โครงการส่งเสริมโภชนาการและสุขภาพอนามัยแม่และเด็กในถิ่นทุรกันดาร
ความเป็นมา
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารีทรงตระหนักว่าการที่คนเราจะ
มีภาวะโภชนาการและสุขภาพอนามัยดีนั้น จะต้องเริ่มต้นตั้งแต่อยู่ในครรภ์มารดา นั่นคือแม่
จะต้องมีภาวะโภชนาการและสุขภาพอนามัยดีด้วย ถ้าแม่ขาดสารอาหารก็จะส่งผลกระทบต่อ
เด็กที่จะเกิดออกมา ทั้งด้านการเจริญเติบโต และพัฒนาการของร่างกายและสมอง ดังนั้นจึง
มีพระราชด????ำริให้ด????ำเนินโครงการนี้ขึ้นในปี พ.ศ. ๒๕๓๙
วัตถุประสงค์
เพื่อส่งเสริมให้หญิงมีครรภ์ หญิงให้นมบุตร และเด็กทารกแรกเกิดจนถึงอายุ ๓ ปี
ที่อยู่ในถิ่นทุรกันดาร ได้รับบริการที่เหมาะสม และได้รับความรู้ด้านอาหารและโภชนาการ
เพื่อช่วยให้แม่มีภาวะโภชนาการและสุขภาพอนามัยที่ดี เด็กเกิดรอด มีการเจริญเติบโตและ
พัฒนาการได้เต็มศักยภาพ
กิจกรรมส????ำคัญ
๑. การให้บริการการดูแลอนามัยแม่และเด็กขั้นพื้นฐาน โดยแสวงหาคนในพื้นที่เพื่อ
ท????ำหน้าที่เป็นผู้ให้บริการ แล้วอบรมผู้ให้บริการ ทั้งด้านความรู้ วิธีการ และเทคนิคต่างๆ
เกี่ยวกับการให้บริการงานอนามัยแม่และเด็ก และการส่งเสริมโภชนาการ ให้มีการประสาน
งานร่วมกับเจ้าหน้าที่สาธารณสุข ตลอดจนสนับสนุนวัสดุอุปกรณ์ที่จ????ำเป็นในการให้บริการ
๒. รณรงค์ให้ประชาชนร่วมดูแลแม่และเด็กทั้งในครอบครัวของตนเองและชุมชน
๓. สนับสนุนอาหารเสริมและยาที่จ????ำเป็นแก่แม่และเด็ก
๔. ศึกษาวิจัยเพื่อหาวิธีการในการให้บริการที่เหมาะสมต่อขนบธรรมเนียมประเพณี
ของกลุ่มชนในบางพื้นที่ ได้แก่ ชาวไทยภูเขา และชาวไทยมุสลิม
�.����;�˭ԧ��駤��������á��ٵ��Ǩ�����ê��ᴹ�ء������й����份ҡ�����Ѻ���˹�ҷ���Ҹ�ó�آ�ѹ�� �.㹡óշ��˭ԧ��駤�����������ö��Ѻ��ԡ�èҡ���˹�ҷ��
�Ҹ�ó�آ���پ�Һ�� ���. ����ҹ���ͺ�����Ǥ�����
��ԡ�ô��Ŵѧ��� - ŧ����¹˭ԧ��駤����������ҹ�����������ç��� - �Ѵ���¡�ýҡ��ͧ - �ҡ��ͧ�ѹ������������ҵ�駷�ͧ - ��駷�ͧ �-� �� �Ѵ��Ǩ��ͧ�ء�� ���� � ���� - ��駷�ͧ �-� �� �Ѵ��Ǩ��ͧ�ء � �ҷԵ�� - ��駷�ͧ � ������ �Ѵ��Ǩ�ء � �ҷԵ�쨹���ҨФ�ʹ - ������ش�ѹ�֡�آ�Ҿ��������(��������ǧ������ҧ��Ҥ
��ǡ) - �ѡ����ѵ� - �Ѵ�����ѹ���Ե - ��Ǩ��ҧ�����е�Ǩ����� - ��觹��˹ѡ/�Ѵ��ǹ�٧ - ��Ǩ��������ҹ�ӵ��������� - �����Թ��������§ - �觵�����˹�ҷ���Ҹ�ó�آ����;���������§ - �йӡ�éմ�һ�ͧ�ѹ��úҴ���ѡ - �Ѵ�������˹�ҷ���Ҹ�ó�آ���͵�Ǩ��������鹢ͧ
���ʹ - ���������������ҵ�����(��������´�Ըա�û�ԺѵԵ���Ҥ
��ǡ) - �������������� (��������´�Ըա�û�ԺѵԵ���Ҥ
��ǡ) - ����آ�֡������ǡѺ��û�ԺѵԵ�Ǣͧ˭ԧ��駤���� - �������������ͧ����ҡ�âͧ˭ԧ��駤���� - ���������������㹡���觵��价Ӥ�ʹ���ʶҹ��ԡ��
�Ҹ�ó�آ - �觵������;��ҡ�üԴ���� 1ร้อยละของหญิงฝากครรภ์ที่สามารถฝากครรภ์ครบ 5 ครั้ง71.432ร้อยละของเด็กแรกเกิดที่มีน้ำหนักน้อยกว่า 2,500 กรัม6.983ร้อยละของเด็ก 0-6 เดือนที่กินนมแม่อย่างเดียว 6 เดือน53.184ร้อยละของเด็กอายุ 0-5 ที่มีภาวะผอม7.755ร้อยละของเด็กอายุ 0-5 ที่มีภาวะเตี้ย14.80
ความสำคัญของโครงการ สถานการณ์ หลักการและเหตุผล
หลักการและเหตุผล งานอนามัยแม่และเด็ก เป็นบริการสุขภาพขั้นพื้นฐานที่สำคัญต่อการดูแล ตั้งแต่การดูแลระหว่างตั้งครรภ์ การคลอดและการดูแลหลังคลอดเป็นไปอย่างมีคุณภาพ ที่สำคัญ คือ ลูกเกิดรอด แม่ปลอดภัย และมีสุขภาพที่สมบูรณ์ปลอดภัย รวมถึงการสร้างเสริมสุขภาพเด็กแรกเกิด - 5ปี ให้มีภาวะโภชนาการที่ดี มีพัฒนาการสมวัย และมีสุขภาพช่องปากที่ดี จากสถานการณ์งานอนามัยและเด็กของหมู่บ้านในเขตรับผิดชอบโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านดอนศาลาทั้ง 4 หมู่บ้าน ยังพบปัญหาการฝากครรภ์ครั้งแรกไม่ครบ 5 ครั้งตามเกณฑ์คุณภาพ ซึ่งส่วนหนึ่งมาจากการฝากครรภ์ครั้งแรกช้า เกิน 12 สัปดาห์ ซึ่งส่งผลต่อการคลอดเด็กทารกมีน้ำหนักน้อยกว่า 2,500 กรัม และจะเกิดผล กระทบต่อเนื่อง โดยเด็กอายุ 0-5 ปี พบปัญหาภาวะอ้วน เตี้ย และผอม ปัญหาด้านพัฒนาการเด็ก
จากปัญหาดังกล่าว กลุ่ม อสม.รพ.สต.บ้านดอนศาลา ได้เห็นความสำคัญของการพัฒนาคุณภาพแม่และเด็กให้มีคุณภาพมากขึ้น จึงได้จัดทำโครงการส่งเสริมโภชนาการและสุขภาพอนามัยแม่และเด็กปี 2565 ต่อไป