ตัวอย่างการแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์

1. อะไรคือ …ปัญหา?…..เพื่อศึกษาถึงความหมายของคำว่า “ปัญหา”

2.การแก้ปัญหาด้วยวิธีการทางวิทยาศาสตร์…..เพื่อศึกษาขั้นตอนวิธีทางวิทยาศาสตร์ที่เรานำมาใช้แก้ปัญหาต่าง ๆ ในปัจจุบัน

3.การแก้ปัญหาด้วยวิธีการทางวิศวกรรม…..เพื่อศึกษาวิธีการทางวิศวกรรม และตัวอย่างปัญหาที่สามารถแก้ไขได้ด้วยวิธีการทางวิศวกรรม

4.การแก้ปัญหาด้วยวิธีคิดแบบอริยสัจ…..เพื่อศึกษาวิธีคิดแบบอริยสัจ ซึ่งเป็นที่ยอมรับว่าสามารถนำมาประยุกต์ใช้แก้ปัญหาต่าง ๆ ได้ทุกชนิด

5.การแก้ปัญหาด้วยกระบวนการเทคโนโลยีสารสนเทศ…..เพื่อศึกษาหลักการแก้ปัญหาด้วยกระบวนการเทคโนโลยีสารสนเทศ

 1. อะไรคือ …ปัญหา?…

ดูในพจนานุกรม ฉบับบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ คลิก

ดูในวิกิพีเดีย คลิก

2.การแก้ปัญหาด้วยวิธีการทางวิทยาศาสตร์

ขั้นตอนวิธีการแก้ไขปัญหาตามวิธีการทางวิทยาศาสตร์ แบ่งได้เป็น 5 ขั้นตอน ได้แก่

1. ขั้นกำหนดปัญหา (Problem) สังเกต รวบรวมข้อมูลของปัญหา และกำหนดปัญหาที่ต้องการทราบคำตอบหรือต้องการแก้ขึ้นมา

2. ขั้นตั้งสมมติฐาน (Hypothesis) ตั้งแนวทางคำตอบของปัญหาที่สามารถเป็นไปได้โดยวิธีการอนุมาน

3. ขั้นารรวบรวมข้อมูล (Gathering Data) สังเกต รวบรวมข้อเท็จจริง หรือทดลอง เพื่อทำการค้นคว้าหาข้อมูล รวบรวมข้อมูลเพื่อใช้ตรวจสอบดูว่าสมมติฐานข้อใดเป็นคำตอบที่ถูกต้องที่สุด

4. ขั้นวิเคราะห์ข้อมูล (Analysis) เป็นวิธีการนำข้อมูลที่ได้มาประมวลผลและวิเคราะห์ เพื่อตรวจสอบสมมติฐานที่ตั้งไว้

5. ขั้นสรุป (Conclusion) สรุปความรู้ที่ได้จากการวิเคราะห์มาเขียนรายาน สรุปผลการศึกษาที่คนพบ

ศึกษาเพิ่มเติม…คลิก

3.การแก้ปัญหาด้วยวิธีการทางวิศวกรรม

( Engineering problem solving )

เป็นวิธีเหมาะกับการแก้ปัญหาในการออกแบบผลิตภัณฑ์ สินคัา หรือเพื่อสร้างสิ่งใหม่หรือเพื่อการแก้ปัญหาในเชิงวิศวกรรม

หลักการแก้ปัญหาตามวิธีการทางวิศวกรรม มีขั้นตอนดังนี้

1. วิเคราะห์ปัญหา กำหนดรายละเอียดปัญหาให้ชัดเจนเป็นข้อๆ กำหนดความ ต้องการและข้อจำกัดในการแก้ปัญหาเป็นข้อๆวิเคราะห์ข้อมูลว่ามีข้อมูลใดที่มีอยุ่แล้วและใช้ได้อะไรคือสิ่งที่ยังไม่รู้และต้องการรู้

2. สร้างแบบจำลองวิธีการแก้ปัญหา ( Define model ) อาจเป็นแบบจำลองทางคณิตศาสตร์ หรือบางกรณีต้องสร้างแบบจำลองย่อส่วนจากของจริง คิดค้นหาสูตรสมการที่จะใช้แก้ปัญหา เก็บข้อมูลที่ต้องใช้แก้ปัญหา

3. คำนวณหาคำตอบโดยใช้แบบจำลอง วิธี และสมการ ในข้อ 2 ตรวจสอบผลลัพธ์ที่ได้ว่าถูกต้องเหมาะสมหรือไม่

4. ผลลัพธ์หรือคำตอบที่ได้มีเหตุผลว่าถูกต้องเหมาะสม จึงนำไปปฏิบัติ

4.การแก้ปัญหาด้วยวิธีคิดแบบอริยสัจ

พระธรรมปิฎก (ประยุทธ์ ปยุตโต. 2537: 56-59) และสาโรช บัวศรี
(สุวิทย์ มูลคำ. 2551: 45-50; อ้างอิงจาก สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ. 2540: 201-202)

ได้เสนอวิธีแก้ปัญหาตามหลักอริยสัจสี่ ซึ่งมีหลักการและสาระสำคัญสรุปได้ดังนี้

ขั้นที่ 1 ขั้นทุกข์

ขั้นที่ 2 ขั้นสมุทัย

ขั้นที่ 3 ขั้นนิโรธ

ขั้นที่ 4 มรรค

ขั้นที่ 1 ขั้นทุกข์ คือ สภาพปัญหา ความคับข้อง ความบีบคั้นที่ชีวิต หน้าที่ของบุคคลที่มีต่อทุกข์ เทียบได้กับการกำหนดปัญหา เข้าใจและกำหนดขอบเขตให้ชัด

ขั้นที่ 2 ขั้นสมุทัย คือ เหตุแห่งทุกข์ หรือสาเหตุของปัญหาซึ่งต้องค้นให้พบแล้วทำหน้าที่กำจัดหรือละเสีย เทียบได้กับขั้นตั้งสมมติฐาน

ขั้นที่ 3 ขั้นนิโรธ คือ ความดับทุกข์ ความพ้นทุกข์ ภาวะปราศจากปัญหาที่บุคคลมีหน้าที่ทำให้เป็นจริง ทำให้สำเร็จโดยจะต้องกำหนดไว้ว่าจุดหมายที่ต้องการเลือกคืออะไร การที่ปฏิบัติอยู่ที่เพื่ออะไร เปรียบได้กับขั้นกำหนดสมมติฐาน

ขั้นที่ 4 มรรค คือ ทางดับทุกข์ ข้อปฏิบัติให้ถึงความดับทุกข์ หรือวิธีแก้ปัญหาจาก การปฏิบัติสิ่งต่าง ๆ ด้วยตนเอง แล้วสรุปผลด้วย เปรียบได้กับขั้นการรวบรวมข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูลและการสรุปผล

5.การแก้ปัญหาด้วยกระบวนการทางเทคโนโลยีสารสนเทศ

ในปัจจุบันมนุษย์เราได้พัฒนาเทคโนโลยีต่าง ๆ ขึ้นมามากมาย แต่เทคโนโลยีหนึ่งที่ช่วยสร้างความสะดวกสบาย ช่วยแก้ปัญหาต่าง ๆ ให้กับมนุษย์ได้อย่างไม่มีที่สิ้นสุด และได้พัฒนามาอย่างก้าวกระโดดคือเทคโนโลยีสารสนเทศ

การนำเทคโนโลยีสารสนเทศมาใช้แก้ปัญหา เราต้องปรับขั้นตอนการทำงานให้สอดคล้องกับกระบวนการเทคโนโลยีสารสนเทศด้วย โดยมีขั้นตอนหลักดังนี้

1. วิเคราะห์และกำหนดรายละเอียดของปัญหา ศึกษาเพิ่มเติม…คลิก

2.เลือกเครื่องมือและออกแบบขั้นตอนวิธี

3.ดำเนินการแก้ปัญหา

4.ตรวจสอบและปรับปรุง

การนำเทคโนโลยีสารสนเทศมาใช้นั้นขึ้นอยู่กับจินตนาการว่าเราจะประยุกต์ใช้ได้มากน้อยแค่ไหนอย่างไร ซึ่งส่วนใหญ่จะนำมาใช้แก้ปัญหาในงานด้านต่าง ๆ เช่น

ด้านการสื่อสารที่ต้องการความรวดเร็ว

การจัดการข้อมูลปริมาณมาก ๆ

การทำงานซ้ำ ๆ

การเก็บรักษาข้อมูลแล้วนำมาใช้ใหม่

การคำนวณที่ยุ่งยาก

ระบบอัตโนมัติ

การคำนวณเพื่อทำนาย คาดการณ์

ฯลฯ