ว ดประโคนป ก ม ความส าค ญอย างไร

ว ดประโคนป ก ม ความส าค ญอย างไร

Sathaporn Poompao Download

  • Publications :0
  • Followers :0

สื่อมัลติมีเดียวรรณคดี เรื่องนิราศภูเขาทอง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1

สื่อมัลติมีเดียวรรณคดี เรื่องนิราศภูเขาทอง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1

Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!

Create your own flipbook

View Text Version Likes : 0 Category : All Report

  • Follow
  • Upload
  • 0
  • Embed
  • Share

สื่อมัลติมีเดียวรรณคดี เรื่องนิราศภูเขาทอง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1

ครูมาลินี ฟักเฟือง ภาษาไทย (วรรณคดแี ละวรรณกรรม) ช้ันมธั ยมศกึ ษาปที ี่ ๑ กลุ่มสาระการเรยี นร้ภู าษาไทย ๑หนว่ ยการเรียนร้ทู ี่

๑หน่วยการเรียนรูท้ ่ี นริ าศภเู ขาทอง ตัวชี้วัด • สรปุ เน้อื หาวรรณคดีและวรรณกรรมทีอ่ ่าน • วเิ คราะหว์ รรณคดีและวรรณกรรมที่อ่านพรอ้ มยกเหตุผลประกอบ • อธิบายคณุ คา่ ของวรรณคดีและวรรณกรรมทีอ่ ่าน • สรุปความรู้และข้อคิดจากการอ่านเพื่อประยกุ ต์ใช้ในชวี ติ จริง • ท่องจาบทอาขยานตามทีก่ าหนดและบทร้อยกรองที่มีคณุ ค่าตามความสนใจ

ความสาคัญ + นิราศภูเขาทอง บทวเิ คราะห์ + - นิราศบันทึกอะไร - คุณค่าด้านเนอื้ หา - ประวตั ิผู้แต่ง - คณุ ค่าด้านวรรณศิลป์ - ลกั ษณะคา ประพนั ธ์ ตามรอยนิราศ + เนือ้ หา + - วรรคทองในนิราศ - เส้นทางในนิราศ - ปริศนาคาศพั ท์

ถา้ มีตามรอยนริ าศ นง่ั เรือเทีย่ ววดั ก็คงจะดนี ะ น่เี กย่ี วกันเหรอ พชี แพท ? พชี จะอธบิ ายอย่างไร ให้แพทเข้าใจ

ความสาคญั ของวรรณคดี เสน้ ทาง บอกชอื่ สถานท่ีตงั้ แตเ่ ริ่มเดนิ ทาง ระหวา่ งทาง กระทัง่ ถึงจดุ หมาย บรรยากาศ นริ าศบันทึกอะไร บรรยายสิ่งตา่ งๆ ทีพ่ บเห็น เชน่ สภาพของพนื้ ที่ อารมณ์ เลา่ ความร้สู ึกนกึ คิดทีเ่ กิดขึ้นขณะเดินทาง การคร่าครวญถึงนางอนั เป็นท่รี ัก แสดงความอาลัยที่ต้องพลัดพรากจากกนั ในชว่ งทก่ี วเี ดนิ ทาง (แตใ่ นสมยั หลงั กวีอาจไม่ได้ใหค้ วามสาคัญเรอ่ื งการครา่ ครวญถึงนาง)

พระสนุ ทรโวหาร (ภ)ู่  สนุ ทรภู่มีนามเดิมว่า ภู่ เป็นนักปราชญ์ราชบณั ฑิตในราชสานักสมัย พระบาทสมเด็จพระพทุ ธเลิศหล้านภาลยั  ไดร้ บั พระราชทานบรรดาศกั ดเิ์ ป็นพระสุนทรโวหารในสมัยรัชกาลที่ ๔  ไดร้ บั การยกย่องว่าเปน็ กวที ม่ี ีความสามารถในการแตง่ กลอนทม่ี ี เอกลกั ษณ์ ของตนเอง และได้รบั ความนิยมอย่างกว้างขวาง  มีผลงานประเภทต่างๆ ทม่ี ีหลักฐานปรากฏอยู่ ๒๓ เรื่อง ไดแ้ ก่ นิราศ นทิ าน บทเห่กลอ่ ม บทเสภา วรรณกรรมคาสอน และบทละคร  ไดร้ ับการยกย่องจาก UNESCO ให้เป็นผู้ทม่ี ีผลงานดีเดน่ ของโลก ดา้ นวรรณกรรม พ.ศ. ๒๕๒๙

นริ าศเรื่องอ่นื ๆ ท่สี นุ ทรภ่แู ตง่  นิราศเมอื งแกลง  นริ าศพระบาท  นิราศวัดเจา้ ฟ้า  นิราศอิเหนา  โคลงนริ าศสุพรรณ  ราพันพิลาป  นริ าศพระประธม  นิราศเมอื งเพชร

ลักษณะคาประพนั ธ์  มีลกั ษณะเป็นกลอนนิราศ  ขึน้ ต้นกลอนดว้ ยวรรครบั และแตง่ ต่อไปโดยไมจ่ ากดั จานวนบท (ในนริ าศภูเขาทองมีทั้งหมด ๘๙ คา กลอน)  คาสุดท้ายซง่ึ อยใู่ นวรรคสง่ จบลงดว้ ยคาว่า เอย

ฉนั ทลกั ษณ์กลอนนริ าศ

ตัวอย่างกลอนนิราศ เดือนสิบเอ็ดเสร็จธรุ ะพระวสา รับกฐนิ ภิญโญโมทนา ชุลีลาลงเรอื เหลืออาลัย .............................. .............................. จงทราบความตามจริงทกุ สิง่ สิน้ อย่านึกนินทาแถลงแหนงไฉน นักเลงกลอนนอนเปล่าก็เศรา้ ใจ จึงรา่ ไรเรือ่ งรา้ งเล่นบา้ งเอย

วรรคทองในนริ าศ หนูพัด สนุ ทรภู่ (ตอนบวช) ถึงหน้าวงั ดังหน่งึ ใจจะขาด คดิ ถึงบาทบพติ รอดศิ ร โอผ้ ่านเกล้าเจา้ ประคณุ ของสุนทร แตป่ างก่อนเคยเฝ้าทุกเชา้ เยน็ พระนพิ พานปานประหนึง่ ศีรษะขาด ดว้ ยไร้ญาตยิ ากแค้นถึงแสนเข็ญ ทง้ั โรคซ้ากรรมซัดวิบัตเิ ปน็ ไม่เล็งเหน็ ทีซ่ ึ่งจะพึ่งพา

ดนู า้ วิ่งกลงิ้ เชย่ี วเปน็ เกลียวกลอก กลับกระฉอกฉาดฉดั ฉวัดเฉวยี น บ้างพลุ่งพลุ่งวงุ้ วงเหมอื นกงเกวียน ดูเวียนเวยี นควา้ งควา้ งเปน็ หว่างวน ทั้งหัวท้ายกรายแจวกระชากจ้วง ครรไลล่วงเลยทางมากลางหน โอ้เรอื พ้นวนมาในสาชล ใจยังวนหวงั สวาทไมค่ ลาดคลา ฯ

เส้นทางในนริ าศ ออกจาก ล่องเรอื ใน ผา่ นจดุ ต่าง ๆ วดั ราชบุรณราชวรวหิ าร แมน่ ้าเจ้าพระยา ใน จ.นนทบรุ ี รุ่งเชา้ วนั พระ มีโจรขโมยของ เข้าสอู่ ยธุ ยาแลว้ จอดเรือ ผา่ นจุดต่าง ๆ ลงจากเรือไปท่เี จดยี ์ ในเรือ แตไ่ หวตัวทัน ทท่ี า่ วัดพระเมรุ ใน จ.ปทุมธานี ภูเขาทอง (เจดยี ์รา้ ง) (ค้างคืนในเรือ) ตน่ื ขนึ้ มา ขึน้ จากเรือที่ เกบ็ พระบรมธาตุ พระธาตุหาย นงั่ เรือกลับ ท่าวดั อรุณ ฯ บรรจุใส่ขวดแก้ว กรงุ เทพ ฯ จะไปนมสั การท่ีกรุงเทพ ฯ

ความหมาย ปรศิ นาทายคา ๑ ภูเขาทอง มุ ลิ ทัก ษิ ๒ การเวยี นขวา จบั กา คี ณา ๓ เครอื่ งวดิ นา มีคันถือยาว เขม่า มาศ รี วรรต ๔ ฐานรปู บัวหงายและควา่ คนั โพง ฐาน บัทม์ ๕ ผู้ใตบ้ ังคบั บัญชา ๖ ทาไรผมใหด้ า

๑ จะยกหยิบธิบดีเปน็ ทีต่ ง้ั ก็ใช้ถงั แทน___ หาบ สดั ชั่ง สารท ตรษุ วสา เห็นถขงั แดั ลขะว_า_ง_เป็นภาชนะสาหรบั ตวงทีม่ องโดยผวิ เผนิ เหมอื นวา่ เท่ากนั ขอ้ ง แขม ออฏั ฐะะ ผกู โบสถ์ แต่จริง ๆ แล้วต่างกัน จึงใช้เปรียบกบั ความอยตุ ิธรรม มะคา่ มมะะเกลืออ ๒ เดือนสิบเอด็ เสรจ็ ธรุ ะพระ___ รบั กฐินภิญโญโมทนา วันออกพรรษาตรงกบั วนั ขึ้น ๑๕ คา่ เดอื น ๑๑ ๓ งิ้วนรกสิบหกองคุลีแหลม ดงั ___แซมเสีย้ มแทรกแตกไสว ขวาก ฐานปัทม์ เปรียบขนาดหนามของต้นงวิ้ ในนรก เหมอื นกับไม้หรือเหล็กแหลมที่ใช้ทา ๔ กบั ดกั ไมเ่ สยี ของขาวเหลืองเครื่อง____ แต่หนูพดั จัดแจงจุดเทียนสอ่ ง หนพู ัดจดั เตรียมเครื่องใช้สอยสาหรบั ภกิ ษุ ๘ อย่าง ๕ โอร้ ินรินกลิ่นดอกไมใ้ กลค้ งคา เหมือนกลิน่ ผ้าแพรดารา่ ____ มะปราง กลิ่นหอมของดอกไมใ้ กล้ริมนา้ เหมอื นกลิ่นผ้าที่ย้อมเปน็ สีดาด้วย____

คณุ คา่ ด้านเนือ้ หา เพราะเหตุใดสุนทรภ่จู งึ จะเกิดชาตใิ ดใดในมนุษย์ ให้บริสทุ ธ์ิสมจติ ทค่ี ดิ หมาย ขอพรไว้เช่นน้ัน ? ท้งั ทกุ ข์สุขโรคภัยอย่าใกลก้ ราย แสนสบายบริบรู ณป์ ระยรู วงศ์ ทง้ั โลโภโทโสและโมหะ ใหช้ นะใจไดอ้ ยา่ ใหลหลง ขอฟงุ้ เฟอ่ื งเรอื งวิชาปญั ญายง ทง้ั ให้ทรงศีลขันธ์ในสนั ดาน อีกสองสงิ่ หญงิ ร้ายและขายชั่ว อย่าเมามัวหมายรักสมัครสมาน ขอสมหวังตั้งประโยชน์โพธญิ าณ ตราบนิพพานชาตหิ น้าให้ถาวร ฯ

เมอ่ื เหน็ ทุกข์จงึ เห็นธรรม คนเราเม่อื ประสบเคราะห์ มกั ขอพรส่งิ ศกั ดสิ์ ิทธิ์คุม้ ครองให้ผา่ นพน้ ไป แต่สนุ ธรภู่ปลงตก จะเกิดชาตใิ ดใดในมนษุ ย์ ให้บรสิ ุทธิ์สมจิตทค่ี ิดหมาย เห็นความไม่แนน่ อนของชีวิต ท้ังทุกขส์ ขุ โรคภยั อยา่ ใกลก้ ราย แสนสบายบรบิ ูรณ์ประยรู วงศ์ จึงไม่ขอสิง่ ใดในชาติปจั จุบนั ทง้ั โลโภโทโสและโมหะ ใหช้ นะใจได้อยา่ ใหลหลง ขอฟุ้งเฟ่ืองเรอื งวชิ าปญั ญายง ทั้งให้ทรงศีลขนั ธ์ในสันดาน การบวชทาใหเ้ ขา้ ใจสัจธรรม อกี สองสง่ิ หญงิ รา้ ยและขายช่วั อยา่ เมามวั หมายรักสมัครสมาน นอกจากความเจรญิ ในทาง ขอสมหวังตัง้ ประโยชนโ์ พธิญาณ ตราบนิพพานชาตหิ นา้ ใหถ้ าวร ฯ โลกแล้ว จงึ ได้ขอความเจริญ ในทางธรรม

คณุ คา่ ด้านวรรณศลิ ป์ เพอ่ื น ๆ คิดวา่ บทกวีนี้ มีความงามในแง่ใดบา้ ง? แสนวติ กอกเอย๋ มาอ้างว้าง ในทุ่งกว้างเหน็ แตแ่ ขมแซมสลอน จนดึกดาวพราวพรา่ งกลางอมั พร กระเรียนร่อนรอ้ งกอ้ งเมอ่ื สองยาม ท้ังกบเขียดเกรยี ดกรดี จังหรีดเรอ่ื ย พระพายเฉอื่ ยฉิวฉิววะหวิวหวาม วังเวงจิตคิดคะนึงราพงึ ความ ถึงเมอ่ื ยามยงั อดุ มโสมนสั

สมั ผสั ใน เป็นพรสวรรคข์ องกวีท่ีสามารถสรรคาใหม้ ีสมั ผัสทแ่ี พรวพราวดว้ ยการใชท้ ้ังสมั ผัสสระและสัมผสั อักษร สมั ผัสสระ สมั ผสั อกั ษร แสนวิตกอกเอ๋ยมาอ้างว้าง ในทุ่งกว้างเห็นแต่แขมแซมสลอน จนดึกดาวพราวพรา่ งกลางอมั พร กระเรยี นร่อนร้องกอ้ งเมื่อสองยาม ทง้ั กบเขียดเกรยี ดกรดี จงั หรดี เรื่อย พระพายเฉือ่ ยฉิวฉวิ วะหววิ หวาม วังเวงจติ คิดคะนึงราพงึ ความ ถึงเม่อื ยามยังอุดมโสมนสั

ตามรอยนริ าศภเู ขาทอง วดั ภูเขาทอง จ.พระนครศรีอยธุ ยา วัดราชบรุ ณราชวรวหิ าร ๒๔ จดุ ทแ่ี วะ วดั ภเู ขาทอง กรุงเทพมหานคร ผ่าน พระนครศรอี ยธุ ยา วดั อรณุ ฯ วัดราชบรุ ณราชวรวหิ าร กรุงเทพ ฯ เมือ่ ถึงกรงุ เทพ ฯ ไดจ้ อดเทยี บเรอื ทที่ า่ น้าหนา้ วดั อรุณ ฯ

เส้นทางนิราศภูเขาทอง วดั ภูเขาทอง เหนอื ใต้ กรุงเทพมหานคร วัดราชบรุ ณราชวรวิหาร วัดราชบรุ ณราชวรวหิ าร โออ้ าวาสราชบุรณะพระวหิ าร แต่น้นี านนับทิวาจะมาเหน็ เหลอื ราลึกนึกน่าน้าตากระเดน็ เพราะขุกเข็ญคนพาลมารานทาง

เส้นทางนิราศภูเขาทอง วดั ภเู ขาทอง เหนือ ใต้ พระบรมมหาราชวงั กรงุ เทพมหานคร พระบรมมหาราชวัง วดั ราชบุรณราชวรวหิ าร ถงึ หน้าวงั ดังหนึง่ ใจจะขาด คดิ ถงึ บาทบพิตรอดศิ ร โอ้ผา่ นเกล้าเจา้ ประคุณของสนุ ทร แต่ปางกอ่ นเคยเฝา้ ทุกเช้าเย็น

เส้นทางนริ าศภเู ขาทอง วัดภเู ขาทอง เหนอื ใต้ หน้าแพ พระบรมมหาราชวงั กรุงเทพมหานคร หนา้ แพ วดั ราชบุรณราชวรวหิ าร ถึงหน้าแพแลเห็นเรือที่นง่ั คดิ ถงึ ครงั้ ก่อนมา้น้าตาไหล เคยหมอบรบั กบั พระจมื่นไวย แล้วลงในเรอื ที่นงั่ บัลลังกท์ อง

เส้นทางนริ าศภเู ขาทอง วดั ภูเขาทอง เหนอื ใต้ หน้าแพ พระบรมมหาราชวงั วดั ประโคนปกั กรุงเทพมหานคร วัดประโคนปกั วดั ราชบุรณราชวรวหิ าร ถงึ อารามนามวดั ประโคนปกั ไม่เห็นหลักลือเลา่ ว่าเสาหิน เป็น้สาคัญปันแดนในแผน่ ดิน มริ ู้สิ้นสุดชือ่ ทล่ี อื ชา

เส้นทางนริ าศภเู ขาทอง วัดภเู ขาทอง เหนือ ใต้ โรงเหลา้ หนา้ แพ พระบรมมหาราชวงั วัดประโคนปัก กรงุ เทพมหานคร โรงเหลา้ วัดราชบุรณราชวรวิหาร ถึงโรงเหล้าเตากลั่นควนั โขมง มคี ันโพงผกู สายไว้ปลายเสา โอ้บาปกรรม้น้านรกเจยี วอกเรา ใหม้ ัวเมาเหมอื นหนึง่ บ้าเป็นน่าอาย

เส้นทางนริ าศภเู ขาทอง วัดภูเขาทอง เหนือ ใต้ โรงเหล้า บางจาก หนา้ แพ พระบรมมหาราชวงั วัดประโคนปกั กรุงเทพมหานคร บางจาก วัดราชบุรณราชวรวิหาร ถึงบางจากจากวัดพลัดพ่นี ้อง เพราะรักใครใ่ จจดื ไม่ยดื ยืน มามวั หมองมว้ นหนา้ ไม่ฝ่าฝืน ้จาตอ้ งขนื ใจพรากมาจากเมือง

เส้นทางนริ าศภเู ขาทอง วดั ภเู ขาทอง เหนือ ใต้ โรงเหล้า บางจาก หนา้ แพ พระบรมมหาราชวงั วัดประโคนปัก บางโพ กรงุ เทพมหานคร บางโพ วัดราชบุรณราชวรวิหาร ถงึ บางโพโอ้พระศรีมหาโพธิ ขอเดชะอานภุ าพพระทศพล ร่มนิโรธรกุ ขมลู ใหพ้ ูนผล ใหผ้ อ่ งพ้นภยั พาล้สาราญกาย ฯ

เสน้ ทางนริ าศภูเขาทอง วัดภูเขาทอง เหนือ ใต้ บา้ นญวน สมทุ รปราการ บา้ นญวน วัดราชบรุ ณราชวรวหิ าร ถึงบ้านญวนลว้ นแตโ่ รงแลสะพร่งั มีขอ้ งขังกุ้งปลาไว้ค้าขาย ตรงหนา้ โรงโพงพางเขาวางราย พวกหญงิ ชายพร้อมเพรียงมาเมียงมอง

เสน้ ทางนริ าศภเู ขาทอง วดั ภเู ขาทอง เหนือ นนทบรุ ี ใต้ วดั เขมา วัดราชบรุ ณราชวรวหิ าร จะเหลยี วกลับลบั เขตประเทศสถาน วัดเขมา ถึงเขมาอารามอร่ามทอง ทรมานหมน่ ไหม้ฤทยั หมอง พ่ึงฉลองเลกิ งานเมือ่ วานซืน ฯ

เสน้ ทางนริ าศภูเขาทอง วัดภูเขาทอง เหนือ นนทบุรี ใต้ วัดเขมา ตลาดแก้ว ตลาดแกว้ วัดราชบรุ ณราชวรวหิ าร ตลาดแก้วแล้วไมเ่ ห็นตลาดตั้ง สองฟากฝง่ั ก็แต่ล้วนสวนพฤกษา โอ้รนิ รนิ กลิ่นดอกไมใ้ กลค้ งคา เหมอื นกลิน่ ผ้าแพร้ด้าร่ามะเกลือ

เสน้ ทางนริ าศภูเขาทอง วดั ภูเขาทอง เหนือ นนทบุรี ใต้ วัดเขมา ตลาดขวัญ ตลาดแกว้ ตลาดขวัญ วัดราชบรุ ณราชวรวหิ าร ถงึ แขวงนนทช์ ลมารคตลาดขวญั มพี ว่ งแพแพรพรรณเขาคา้ ขาย ทง้ั ของสวนลว้ นเรอื อยู่เรยี งราย พวกหญิงชายประชุมกันทุกวนั คืน ฯ

เส้นทางนริ าศภูเขาทอง วัดภเู ขาทอง เหนอื นนทบรุ ี ใต้ บางธรณี วดั เขมา ตลาดขวญั ตลาดแก้ว วดั ราชบรุ ณราชวรวิหาร มาถึงบางธรณีทวโี ศก บางธรณี โอส้ ธุ าหนาแนน่ เป็นแผ่นพื้น ยามวโิ ยคยากใจใหส้ ะอื้น ถงึ สี่หม่ืนสองแสนทง้ั แดนไตร

เส้นทางนิราศภเู ขาทอง วัดภูเขาทอง เหนอื นนทบรุ ี เกาะเกร็ด ใต้ บางธรณี วัดเขมา ตลาดขวญั ตลาดแก้ว เกาะเกร็ด วดั ราชบุรณราชวรวิหาร ถงึ เกรด็ ยา่ นบ้านมอญแต่ก่อนเก่า ผ้หู ญงิ เกลา้ มวยงามตามภาษา เดยี๋ วนมี้ อญถอนไรจุกเหมอื นตกุ๊ ตา ทงั้ ผัดหน้าจบั เขม่าเหมอื นชาวไทย

เส้นทางนิราศภูเขาทอง วดั ภูเขาทอง เหนอื นนทบรุ ี บา้ นใหม่ ใต้ เกาะเกร็ด บางธรณี วัดเขมา ตลาดขวัญ ตลาดแกว้ วดั ราชบุรณราชวรวิหาร ถงึ บ้านใหม่ใจจิตกค็ ดิ อ่าน บ้านใหม่ ขอใหส้ มคะเนเถิดเทวา จะหาบา้ นใหม่มาดเหมือนปรารถนา จะไดผ้ าสุกสวัสด์กิ าจัดภัย

เสน้ ทางนริ าศภูเขาทอง บางเดื่อ วัดภูเขาทอง ปทมุ ธานี เหนือ ใต้ บางเด่อื วัดราชบรุ ณราชวรวหิ าร ถึงบางเด่อื โอม้ ะเด่อื เหลือประหลาด บังเกดิ ชาตแิ มลงหวม่ี ใี นไส้ เหมอื นคนพาลหวานนอกยอ่ มขมใน อปุ ไมยเหมอื นมะเด่ือเหลือระอา

เสน้ ทางนริ าศภูเขาทอง วัดภูเขาทอง เหนือ บางหลวง ใต้ บางเดอื่ วัดราชบรุ ณราชวรวหิ าร ปทุมธานี บางหลวง ถึงบางหลวงเชิงรากเหมอื นจากรกั สูเ้ สยี ศกั ดิส์ ังวาสพระศาสนา เปน็ ลว่ งพน้ รนราคราคา ถึงนางฟา้ จะมาให้ไมไ่ ยดี ฯ

เสน้ ทางนริ าศภเู ขาทอง วัดภเู ขาทอง เหนือ บางหลวง ใต้ บางเด่ือ เชยี งราก วัดราชบรุ ณราชวรวหิ าร ปทุมธานี เชยี งราก ถึงบางหลวงเชิงรากเหมอื นจากรกั สู้เสยี ศักด์สิ งั วาสพระศาสนา เป็นล่วงพน้ รนราคราคา ถึงนางฟา้ จะมาใหไ้ มไ่ ยดี ฯ

เสน้ ทางนริ าศภูเขาทอง วดั ภูเขาทอง เหนือ บางหลวง ใต้ บางเดือ่ เชียงราก วัดราชบรุ ณราชวรวหิ าร สามโคก ปทุมธานี สามโคก ถงึ สามโคกโศกถวิลถึงป่นิ เกลา้ พระพทุ ธเจ้าหลวงบารุงซงึ่ กรงุ ศรี ประทานนามสามโคกเปน็ เมืองตรี ชือ่ ปทมุ ธานีเพราะมบี วั

เสน้ ทางนิราศภเู ขาทอง วดั ภเู ขาทอง เหนือ บางหลวง ใต้ บางเดื่อ เชยี งราก วัดราชบรุ ณราชวรวหิ าร สามโคก บา้ นง้ิว ปทมุ ธานี ถงึ บา้ นงิ้วเหน็ แต่งวิ้ ละลิว่ สูง บ้านงิว้ ดว้ ยหนามดกรกดาษระดะตา ไม่มฝี งู สัตวส์ ิงก่ิงพฤกษา นกึ กน็ า่ กลัวหนามขามขามใจ

เสน้ ทางนริ าศภูเขาทอง พระนครศรีอยุธยา วดั ภเู ขาทอง เหนือ เกาะใหญ่ราชคราม ใต้ เกาะใหญ่ราชคราม วัดราชบรุ ณราชวรวหิ าร โอค้ ดิ มาสารพดั จะตดั ขาด ตดั สวาทตัดรกั มิยกั ไหว ถวิลหวงั น่งั นกึ อนาถใจ ถงึ เกาะใหญ่ราชครามพอยามเย็น

เสน้ ทางนริ าศภูเขาทอง พระนครศรอี ยุธยา วัดภูเขาทอง เหนือ ตาบลกรงุ เก่า ใต้ เกาะใหญ่ราชคราม วัดราชบรุ ณราชวรวหิ าร นจ่ี นใจไมม่ ีเทา่ ขเ้ี ลบ็ ตาบลกรงุ เกา่ พอรอนรอนอ่อนแสงพระสรุ ิยน ข้เี กียจเกบ็ เลยทางมากลางหน ถงึ ตาบลกรงุ เก่ายง่ิ เศร้าใจ ฯ

เสน้ ทางนริ าศภูเขาทอง พระนครศรีอยธุ ยา วดั ภเู ขาทอง เหนือ วัดพระเมรุ ใต้ ตาบลกรุงเก่า เกาะใหญ่ราชคราม วดั พระเมรุ วัดราชบรุ ณราชวรวหิ าร มาจอดท่าหนา้ วัดพระเมรขุ ้าม รมิ อารามเรอื เรยี งเคยี งขนาน บา้ งขึ้นล่องร้องราเล่นสาราญ ทัง้ เพลงการเกยี้ วแกก้ นั แซเ่ ซง็

เสน้ ทางนริ าศภูเขาทอง พระนครศรอี ยุธยา วดั ภเู ขาทอง เหนือ วดั พระเมรุ ใต้ ตาบลกรุงเกา่ เกาะใหญ่ราชคราม วดั ภูเขาทอง วัดราชบรุ ณราชวรวหิ าร ครัน้ รุง่ เชา้ เขา้ เป็นวันอโุ บสถ เจรญิ รสธรรมาบชู าฉลอง ไปเจดีย์ท่ชี อื่ ภูเขาทอง ดูสงู ล่องลอยฟ้านภาลยั

เส้นทางนิราศภูเขาทอง พระนครศรอี ยธุ ยา วดั ภเู ขาทอง บางหลวง วดั พระเมรุ เหนอื บางเดื่อ ตาบลกรงุ เก่า ใต้ เชยี งราก บ้านใหม่ เกาะใหญร่ าชคราม นนทบุรี สามโคก บ้านงิ้ว บางธรณี เกาะเกร็ด ตลาดขวัญ ปทุมธานี ตลาดแก้ว โรงเหลา้ วัดเขมา บางจาก บา้ นญวน หนา้ แพ พระบรมมหาราชวัง วดั ประโคนปกั บางโพ สมทุ รปราการ กรุงเทพมหานคร วัดราชบรุ ณราชวรวหิ าร

ความรสู้ ึกของกวผี เู้ ดนิ ทาง บรรยากาศรอบตวั เส้นทางท่ีผา่ น กลอนนิราศ - อาลยั ถึงรชั กาลที่ ๒ - เหตุการณ์ - กรุงเทพมหานคร - ขึ้นตน้ ดว้ ยวรรครับ - ตดั พอ้ ในอานาจวาสนา - สมุทรปราการ - จบทา้ ยเร่อื งด้วยคาว่า “เอย” - ราพันถงึ นางอันเปน็ ทร่ี ัก - วถิ ชี วี ติ - นนทบรุ ี - บรรยายความร้สู กึ นกึ คดิ - ปทมุ ธานี ฉันทลกั ษณ์ เกยี่ วกับสจั ธรรมชีวิต - วัฒนธรรม - พระนครศรอี ยธุ ยา ผู้แต่ง เน้อื หา สนุ ทรภู่ นริ าศภูเขาทอง - แต่งขณะบวช - เดินทางไปนมัสการเจดยี ภ์ เู ขาทอง คติสอนใจ เชน่ ส่ิงท่ีได้ - อยูใ่ นชว่ งชวี ติ ท่ีตกอับ - ไมม่ ีอะไรเที่ยงแท้แนน่ อน - ใชค้ าพูดทไ่ี พเราะ รักษานา้ ใจคน ภาพสะท้อนวถิ ีชวี ิตคนในอดตี ทาใหม้ ีมติ ร - ผูกพนั กบั สายน้า โดยใชเ้ ปน็ - ไมค่ วรคบคนท่รี ปู กายภายนอก เสน้ ทางคมนาคมหลัก