- การซื้อขายหลักทรัพย์ จุดประสงค์ของการซื้อขายหลักทรัพย์คือ ควบคุมเงินสดสำรองของธนาคารพาณิชย์ เงินสดสำรองจะเพิ่มขึ้นเมื่อธนาคารกลางซื้อหลักทรัพย์ ในทางตรงข้าม เงินสดสำรองจะลดลงเมื่อธนาคารกลางขายหลักทรัพย์
- การเปลี่ยนแปลงอัตรารับช่วงซื้อลด (Rediscount Rate) อัตรารับช่วงซื้อลด หมายถึง ดอกเบี้ยเงินกู้ที่ธนาคารกลางเก็บล่วงหน้าจากธนาคารพาณิชย์ เมื่อธนาคารพาณิชย์นำตั๋วเงินที่ธนาคารพาณิชย์รับซื้อลด (Discounting) ไปขายต่อให้กับธนาคารกลาง (Central Bank :CB) ผลของการเปลี่ยนแปลงอัตรารับช่วงซื้อลดเป็นดังนี้
- การเปลี่ยนแปลงอัตราดอกเบี้ยมาตรฐาน (Bank Rate) อัตราดอกเบี้ยมาตรฐาน คือ อัตราดอกเบี้ยที่ธนาคารกลางคิดจากธนาคารพาณิชย์ โดยปกติเป็นการกู้ยืมโดยมีหลักทรัพย์รัฐบาลค้ำประกัน หากธนาคารกลางต้องการเพิ่มปริมาณเงินก็จะลดอัตราดอกเบี้ยมาตรฐาน ในทางตรงข้าม ถ้าธนาคารกลางต้องการลดปริมาณเงินก็จะเพิ่มอัตราดอกเบี้ยมาตรฐาน
- การเปลี่ยนแปลงอัตราเงินสดสำรองตามกฎหมาย (Legal Reserve Ratio) การเปลี่ยนแปลงอัตราเงินสดสำรองตามกฎหมาย จะส่งผลกระทบต่อเงินสดสำรองส่วนเกิน ซึ่งในที่สุดก็จะส่งต่อปริมาณเงินในระบบเศรษฐกิจด้วย ดังภาพ
- การควบคุมทางด้านคุณภาพหรือด้วยวิธีเลือกสรร (Qualitative or Selective Control) เช่น
- การควบคุมเครดิตเพื่อการซื้อขายหลักทรัพย์
- การควบคุมเครดิตเพื่อการอุปโภคบริโภค
- การควบคุมเครดิตเพื่อซื้อบ้านและที่ดิน
- การควบคุมอัตราดอกเบี้ยเงินฝากและเงินกู้ของธนาคารพาณิชย์
- การชักชวนให้ปฏิบัติตาม (Moral Suction)
- การกำหนดอัตรารับช่วงซื้อลดเป็นพิเศษสำหรับ ตั๋วเงินบางประเภทต่ำกว่าอัตราซื้อลดปกติ
- การควบคุมโดยตรง (Direct control) เป็นวิธีการที่เลือกใช้เมื่อเห็นว่ากลไกการทำงานตามหลักเศรษฐศาสตร์ไม่ได้ผล หรือได้ผลแต่ไม่ทันการ ทำให้ต้องใช้วิธีการควบคุมโดยตรงโดยการบังคับให้ธนาคารพาณิชย ์และสถาบันการเงินต่างๆปฏิบัติตามเงื่อนไขที่ธนาคารกลางกำหนดขึ้น โดยอาศัยดุลยพินิจของผู้บริหาร ได้แก่ การกำหนดเป้าหมายให้ธนาคารพาณิชย์ให้กู้ยืมแก่เศรษฐกิจ แต่ละสาขาที่เป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาประเทศ
6.7 ประเภทและเครื่องมือของนโยบายการเงิน พิจารณาจากกระทบต่อรายได้ประชาชาติ แบ่งเป็น 2 ประเภท คือ
- นโยบายการเงินแบบเข้มงวด (Restrictive Monetary Policy)
คือ การดำเนินนโยบายโดยใช้เครื่องมือทางการเงินต่างๆ เพื่อทำให้ปริมาณเงินลดลง มักใช้ในกรณีที่ระบบเศรษฐกิจมีปัญหาต่างๆ เช่น ภาวะราคาสินค้าสูงขึ้น
ระบบเศรษฐกิจมีการใช้จ่ายมวลรวมสูงเกินกว่าความสามารถ ในการผลิตของระบบเศรษฐกิจ ดุลการค้าและดุลการชำระเงินขาดดุล เป็นต้น
นโยบายการเงินแบบผ่อนคลาย (Easy Monetary Policy)
คือ การดำเนินนโยบายโดยใช้เครื่องมือทางการเงินต่างๆ เพื่อทำให้ปริมาณเงินเพิ่มขึ้น มักใช้ในกรณีที่ระบบเศรษฐกิจซบเซา กล่าวคือ การลงทุนและการบริโภคมวลรวมอยู่ในระดับต่ำ ความต้องการสินเชื่อมีน้อยเมื่อเทียบกับปริมาณเงินที่มีอยู่ การใช้นโยบายการเงินแบบผ่อนคลายจะช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจให้ฟื้นตัว
����ѡ���ʶ����Ҿ��ҹ�Ҥ�
�ѹ��Ԩ��ѡ�ͧ��Ҥ����觻������ (���.) ��� ��ô�������к����ɰ�Ԩ���ʶ����Ҿ��ҹ�Ҥ� ������¶֧ ������ѵ���Թ��ͷ��������дѺ���������ѹ�ǹ (Low and stable inflation) ��觨Ъ�������͵�͡�õѴ�Թ�����ҧἹ��ú����� ��ü�Ե ������ ��С��ŧ�ع�ͧ�Ҥ�͡�� ��Ъ���ʹѺʹع�����ԭ�Ժҧ���ɰ�Ԩ �����駡�è�ҧ�ҹ���ҧ������������ ���ͧ�ҡ�ѵ���Թ��ͷ��������дѺ���������ѹ�ǹ�Ъ���
- �ѡ���ӹҨ���ͧ͢����������м�����
- �ѡ�Ңմ��������ö㹡���觢ѹ��ҹ�ҤҢͧ�Ҥ��áԨ������е�ҧ�����
- Ŵ�����ѹ�ǹ�ͧ�ѵ�Ҵ͡���·�����ԧ (Real interest rate)
��º�¡���Թ (Monetary Policy)�
���¶֧ ������ҵá����������ͧ��ͷҧ����Թ ���ͤǺ������Ż���ҳ�Թ ��к����ɰ�Ԩ�ͧ�����㴻����˹�� �������㹻���ҳ���������� ��������ա������¹�ŧ�㹷�ȷҧ����дѺ�������Թ��º�µ�ͧ���
�»��Է�������� �����Թ��º�¡���Թ ��� ��Ҥ�á�ҧ Central bank �ͧ����ȹ��� �óջ������ ����˹�ҷ��㹡�ô��Թ��º�¡���Թ���Ҥ����觻������ (���.) Bank of
Thailand�
�������ͧ��º�¡���Թ ���͡�� 2 �ٻẺ����
1. ��º�¡���ԹẺ���µ�Ǡexpansionary monetary policy����� ������¡��� ��º�¡���ԹẺ����� easy monetary policy��� �Ƿҧ�����ҵá��㹡����������ҳ�Թ �money supply ������ѹ���С�е���������ɰ�Ԩ�����µ�� ����ͻ���ҳ�Թ������� �з�����ѵ�Ҵ͡����Ŵŧ �觼�����á�������Ҥ�͡����������������¢ͧ�������� ��е������ü�Ե ���µ����� Ŵ�ѵ�ҡ����ҧ�ҹŧ ��º�¡���Թ ��ٻẺ���١�������¸�Ҥ�á�ҧ�ͧ���»���� �Ѻ��������Դ�ԡĵ�ҧ����Թ � �.�. 2541�
2.
��º�¡���ԹẺ˴��Ǡcontractionary monetary policy����� ������¡�ա���ҧ������ ��º��¡���ԹẺ��ҧǴ�restrictive monetary policy�繡��������ͧ��͵�ҧ� �ҧ����Թ ���ͷ�������ҳ�ԹŴŧ ����Ŵ���ͪ��͡�â��µ�Ǣͧ�������ɰ�Ԩ ����ѡ����㹪�ǧ����к����ɰ�Ԩ�ա�â��µ��Ẻ���ç�����Ǵ�����Թ� ��ЪҪ��ա��������ҡ���Ҥ�������ö㹡�ü�Ե�ͧ�к����ɰ�Ԩ �������Դ �����Թ��������Ҥ��Թ����٧������ҧ�ع�ç �ѧ��� ���Ŵ����ҳ�Թ�з������ѵ�Ҵ͡�����·�����٧��� ��觨Ъ���Ŵ��á�������С������¢ͧ�������������駸�áԨ�ͧ�Ҥ�͡��ŧ ������ѵ���Թ���Ŵŧ
��㹢�����ǡѹ���Ҩ�觼��������ҧ�ҹ�������
����ͧ���º�¡���Թ �������������������������������������������������������������������������������������������
����ͧ��ͷ���Ӥѭ��踹Ҥ�á�ҧ������㹡�äǺ������Ż���ҳ�Թ�����ѡ���ʶ����Ҿ�ҧ����Թ ����
1. �ѵ�Ҵ͡�����ҵðҹ�Bank rate����ѵ�Ҵ͡�����Թ��������踹Ҥ�á�ҧ�Դ�ҡ��Ҥ�þҳԪ�����ʶҺѹ����Թ��� ��Ҹ�Ҥ�á�ҧ��ͧ�����������ҳ�Թ���ʹ��Թ��º�¡���ԹẺ���µ�� ��Ŵ�ѵ�Ҵ͡�����ҵðҹŧ 㹷ҧ�ç�ѹ���� ��ҵ�ͧ���Ŵ����ҳ�Թ �������ѵ�Ҵ͡���´ѧ���������٧���
2. �ѵ���Թʴ���ͧ����ͧ��ç�legal
reveserve ratio�����ѵ���Թʴ��ͻ���ҳ�Թ�ҡ��踹Ҥ�á�ҧ��˹���鸹Ҥ�þҳԪ��е�ͧ���ͧ����������� ���������§��㹡���������ع���¹ �ѧ��鹸�Ҥ�þҳԪ�������ö���ҧ�Թ�ҡ���ͻ�����Թ�������ҡ������§㴢������Ѻ�Թʴ���ͧ��ǹ�Թ��踹Ҥ�þҳԪ�������� ��Ҹ�Ҥ�á�ҧ��ͧ�����������ҳ�Թ ���ʹ��Թ��º�¡���ԹẺ���µ�� ���Ŵ�ѵ���Թʴ���ͧ����ͧ��çŧ 㹷ҧ�ç�ѹ���� ��ҵ�ͧ���Ŵ����ҳ�Թ �������ѵ���Թʴ���ͧ����٧���
3. �ѵ���Ѻ��ǧ����Ŵ�rediscount rate�����ѵ�ҤԴŴ��踹Ҥ�á�˹�㹡���Ѻ���������Ҥ�þҳԪ��ӵ����Թ����Ѻ����仢��Ŵ��� �Ѻ��Ҥ�á�ҧ�֧����ö��������Ŵ�ѵ���Ѻ��ǧ����Ŵ
��������¹�ŧ����ҳ�Թ�� ��ҵ�ͧ��ô��Թ��º�¡���ԹẺ���µ�� ��Ҥ�á�ҧ���Ŵ�ѵ���Ѻ��ǧ����Ŵŧ �觼���鸹Ҥ�þҳԪ������ö���������ҡ�����л���ҳ�Թ�����٧��� ���Ҵ��Թ��º�¡���ԹẺ˴��ǡ�����������㹷�ȷҧ�ç�ѹ���� ��蹤�� ��������ѵ���Ѻ��ǧ����Ŵ��觨��觼�������ҳ�ԹŴŧ
4. ��ô��Թ��ü�ҹ��Ҵ����Թ �openmarket operations OMOs��Ҥ�á�ҧ����ö��Ѻ��Ҿ���ͧ����ҷӸ�á���㹵�Ҵ����Թ ��觨��觼š�з�����дѺ�Թ�ҡ�ͧʶҺѹ����Թ��踹Ҥ�á�ҧ �ҵá�÷���繷�����ѡ�ѹ����仡��� ��ë��͢����ѡ��Ѿ�� ���� �ѹ��ѵ��Ѱ��� ��Ҹ�Ҥ�á�ҧ ��ͧ��á�е��������ɰ�Ԩ�Ժ� �������º�¡���ԹẺ���µ��
��Ҥ�á�ҧ���Ѻ���ͤ��ѡ��Ѿ���Ѱ��� ������ЪҪ� ��� ��áԨ�͡�����Թ仨Ѻ����������ҡ��� �觼�������ҳ�Թ������� ���Ҵ��Թ��º�¡���ԹẺ˴��� �����ѡ��Ѿ�����͡ ����ͻ�ЪҪ���и�áԨ�͡�����Թ�ҫ�����ѡ��Ѿ�� ����ҳ�Թ���й�仨Ѻ��������¨й���ŧ�觼�������ҳ�ԹŴŧ