อุปกรณ์วิดีโอและออดิโอที่วางขายกันอยู่ทั่วไปมักจะมีปลั๊กต่อไฟบ้านทั้งระบบ 3 ขา และ 2 ขา หลายคนก็ไม่คิดอะไรมาให้มาอย่างไรก็เสียบใช้งานไปอย่างนั้น แต่บางท่านก็พิถีพิถันถ้าพบเครื่องที่มีสายไฟ 2 ขา หรือเต้าเสียบ INLET ที่มี 2 ขา จะต้องหาทางดัดแปลงใส่สายดินเพิ่มเข้าไปเป็นระบบ 3 ขาก่อนใช้งาน
ความจริงเรื่องปลั๊ก 2 ขา, 3 ขา นี่เป็นมหากาพย์คุยกันได้ไม่รู้จบ บางครั้งหลักการทางวิชาการก็ไม่ได้ตอบโจทย์ในทุกกรณีเสมอไป เอาเป็นว่าเท่าที่สังเกตการณ์มานานพอจะเดาทางได้ว่า ถ้าผู้ผลิตจะทำอุปกรณ์ไฟฟ้าออกไปขายตลาดแถวๆ อเมริกาเหนือ, อังกฤษ, สิงคโปร์ และบางประเทศที่ประเทศเหล่านี้ จะมีข้อกำหนดที่ค่อนข้างเข้มงวดเกี่ยวกับอุปกรณ์ไฟฟ้าที่จะใช้ในครัวเรือนไม่จำกัดว่าจะเป็นอุปกรณ์ภาพ/เสียงเท่านั้น คือ อุปกรณ์ทุกตัวจะต้องเป็นปลั๊ก 3 ขา มีสายดินต่อมาให้เรียบร้อยเพื่อผลด้านความปลอดภัยของผู้ใช้งานเป็นหลัก
ส่วนถ้าจะนำไปขายในโซนทวีปอื่นๆ เช่น เอเชีย ที่ไม่มีข้อกำหนดที่เข้มงวดด้านมาตรฐานความปลอดภัย อุปกรณ์ที่ขายอยู่ก็จะมีขั้วเสียบไฟแค่ 2 ขา ปัจจุบันยังมีอีกหลายประเทศที่ใช้เต้าเสียบไฟบ้านระบบ 2 ขาไม่มีขั้วดิน ลองนึกว่าถ้าอุปกรณ์ที่ซื้อมาเป็นปลั๊ก 3 ขาทั้งหมดจะเกิดโกลาหลขนาดไหนที่ต้องหาขั้วเปลี่ยน 3 ขา เป็น 2 ขา ทำเต้ารับที่บ้านใหม่หรือแม้แต่ตัดขั้วดินทิ้ง
ตลอดหลายปีที่มีโอกาสได้แกะกล่องสินค้าใหม่สารพัดยี่ห้อ/รูปแบบ มีเป็นจำนวนไม่น้อยที่สายไฟที่แถมมาในกล่องมีมาให้เลือกครบทั้งแบบ 2 ขา และ 3 ขา รวมถึงตัวเครื่องที่ถ้าขายในอเมริกาจะมี INLET เป็น3 ขา มีสายดิน แต่ถ้าขายในบ้านเราหรือแถวทวีปเอเชียจะเปลี่ยนเป็น 2 ขา (พร้อมสายปลั๊ก 2 ขา) ทั้งๆที่เป็นรุ่นเดียวกัน
ตำแหน่งขั้ว ฮอตไลน์ (L), นิวทรัล ( N) และสายดิน (G) ของปลั๊กผนังแบบ 2 ขา และ 3 ขา
แต่ประเด็นที่จะพูดถึงมันอยู่ตรงที่ว่า สมมติถ้าอุปกรณ์ในระบบคุณทุกเครื่องเกิดจับได้ใบแดงทั้งหมด คือ เป็นปลั๊ก 2 ขา ทุกตัว แล้วคุณนำปลั๊กของอุปกรณ์ทุกตัวต่อเข้ากับปลั๊กผนังบ้านหรือเครื่องกรองไฟ กรณีนี้จะเท่ากับว่าอุปกรณ์ของระบบคุณจะลอย (Float) จากดิน (Ground) ทั้งหมดซึ่งถือว่าอันตรายต่อผู้ใช้งานมาก
ไม่นับสัญญาณรบกวนพวก Common Mode Noise ที่จะสามารถเกิดขึ้นระหว่างตัวถังกับขั้วสัญญาณต่างๆ และเหนี่ยวนำให้เกิดเป็นสัญญาณรบกวนเข้าไป Degrade ระบบภาพ/เสียงของเราได้
ถ้าคุณยืนบนพื้นดินเท้าเปล่าแล้วเอามือจับตัวถังเครื่องที่เป็นโลหะหรือแม้แต่ปุ่มหมุนคุณจะรู้สึกถึงกระแสไฟที่รั่วลงตัวถังเล็กน้อยพอคันๆ แต่ถ้าโชคร้ายอุปกรณ์ที่ใช้เป็น Switch Mode Supply ขนาดใหญ่ เช่น ทีวีจอแบน, เครื่องฉายภาพ และปลั๊ก 2 ขา เกิดเสียบกลับขั้วอยู่คราวนี้มือคุณจะโดนกระตุกค่อนข้างรุนแรงขึ้นอยู่กับว่ากระแสไฟรั่วไหล (Leakage Current) ออกมาที่ตัวถังมากน้อยแค่ไหน
ในงานอาชีพอุปกรณ์ที่ใช้ Switch Mode Supply จะใช้ปลั๊ก 3 ขาพร้อมสายดินเสมอพร้อมมีตัวอักษรโตๆ เขียนเตือนหลังเครื่อง
ตัวอย่างการเกิดสัญญาณกราวด์ลูป (สีเหลือง)
หนทางที่ปลอดภัยกว่าคือคุณจะต้องหาทางต่อสายดินให้กับอุปกรณ์ของคุณอย่างน้อยหนึ่งตัวและควรจะเป็นตัวที่กินกระแสค่อนข้างมาก เช่น AVR, TV, Projector คราวนี้คุณสามารถจะยืนเท้าเปล่าจับเครื่องได้โดยไม่ต้องพะวงว่าจะโดนไฟดูดอีก
แต่ก็มีประเด็นด้านเทคนิคเล็กน้อย คือ เครื่องเล่นต้นทาง เช่น CD, Blu-ray ควรจะลอยขาดินเอาไว้เพื่อป้องกันกราวน์ลูปที่อาจก่อให้เกิดเสียงฮัม, จี่ หรือภาพมีปัญหาได้เพราะต้นทางมันจะทำงานกับสัญญาณที่มีระดับต่ำมากๆ และอิมพีแดนซ์ของมันก็ค่อนข้างจะสูง
ถ้าต่อสายดินเอาไว้กับอุปกรณ์หลายๆ ตัวรวมถึงต้นทางด้วยแล้วระบบกราวน์ของคุณทำงานได้ไม่สมบูรณ์พอหรือค่าความต้านทานดินไม่ต่ำพอมันอาจจะเกิดกระแสไหลวนย้อนกลับไปลงดินที่ต้นทางซึ่งจะก่อให้เกิดสัญญาณรบกวนที่ไม่พึงประสงค์บางรูปแบบได้ครับ
ปลั๊กไฟ 3 ขา แต่ เต้ารับ 2 รู คำถามสั้นๆ แต่แก้ยังไงดี ไปที่ไหนก็เจอปัญหาแบบนี้ ก่อนอื่นต้องบอกว่า ปลั๊กเสียบ หรือเต้าเสียบในปัจจุบันนี้ เมื่อเรามองไปรอบๆ จะพบว่า เครื่องใช้ไฟฟ้าทั้งหลาย รอบๆ ตัวเรา ถูกเปลี่ยนให้เป็น 3 ขา หมดแล้ว ตามมาตรฐานของไทยในปัจจุบัน แต่บ้านเก่าๆ ที่มีอายุมากๆ จะเป็นปลั๊กแบบสองรู ทั้งนั้น (รวมถึงบ้านผมเองด้วย) จะแก้ปัญหาด้วยการเปลี่ยนเต้ารับให้เป็นสามรู มีกราวด์ หรือสายดินด้วย ก็ได้อยู่เหมือนกัน แต่เป็นกราวด์ลอย (มีแต่ช่องเสียบ แต่ไม่ได้ต่อสายไฟ ไม่ได้ต่อสายดิน เราเรียกว่า กราวด์ลอย เหมือนปลั๊กพ่วง แบบปลั๊กทำเอง DIY ที่เต้าเสียบมีแค่สองขา แต่มีเต้ารับมี 3 รู)
เมื่อก่อนนี้ พัดลมที่เราซื้อมาใช้งาน ยังมีขาปลั๊กเพียงแค่ 2 ขา แบนๆ ทั้งนั้น ซึ่งในปัจจุบัน หลายบ้าน ก็ยังใช้งานพัดลมที่ปลั๊กเสียบ หรือเต้าเสียบ มีแค่สองขากันอยู่เลย เพราะอะไร? เพราะพัดลม ถือเป็นเครื่องใช้ไฟฟ้าประเภทที่สอง ที่ยอมให้ใช้ปลั๊ก 2 ขาได้ ซึ่งเครื่องใช้ไฟฟ้าประเภทที่สอง ที่ว่านี้ จะมีพลาสติก หรือโครงเป็นพลาสติก ไม่มีส่วนที่เป็นโลหะโผล่ออกมาให้เราสัมผัสถูกได้โดยง่าย (ตะแกรงพัดลม เป็นโลหะก็จริง แต่ก็เคลือบด้วยสีทั้งหมด เป็นฉนวนทางไฟฟ้าเหมือนกัน) ก็เลยไม่จำเป็นต้องมีสายกราวด์ หรือสายดิน แต่ในตอนนี้ พัดลมหลายรุ่น ก็เริ่มปรับเปลี่ยนมาเป็นปลั๊กสามขา (ขาปลั๊กที่มีขากราวด์ด้วย) เหมือนกัน และคิดว่า หลายยี่ห้อ หลายรุ่น น่ะจะค่อยๆ เปลี่ยนแปลง และมีตัวเลือกเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ด้วยเช่นกัน
เมื่อขาปลั๊ก หรือเต้าเสียบของเครื่องใช้ไฟฟ้าเรามี 3 ขา แบบนี้เราควรจะหักขาทิ้งไปหรือไม่? หลายคนสงสัย ตั้งเป็นคำถาม เพราะเต้ารับที่บ้าน มีแค่สองรู้ โอกาสจะได้ใช้งานขาที่ 3 (ขากราวด์) มีน้อยมาก ก็เลยคิดว่า หักทิ้งไปจะดีกว่า สิ่งที่ตั้งเป็นข้อสังเกตว่า โอกาสได้ใช้งานมีน้อย ก็จริงตามที่คิดกัน แต่ในโลกของความเป็นจริง บางสิ่งที่เรามีอยู่แล้ว แต่เราคิดว่าไม่จำเป็น ไม่มีก็ได้ แล้วตัดทิ้งไป การจะเอาคืนมาให้เหมือนเดิม มันเป็นไปไม่ได้นะ ขาปลั๊กเสียบ ที่มี 3 ขา ก็เหมือนกัน ถ้าจะหักทิ้ง ก็ไม่มีใครว่า หากคิดดีแล้ว
ความคิดเห็นของผมคือ เก็บเอาไว้แบบนั้นแหละ เผื่อมีการโยกย้าย ขนย้ายข้าวของไปบ้านหลังใหม่ หรือนึกอยากจะเปลี่ยนระบบไฟในบ้านให้เป็น บ้านที่มีระบบกราวด์ด้วย จะได้ไม่ต้องนึกเสียดาย ที่หักขาทิ้งไปแล้ว แต่เอาคืนมาไม่ได้ ต้องออกแรงตัดต่อสายไฟเพื่อเปลี่ยนปลั๊กเสียบ เต้าเสียบกันใหม่อีก เหนื่อยเพิ่มขึ้นเปล่าๆ
ทางออกที่ดีที่สุดน่าจะเป็นการใช้ปลั๊กแปลงเต้าเสียบ จากสามขา มาเป็นสองขา ซึ่งผมใช้งานอยู่เป็นประจำ เพียงแต่ว่า เราต้องไม่เน้นของถูกจนเกินไป เท่านั้นเอง เราสามารถใช้ปลั๊ก 3 ตา เป็นการชั่วคราวได้ ปลั๊กแบบพับได้ ก็เป็นทางเลือกที่ดี ใช้งานแก้ขัดได้เหมือนกัน แต่มันจะมีขากราวด์โผล่ออมา ดูแล้วอันตราย (ผมเคยเจอคำถาม จากคนใกล้ตัว ว่าต่อแบบชั่วคราวแบบนี้ จะดีหรือ มันดูอันตราย จะไม่เกิดไฟช็อต ไฟดูดเหรอ แต่ในสถานะการณ์นั้น ถ้าไม่ต่อแบบนี้ ก็คงไม่ได้ใช้งาน อุปกรณ์ไฟฟ้าชิ้นนั้น เพราะไม่มีเต้ารับ หรือปลั๊กแปลงใดๆ ให้ใช้งานเลย)
อุปกรณ์ไฟฟ้าบางประเภท จะมีไฟดูดเบาๆ ซึ่งปกติเกิดจากการเหนี่ยวนำของสนามแม่เหล็ก อย่างเช่น คอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะ ถ้าพื้นบ้านของใครเป็นปูน เมื่อสัมผัสกับเครื่องที่เป็นโครงเหล็ก บริเวณที่ไม่พ่นสีไว้ เป็นต้องสะดุ้งทุกที แถมที่บ้านเรายังเป็นเต้ารับ 2 รู ในขณะที่เต้าเสียบมี 3 ขา ใช้ปลั๊กแปลงขาแล้ว ก็ดูดอยู่ดี เพราะขากราวด์ไม่ลงดินนะครับ เราเรียกว่า กราวด์ลอย เราสามารถแก้ปัญหาเฉพาะหน้าด้วยการต่อสายสายไฟเส้นนึง ติดกับโครงเครื่องคอมพิวเตอร์บริเวณสกรู แล้วต่อไปลงดินเลยก็ได้ เป็นการแก้ปัญหาเฉพาะหน้า ที่ไม่ค่อยถูกต้องนัก เพราะถ้าเครื่องใช้ไฟฟ้าภายในบ้านทุกๆ ตัว แยกต่อสายดินกันทุกๆ ตัวแบบนี้แล้ว ระบบไฟฟ้าภายในบ้านจะเพี้ยนไป ไม่ถูกต้องตามการออกแบบ การตรวจจับการรั่วไหลของกระแสไฟฟ้า ที่ตู้เมนเบรคเกอร์ อาจจะทำงานผิดพลาดได้
งานซ่อมเครื่องใช้ไฟฟ้าวิธีเลือกซื้อหลอดไฟ ที่ประหยัดไฟ และพลังงาน
วิธีการเลือกซื้อหลอดไฟฟ้าประหยัดไฟ ประหยัดพลังงานนั้น เราคุ้นเคยกับการอ่านแต่ค่ากำลังไฟของหลอดไฟฟ้า นั่นก็คือ วัตต์ หรือ Watt กันมาเป็นเวลานานมากแล้ว ตั้งแต่เราใช้หลอดไฟแบบไส้กันมา เพราะหลอดไฟหลอดไส้ในสมัยก่อนนั้น ...
อ่านต่อ...
ขาปลั๊กไฟ(ขากราวนด์) หักคารูเต้ารับ แก้ไขยังไงดี
ปลั๊กไฟเครื่องใช้ไฟฟ้า สมัยนี้เป็นแบบสามขา เป็นมาตรฐาน มอก. ภาคบังคับต้องมี ซึ่งเพิ่งจะมีการเปลี่ยนแปลงไม่นานนัก ถ้าเราเคยสังเกต ปลั๊กไฟสามขา ที่ผ่านๆ มาของอุปกรณ์ไฟฟ้าบางชนิด ...
อ่านต่อ...
ซ่อมของใช้ในบ้านถังแรงดันเก็บน้ำ RO ผุ รั่วซึม แก้ไขได้
การแก้ไขปัญหาถังแรงดันเก็บน้ำ ของเครื่องกรองน้ำ RO (RO = reverse osmosis) ในวันนี้ ถือเป็นความสะเพร่าของตัวเองแบบที่สุด จนเกิดเป็นปัญหาให้ต้องแก้ไข ...
อ่านต่อ...
หน้ากากปลั๊กไฟ สวิตช์ไฟ เปลี่ยนสี แก้ยังไง?
หน้ากากปลั๊กไฟ สวิตช์ไฟ เปลี่ยนสี จะแก้ไขยังไง? แก้ได้หรือไม่? หน้ากากปลั๊กไฟ หรือหน้ากากสวิตช์ไฟภายในบ้าน ไม่ว่าจะเป็นยี่ห้อไหนก็ตาม มักจะเป็นหน้ากากสีขาวๆ ซะส่วนใหญ่ ...
อ่านต่อ...
งานช่างในสวนวิธีตัดยางรถยนต์ ล้อยางเก่า นำมาตัดวงล้อ ด้วยมีดคัทเตอร์ เป็นกระบะปลูกผัก ไม่กลับยาง ไม่ยาก
วิธีตัดยางรถยนต์ ยางล้อรถเก่า ที่เก็บกลับมาหลังจากการเปลี่ยนยางเส้นใหม่ ถูกนำกลับมาใช้เป็นกระบะปลูกผัก ที่เห็นได้ทั่วไป ทั้งในเว็บไซต์ และ youtube แต่หลายคนบอกว่า ตัดยาก ...
อ่านต่อ...
ท่อค้ำกล้วย ใช้ของที่มีอยู่ให้เป็นประโยชน์
เรื่องราวที่จะบอกเล่าวันนี้ ไม่ใช่เรื่องงานช่างตรงๆ แต่เป็นเรื่องของกล้วย ที่บางทีก็ไม่ใช่เรื่องกล้วยๆ ยิ่งกล้วยต้นสูงๆ ยิ่งต้องระวังลำต้นหัก ซึ่งเกิดขึ้นได้ง่ายๆ เพียงแค่ลมในช่วงที่ฝนกำลังจะตก ก็ทำให้ลำต้นของกล้วยที่กำลังออกเครืออยู่หักลงมาได้แล้ว นี่ขนาดปลูกอยู่ภายในรั้วบ้าน ...
อ่านต่อ...
งานซ่อมประปาถังแรงดันเก็บน้ำ RO ผุ รั่วซึม แก้ไขได้
การแก้ไขปัญหาถังแรงดันเก็บน้ำ ของเครื่องกรองน้ำ RO (RO = reverse osmosis) ในวันนี้ ถือเป็นความสะเพร่าของตัวเองแบบที่สุด จนเกิดเป็นปัญหาให้ต้องแก้ไข ...
อ่านต่อ...
เปลี่ยนใบมีด กรรไกรตัดท่อ PVC เพื่อ Upgrade
ห่างหายจากการ update เขียนบทความไปนาน จนนิ้วแทบกระดิกกดลงบนแป้นพิมพ์ ไม่เหมือนค่อยถนัด และช้าลงมากไม่เหมือนก่อนโน้นๆๆ เพราะมีภาระกิจใหม่ ในการปลูกทุเรียน ในพื้นที่ท่าใหม่ จันทบุรี ...
อ่านต่อ...
เก็บมาคิดหยิบมาเล่าฝากล่องขนม ติดกาวให้หน่อยซิ
ฝากล่องขนม กระป๋องกล่องขนมเล็กๆ ใส่ของขบเคี้ยวเล็กๆ น้อยๆ ที่วางประจำบนโต๊ะกินข้าว มีอยู่สองสามกระป๋อง เป็นประเภทถั่ว และซีเรียล ขวดไม่เล็ก ไม่ใหญ่แบบนี้ ...
อ่านต่อ...
ปลั๊กสามตา เสียบปลั๊กพัดลม แล้วระเบิด จนเบรคเกอร์ตัด เพราะ?
ปลั๊กสามตา คืออุปกรณ์เสริม เพื่อขยายช่องเสียบไฟของปลั๊กไฟ ให้มีจำนวนมากขึ้น แต่ปลั๊กสามตา คุณภาพต่ำ ยังมีขายอยู่ทั่วไป ซึ่งปลั๊กเจ้าปัญหาที่ได้รับมา เป็นสินค้าที่ซื้อมาจากร้านสะดวกซื้อ ซึ่งก็ไม่รู้ว่าร้านไหน ...
อ่านต่อ...
Review รีวิวรีวิวสว่านกระแทก RYOBI PD-130VR 13MM 650W
สว่านประจำบ้านตัวใหม่ ที่เพิ่งจะได้มา หลังจากที่ตัวเก่าพบกับจุดจบที่บุชหลวม จนคลอน ไม่นิ่ง ไม่แม่นยำ เจาะรูแล้วพลาดตลอด ก็ต้องเปลี่ยนใหม่ แต่รอบนี้อยากจะลองยี่ห้อใหม่บ้าง ก็เลยเลือกจับ ...
อ่านต่อ...
รีวิว พัดลมตั้งโต๊ะ มิตซูบิชิ
ถอดแกะมารีวิว พัดลมตั้งโต๊ะ ยี่ห้อ มิตซูบิชิ (Mitsubishi) พัดลมยี่ห้อนี้ผมเคยรีวิวมาแล้วครั้งหนึ่ง เป็นพัดลมแบบกึ่งตั้งโต๊ะ ซึ่งพัดลมแนวกึ่งๆนี้เป็นที่นียมมากพอสมควร แต่พัดลมแบบตั้งโต๊ะก็ยังมีความต้องการอยู่ไม่น้อยเหมือนกัน และพัดลมในวันนี้ ...
อ่านต่อ...
เครื่องไม้เครื่องมือช่างเลือกใช้ดอกสว่านให้ถูกกับงาน
ปัญหาเรื่องการเลือกซื้อสว่านไฟฟ้า และปัญหาการเลือกซื้อ หรือเลือกใช้ดอกสว่าน มักจะเป็นปัญหาอันดับต้นๆ และเป็นคำถามที่มักจะได้รับจาก ช่างประจำบ้าน ช่างจำเป็นมือใหม่ อยู่เสมอๆ วันนี้เลยขอมานั่งพูดคุยกันถึงเรื่องของดอกสว่านสักหน่อยดีกว่า เพื่อความเข้าใจ ...
อ่านต่อ...
วิธีใช้ไม้วัดระยะลึก หรือแท่งวัดความลึกของสว่านไฟฟ้า
วันนี้ขอพูดถึงอุปกรณ์อีกชิ้นหนึ่งที่มักจะแถมมาพร้อมๆ กับสว่านไฟฟ้าเสมอๆ แต่ว่าเรามักจะไม่ค่อยได้นำมาใช้งานกัน นั่นก็คือ ไม้วัดระยะความลึก หรือก้านวัดระยะ หรือแท่งวัดระยะ จะเรียกยังไงก็ตาม บางคนก็ไม่รู้ว่าจะนำมาใช้งานยังไง หรือบางคนก็เลือกที่จะไม่ใช้ ...