เหมือน ปวดท้องประจำเดือน

          ทั้งนี้ การใส่ใจสุขภาพส่วนตัวของเราเป็นเรื่องสำคัญที่ไม่ควรมองข้าม แม้แต่สัญญาณเล็ก ๆ ที่คุณผู้หญิงหลายคนอาจมองข้ามไปเพราะเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นจนเคยชิน ก็อาจเป็นสัญญาณที่บ่งบอกถึงอาการเจ็บป่วยที่สำคัญได้เช่นกัน ซึ่งหากเราทราบเท่าทันอาการที่เกิดขึ้นและรับการรักษาที่ถูกต้องอย่างทันท่วงที ก็จะเป็นผลดีต่อเราอย่างมหาศาลทั้งยังทำให้อาการปวดท้องน้อยที่รบกวนจิตใจอยู่นี้หายไปได้ด้วยเช่นเดียวกันค่ะ

การตั้งครรภ์นอกมดลูกส่วนใหญ่ ตัวอ่อนจะไม่สามารถเจริญเติบโตไปเป็นทารกได้และจำเป็นต้องยุติการตั้งครรภ์ เนื่องจากเป็นภาวะที่มีอันตรายร้ายแรงต่อชีวิตของผู้ที่ตั้งครรภ์และจำเป็นต้องรักษาอย่างเร่งด่วน

อาการของโรค/ภาวะ: อาจทำให้รู้สึกปวดท้องในระดับเบาตามมาด้วยอาการเจ็บปวดเฉียบพลันบริเวณท้องส่วนล่างฝั่งใดฝั่งหนึ่ง อาการปวดอาจรุนแรงขึ้นและลามไปยังไหล่และหลังส่วนล่าง

อาการร่วมอื่น ๆ: ก่อนมีอาการปวดท้อง อาจมีอาการร่วมอื่น ๆ ที่เป็นสัญญาณของการตั้งครรภ์ เช่น คลื่นไส้ คัดเต้านม แต่ในบางรายอาจไม่มีอาการที่แสดงว่าตั้งครรภ์เลย

การแท้งลูก (Miscarriage)

เป็นภาวะสูญเสียทารกในครรภ์ในระยะเริ่มต้น หรือตั้งแต่หลังปฏิสนธิไปจนถึงก่อนสัปดาห์ที่ 20 ของการตั้งครรภ์ ซึ่งเป็นช่วงที่มีความเสี่ยงในการแท้งสูง อาจเกิดจากตัวอ่อนไม่แข็งแรง โพรงมดลูกหรือมดลูกผิดปกติ เป็นต้น ทั้งนี้ ผู้ตั้งครรภ์อาจไม่รู้ตัวว่ากำลังตั้งครรภ์อยู่ในขณะนั้นเนื่องจากไม่มีอาการแสดงให้เห็นอย่างชัดเจน

อาการของโรค/ภาวะ: มีอาการคล้ายกับการปวดท้องเมนส์ และอาการอาจรุนแรงขึ้นเรื่อย ๆ

อาการร่วมอื่น ๆ: อาจมีเลือดออกทางช่องคลอดเป็นจุดเลือดเล็ก ๆ หรืออาจพบของเหลวหรือเนื้อเยื่อออกมาจากช่องคลอด

โรคอุ้งเชิงกรานอักเสบ (Pelvic inflammatory disease หรือ PID)

เป็นโรคที่พบในผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์ เกิดจากระบบสืบพันธุ์ส่วนบน เช่น รังไข่ ท่อนำไข่ มดลูก เยื่อบุช่องท้อง ติดเชื้อแบคทีเรีย ซึ่งอาจเป็นภาวะแทรกซ้อนจากโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เช่น โรคหนองในเทียม โรคหนองในแท้

อาการของโรค/ภาวะ: มีอาการปวดท้องส่วนล่างทั้งสองฝั่ง และอาการปวดอาจลามไปถึงหลังส่วนล่าง อาการสามารถเกิดขึ้นได้ตลอดทั้งเดือน

อาการร่วมอื่น ๆ: อาจมีตกขาวผิดปกติ เช่น ตกขาวเป็นหนอง หรือมีจุดเลือดออกจากช่องคลอด อาจรู้สึกเจ็บขณะหรือหลังมีเพศสัมพันธ์ และอาจทำให้เมนส์มามากหรือนานกว่าปกติ นอกจากนี้ อาจทำให้รู้สึกคลื่นไส้หรืออาเจียนด้วย

เมื่อไหร่ควรไปพบคุณหมอ

หากมีอาการปวดท้องเมนส์ แต่เมนส์ไม่มา และมีอาการร่วมอื่น ๆ ที่ต่างไปจากอาการปวดท้องเมนส์ทั่วไป ควรไปพบคุณหมอโดยเร็วที่สุด คุณหมออาจสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับระยะเวลาที่เกิดอาการปวดและคำถามอื่น ๆ เพื่อประกอบการวินิจฉัยโรค หากคุณหมอสันนิษฐานว่าอาการปวดสัมพันธ์กับความผิดปกติของอวัยวะสืบพันธุ์ เช่น มดลูก รังไข่ อาจต้องเข้ารับการตรวจภายใน การอัลตราซาวด์ หรือการผ่าตัดส่องกล้องผ่านช่องท้องเพื่อวินิจฉัยความผิดปกติภายในโพรงมดลูก

เมื่อถึงวันนั้นของเดือนมาถึง คุณผู้หญิงหลายคนจะมีอาการปวดท้องประจำเดือนจนเหมือนเป็นเรื่องธรรมดาไปซะแล้ว กลายเป็นเรื่องทั่วไปที่ผู้หญิงมักบ่นกันกับเพื่อนๆ ไม่แปลกที่จะกินยาเพื่อระงับอาการปวด หรือแม้แต่เป็นสาเหตุที่ทำให้นอนตัวงอลุกไม่ขึ้นอยู่บนเตียงเป็นประจำ

น่ารำคาญ…เจ็บปวด…แต่ก็ยังคงเป็นเรื่องปกติใช่หรือไม่?

การปวดท้องประจำเดือนแบบปกติก็มีอยู่เช่นกัน แต่การปวดท้องประจำเดือนแบบผิดปกติสามารถนำไปสู่อันตรายถึงชีวิตหรือเป็นสัญญาณของโรคร้ายได้ การปวดท้องประจำเดือนแบบผิดปกติอาจเป็นตัวบ่งบอกถึงโรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ ภาวะอักเสบในอุ้งเชิงกราน หรือเนื้องอกในมดลูก เป็นต้น ในบางกรณีคุณผู้หญิงบางคนไม่ตระหนักว่าอาการปวดท้องของตนเองผิดปกติจนกระทั่งสายเกินไป

   ผู้หญิงหลายคนอาจคิดว่าการปวดท้องน้อยเวลามีประจำเดือนเป็นเรื่องปกติของผู้หญิง หรือฟังจากญาติพี่น้องว่าก็ปวดอย่างนี้ทุกคน แต่บางคนถึงขั้นต้องลางานเวลาถึงวันนั้นของเดือน หลายคนเลือกที่จะซื้อหายามารับประทานเอง โดยไม่คิดว่าอาการปวดท้องน้อยเวลามีประจำเดือนนั้นอาจมาจากสาเหตุที่ต้องได้รับการดูแลและแก้ไขจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

ไขความจริง “ปวดประจำเดือนอย่างไร” ถือว่าผิดปกติ

   จริงๆ แล้วอาการปวดท้องน้อยเวลามีประจำเดือนจะมีอาการปวดได้ในระดับหนึ่ง บางครั้งรับประทานยาแก้ปวดก็จะดีขึ้นแต่มีหลายรายที่อาการปวดท้องประจำเดือนจะปวดมากขึ้นเรื่อยๆ โดยอาจจะมีอาการอื่นร่วมด้วย  เช่น  ปวดไปหลัง  ไปเอว ไปก้นกบ  ปวดร้าวไปที่หน้าขามีอาการท้องอืดท้องบวม  ท้องใหญ่ขึ้น เวลามีระดูจะถ่ายอุจจาระเหลวหรือท้องเสีย บางรายถ่ายอุจจาระจะปวดเบ่งปวดถ่ายมากกว่าช่วงไม่มีประจำเดือน บางคนเวลามีประจำเดือนจะปวดปัสสาวะบ่อยมากขึ้น  ปัสสาวะขัดหรือเวลามีเพศสัมพันธ์จะเจ็บท้องน้อย  เจ็บมดลูก ซึ่งปกติแล้วไม่ควรมี

   อาการปวดประจำเดือนดังกล่าวอาจจะมีสาเหตุหรือโรคบางอย่างที่ทำให้เกิดขึ้น ที่พบได้บ่อยคือ โรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ ( Endometriosis ) ซึ่งในระยะแรกจะเป็นตุ่มเล็กๆ ฝังตัวอยู่ในอุ้งเชิงกราน  ทุกเดือนที่มีเลือดประจำเดือนออกทางช่องคลอด ตุ่มเล็กๆ ที่ฝังตัวในอุ้งเชิงกรานก็จะมีเลือดออกเช่นกันทุกเดือนจะฝังตัวมากขึ้น  เมื่อเป็นมากจะมีพังผืดเกิดขึ้นไปพันรัดกับอวัยวะข้างเคียงทำให้มีอาการผิดปกติของการถ่ายปัสสาวะ  อุจจาระ การมีเพศสัมพันธ์แม้กระทั่งทำให้มีบุตรยาก  เนื่องจากท่อนำไข่ไม่สามารถจับไข่ได้  ไข่ก็ไม่สามารถผ่านท่อนำไข่เพื่อปฏิสนธิกับตัวอสุจิ

หากเข้าข่ายปวดประจำเดือนแบบผิดปกติควรทำอย่างไร

   อาการดังกล่าวควรได้รับคำปรึกษาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อซักประวัติ  ตรวจร่างกาย  ตรวจอัลตร้าซาวด์เพื่อการวินิจฉัยโรค  สาเหตุอื่นๆ ที่อาจทำให้มีอาการปวดท้องประจำเดือนมากหรืออาการปวดท้องน้อย  เช่น  เยื่อบุโพรงมดลูกแทรกในกล้ามเนื้อมดลูก (Adenomyosis),  เนื้องอกกล้ามเนื้อมดลูก (Myoma uteri), พังผืดในอุ้งเชิงกราน, การอักเสบติดเชื้อ, ตั้งครรภ์นอกมดลูก เป็นต้น

   หลายครั้งที่ไปพบแพทย์แล้วบอกว่าไม่พบความผิดปกติ ซึ่งอาการของโรคดังกล่าวจากการตรวจร่างกาย ตรวจภายใน อัลตร้าซาวด์อาจไม่พบ การตรวจค้นหาสาเหตุต่อไปคือการส่องกล้องเข้าไปในช่องท้องดูเพื่อตรวจว่าภายในอุ้งเชิงกรานมีพังผืด มีเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่หรือไม่ ซึ่งสามารถผ่าตัดผ่านกล้องรักษาได้ในเวลาเดียวกัน  อะไรที่แอบแฝงอยู่  ตรวจหลายครั้งยังมีอาการปวดอยู่  ปวดมากบางครั้งเป็นลม จนคนข้างๆ   คิดว่ามารยาหรือคิดมาก  คิดไปเองหรือเป็นโรคประสาท  หลายคนอาจจะหลงไปอยู่ที่คลินิกจิตเวชก็เป็นได้

Check list คุณเข้าข่ายปวดประจำเดือนแบบผิดปกติหรือไม่

ลองเช็คอาการเหล่าดู หากยังไม่แน่ใจว่าคุณควรเข้ารับคำปรึกษาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญหรือไม่ เพราะการตรวจเช็คสุขภาพภายในของสตรี  เพื่อสืบค้นรอยโรคซ่อนเร้น  เป็นสิ่งที่จำเป็นแม้ว่ายังไม่มีอาการผิดปกติใด ๆ เพราะหากตรวจวินิจฉัยพบความผิดปกติในระยะเริ่มแรกจะสามารถรักษาให้หายได้