบคำถาม “จากภาพที่เห็น นา จะเปนส่ิงมชี ีวติ เซลลเ ดยี วหรือหลายเซลล เพราะเหตุใด” แนวคำตอบ เปนสงิ่ มีชวี ิตเซลลเดียว เพราะประกอบดวยเซลลเ พยี ง 1 เซลล 1.3 ครูนำอภิปรายนักเรียน วาทราบหรือไมวาไมวา คน สัตว พืช จะประกอบดวยเซลลจำนวน มากมายหลายลา นเซลล แลวนกั เรียนคิดวา เซลลน า จะประกอบไปดวยอะไรบา ง รปู รา งนาตาของเซลล จะมี |