การวิเคราะห์สินเชื่อ แบบมืออาชีพ
สวัสดี ครับ
วันนี้อยากจะขอคุยเกี่ยวกับการวิเคราะห์สินเชื่อสำหรับกลุ่มเจ้าหน้าที่สินเชื่อบ้างนะครับ เปลี่ยนบรรยากาศ เพราะเราก็เคยเป็นเจ้าหน้าที่สินเชื่อโครงการของ ธนาคารต่างประเทศ (ในเครือประเทศญี่ปุ่น) ก็มีความสนุก ปนกับความเศร้าในการทำงานจึงอยากจะแบ่งปันข้อมูลสำหรับเจ้าหน้าที่สินเชื่อรุ่นใหม่ ในสิ่งที่ควรจะรู้ ซึ่งเราจะเพิ่มความยากไปเรื่อยๆ ขอให้ติดตามบทความเกี่ยวกับสินเชื่อไปเรื่อยๆ ครับ
คุณลักษณของเจ้าหน้าที่วิเคราะห์สินเชื่อ
เจ้าหน้าที่วิเคราะห์สินเชื่อควรจะมีความเข้าใจในกระบวนการทำงานด้านการวิเคราะห์สินเชื่อทั้งระบบของธนาคาร มีความรู้ และทักษะด้านการวิเคราะห์เครดิต และวิเคราะห์ด้านงบการเงินทั้งในแบบบุคคลธรรมดาและนิติบุคคล มีความรู้เกี่ยวกับการประเมินมูลค่าทรัพย์สินที่นำมาเป็นหลักประกัน หรือประเภทธุรกิจของลูกค้าสินเชื่อ นอกจากนี้ควรจะมีหัวใจของการให้บริการแก่ลูกค้าสินเชื่อทุกราย ด้วยการให้คำแนะนำที่เป็นประโยชน์ต่อลูกค้าสินเชื่อในระดับที่สามารถดำเนินการได้เพื่อให้เกิดความมั่นใจของลูกค้าสินเชื่อ
ทักษะด้านการบริหารความเสี่ยงของเจ้าหน้าที่สินเชื่อ ก็เป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่มีความสำคัญเป็นอย่างมาก เพราะเจ้าหน้าที่สินเชื่อส่วนใหญ่จะมีความเข้าใจเกี่ยวกับ Credit Risk Management ในระดับที่น้อย ทำให้ไม่สามารถนำความรู้ด้านการบริหารความเสี่ยงสินเชื่อไปประยุกต์ใช้ในการพิจารณาสินเชื่อได้ ทำให้การประเมินความเสี่ยงโครงการสินเชื่อ บกพร่อง หรือศูนย์เสียลูกค้าชั้นดีให้กับธนาคารคู่แข่งไป เพราะการวิเคราะห์ความเสี่ยงด้านสินเชื่อจำเป็นจะต้องมีความรู้เกี่ยวกับการวิเคราะห์อุตสาหกรรม การคาดการณ์ความเสี่ยงที่จะเกิดขึ้นในสถานการณ์ปัจจุบันและอนาคตอันใกล้ เกี่ยวกับอุตสาหกรรมเสี่ยง หรือ ธุรกิจที่มีความเสี่ยง นอกจากนี้จำเป็นอย่างมากที่จะต้องสามารถหาแนวทางป้องกัน หรือ บรรเทาความเสี่ยงที่คาดว่าจะเกิดขึ้นและกระทบต่อกลุ่มลูกค้าสินเชื่อของธนาคาร และ ตัวธุรกิจของธนาคารเองจนทำให้เกิดเป็น NPL ได้ (ซึ่งเราจะขออธิบายเกี่ยวกับการบริหารจัดการความเสี่ยงด้านสินเชื่อในคราวต่อไป โปรดติดตาม)
บทบาทของเจ้าหน้าที่สินเชื่อ (แบบมืออาชีพ)
โดยทั่วไปนักวิเคราะห์เครดิตด้านสินเชื่อ มีความเป็นมืออาชีพในด้านการวิเคราะห์ทางการเงินและมีความสามารถในการประเมินศักยภาพของผู้กู้ เกี่ยวกับภาระหนี้สินและความสามารถในการจ่ายชำระคืนเงินกู้ ซึ่งปกติแล้ว นักวิเคราะห์เครดิตด้านสินเชื่อจะตรวจสอบประวัติทางการเงินโดยรวมของผู้กู้ผ่านทางเครดิตบูโร และประวัติการทำธุรกรรมทางการเงินกับธนาคารของผู้กู้ นอกจากนี้ถ้าผู้กู้มีธุรกิจส่วนตัวก็จำเป็นจะต้องมีการเปรียบเทียบ ประวัติ ศักยภาพด้านธุรกิจ ภาพลักษณ์ ชื่อเสียง ฐานะของผู้กู้ กับกลุ่มมาตรฐานของผู้กู้ที่เป็นมาตรฐานกลางของธนาคาร เช่น ธนาคารฯ อาจจะมีการจัดทำประวัติมาตรฐานของกลุ่มผู้กู้และมีการวัดผลคะแนนประวัติของผู้กู้ไว้ด้วย โดยการทำ Credit Scoring for Retail Loan Program ซึ่งจะทำให้นักวิเคราะห์เครดิตด้านสินเชื่อเพียงกรอกประวัติส่วนตัว รายได้ โปรแกรมก็จะทำการประมวลผลคะแนน Credit Scoring ของผู้กู้รายนั้นๆ ว่าผ่านมาตรฐานของธนาคารฯ หรือไม่? ทำให้การพิจารณาสินเชื่อทำได้อย่างรวดเร็วและคัดกรองผู้ที่ไม่ผ่านการพิจารณาออกไป โดยปกติแล้วการกำหนดคะแนนของ Credit Scoring จะแบ่งออกเป็น 3 ระดับ 1) ไม่ผ่านการพิจารณา 2) มีความระมัดระวัง (ผ่านแต่มีความเสี่ยง) 3) ผ่านการอนุมัติ (ไม่มีปัญหา) เป็นต้น (จะขอเล่าเรื่องนี้อย่างละเอียดในคราวต่อๆ ไป)
มาตรฐานและความรับผิดชอบ
หนึ่งในหน้าที่หลักของ นักวิเคราะห์เครดิตด้านสินเชื่อ คือ การเตรียมการประเมินความเสี่ยง เพื่อวัตถุประสงค์ ในการให้กู้ยืมเงิน และการประเมินความเสี่ยงในส่วนของผู้กู้ และกำหนดระดับความเสี่ยงและความน่าเชื่อถือของผู้กู้ นักวิเคราะห์เครดิตด้านสินเชื่อที่ดีจะต้องให้ความรู้ในส่วนที่ผู้กู้ไม่มีหรือขาดความรู้เพื่อเตรียมความพร้อมให้กับผู้กู้ และพัฒนาศักยภาพของผู้กู้ให้เป็นผู้กู้ที่ดี มีศักยภาพ และนำเสนอวิธีการป้องกันความเสี่ยงด้านการเงินด้วยการนำเสนอธุรกรรมทางการเงิน ที่มีเพื่อใช้ลดความเสี่ยงทางการเงินของผู้กู้ในอนาคต เช่น การซื้อประกันภัย หรือ ประกันชีวิตของผู้กู้ เป็นต้น
การตั้งคำถามสำหรับใช้ในการประเมินสินเชื่อ
นักวิเคราะห์เครดิตด้านสินเชื่อ จำเป็นอย่างมากที่จะต้องเป็นคนชอบอ่านหนังสือ ติดตามบทความเชิงวิเคราะห์ด้านธุรกิจและอุตสาหกรรม ที่บริษัทหลักทรัพย์ฯ ต่างๆ จัดทำการวิเคราะห์ไว้ เพื่อนำความรู้ที่ได้มีการสะสมมาใช้ในการศึกษาและทำความเข้าใจเกี่ยวกับวัตถุประสงค์ทางธุรกิจของผู้กู้ และเพื่อให้เกิดการมีปฎิสัมพันธ์ที่ดี ในการสัมภาษณ์เกี่ยวกับลักษณะธุรกิจของผู้กู้ ซึ่งการตั้งคำถามสัมภาษณ์ควรถามเกี่ยวกับประสบการณ์ทางธุรกิจก่อนหน้านี้ และมองไปที่เป้าหมายเชิงบวกด้านกลยุทธ์บนพื้นฐานของสถานการณ์ เช่น กรุณาอธิบายเกี่ยวกับเป้าหมายขององค์กรในอานาคต ระยะ 1-3 ปี ? กลยุทธ์ของบริษัทคุณที่คิดว่าดีที่สุดเหนือกว่าคู่แข่ง และเป็นการตอบสนองความต้องการลูกค้าของคุณได้ถูกต้อง? อะไรเป็นสิ่งสำคัญหรือปัจจัยผลักดันให้คุณบรรลุตามเป้าหมายทางธุรกิจในครั้งนี้?
การตั้งคำถามด้านเทคโนโลยี
หลายๆ โครงการที่นักวิเคราะห์เครดิตด้านสินเชื่อยังขาดทักษะความรู้ และความเข้าใจเกี่ยวกับความเชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยีของผู้กู้ คุณจำเป็นจะต้องสอบถามว่า “องค์ประกอบด้านเทคโนโลยีที่แข็งแกร่งที่สุดของบริษัทคุณ คือ? การนำเทคโนโลยีมาช่วยในด้านการผลิตหรือการให้บริการ ในส่วนใดบ้าง? การพัฒนาเทคโนโลยีและการบำรุงรักษาใครเป็นผู้ดูแล ? เป็นต้น
ส่วนของวันนี้ เราอยากจะนำเสนอภาพรวมในเบื้องต้นแค่นี้ก่อน แล้วจะนำประเด็นต่างๆ และข้อควรระมัดระวังมานำเสนอให้ทุกๆ ท่านได้อ่านกันอีกครั้งในคราวต่อไป
ขอแสดงความนับถือ และขอให้มีความสุข
เอกกมล เอี่ยมศรี
ผู้เรียบเรียง
//www.interfinn.com
//eiamsri.wordpress.com
พฤศจิกายน 2, 2013 - Posted by | Financial Management | Credit Loan for Bank