ปรอท ทองคำ แทลเลียม | ||||||
| ชื่อ, สัญลักษณ์, เลขอะตอม | ปรอท, Hg, 80 | |||||
| อนุกรมเคมี | โลหะทรานซิชัน | |||||
| หมู่, คาบ, บล็อก | 12, 6, d | |||||
| ลักษณะ | สีเงินยวง | |||||
| มวลอะตอม | 200.59 (2) กรัม/โมล | |||||
| การจัดเรียงอิเล็กตรอน | [Xe] 4f14 5d10 6s2 | |||||
| อิเล็กตรอนต่อระดับพลังงาน | 2, 8, 18, 32, 18, 2 | |||||
| คุณสมบัติทางกายภาพ | ||||||
| สถานะ | ของเหลว | |||||
| ความหนาแน่น (ใกล้ r.t.) | (ของเหลว) 13.534 ก./ซม.³ | |||||
| จุดหลอมเหลว | 234.32 K (-38.83 °C) | |||||
| จุดเดือด | 629.88 K(356.73 °C) | |||||
| ความร้อนของการหลอมเหลว | 2.29 กิโลจูล/โมล | |||||
| ความร้อนของการกลายเป็นไอ | 59.11 กิโลจูล/โมล | |||||
| ความร้อนจำเพาะ | (25 °C) 27.983 J/(mol·K) | |||||
| ความดันไอ | ||||||
| P/Pa | 1 | 10 | 100 | 1k | 10k | 100k |
| ที่ T K | 315 | 350 | 393 | 449 | 523 | 629 |
| คุณสมบัติของอะตอม | ||||||
| โครงสร้างผลึก | rhombohedral | |||||
| สถานะออกซิเดชัน | 2, 1 (ออกไซด์เป็นเบสปานกลาง) | |||||
| อิเล็กโตรเนกาติวิตี | 2.00 (พอลิงสเกล) | |||||
| พลังงานไอออไนเซชัน | ระดับที่ 1: 1007.1 กิโลจูล/โมล | |||||
| ระดับที่ 2: 1810 กิโลจูล/โมล | ||||||
| ระดับที่ 3: 3300 กิโลจูล/โมล | ||||||
| รัศมีอะตอม | 50 pm | |||||
| รัศมีอะตอม (คำนวณ) | 171 pm | |||||
| รัศมีโควาเลนต์ | 149 pm | |||||
| รัศมีวานเดอร์วาลส์ | 155 pm | |||||
| ไอโซโทปเสถียรที่สุด | ||||||
| iso | NA | ครึ่งชีวิต | DM | DE (MeV) | DP | |
| 194Hg | syn | 444 y | ε | 0.040 | 194Au | |
| 195Hg | syn | 9.9h | ε | 1.510 | 195Au | |
| 196Hg | 0.15% | Hg เสถียร โดยมี 116 นิวตรอน | ||||
| 197Hg | syn | 64.14 h | ε | 0.600 | 197Au | |
| 198Hg | 9.97% | Hg เสถียร โดยมี 118 นิวตรอน | ||||
| 199Hg | 16.87% | Hg เสถียร โดยมี 119 นิวตรอน | ||||
| 200Hg | 23.1% | Hg เสถียร โดยมี 120 นิวตรอน | ||||
| 201Hg | 13.18% | Hg เสถียร โดยมี 121 นิวตรอน | ||||
| 202Hg | 29.86% | Hg เสถียร โดยมี 122 นิวตรอน | ||||
| 203Hg | syn | 46.612 d | β- | 0.492 | 203Tl | |
| 204Hg | 6.87% | Hg เสถียร โดยมี 124 นิวตรอน |
ปรอท (อังกฤษ: Mercury; ละติน: HYDRAGYRUM) เป็นธาตุเคมีสัญลักษณ์ Hg และเลขอะตอมเท่ากับ 80 รู้จักกันทั่วไปในชื่อ ควิกซิลเวอร์ (quicksilver) และมีชื่อเดิมคือ ไฮดราเจอรัม ปรอทเป็นโลหะหนักสีเงินในบล็อก-d เป็นธาตุโลหะชนิดเดียวที่เป็นของเหลวในที่อุณหภูมิและความดันมาตรฐาน ธาตุอื่นอีกธาตุหนึ่งที่เป็นของเหลวภายใต้สภาวะเช่นนี้คือ โบรมีน แม้ว่าโลหะอย่างซีเซียม แกลเลียม
และรูบิเดียมจะละลายที่อุณหภูมิสูงกว่าอุณหภูมิห้อง
ปรอทพบได้ทั่วโลก ส่วนใหญ่พบในรูปซินนาบาร์ (เมอร์คิวริกซัลไฟด์) เมอร์คิวริกซัลไฟด์บริสุทธิ์เป็นผงสีแดงชาด ได้จากปฏิกิริยาของปรอท (เกิดจากรีดักชันจากซินนาบาร์) กับกำมะถัน หากสัมผัส สูดดมไอ หรือทานอาหารทะเลที่ปนเปื้อนปรอทที่ละลายน้ำ (เช่น เมอร์คิวริกคลอไรด์ หรือเมธิลเมอร์คิวรี) อาจเกิดเป็นพิษได้
ปรอทมักใช้ประโยชน์ในเทอร์โมมิเตอร์ บารอมิเตอร์ มาโนมิเตอร์ สฟิกโมมาโนมิเตอร์ โฟลตวาล์ว สวิตช์ปรอท ปรอทรีเลย์ หลอดฟลูออเรสเซนต์ และอุปกรณ์อื่น ๆ แม้ว่ายังมีประเด็นเรื่องพิษที่อาจทำให้เทอร์โมมิเตอร์และสฟิกโมมาโนมิเตอร์ไม่ถูกนำมาใช้อีก แต่จะใช้แอลกอฮอล์ หรือแก้วที่เติมกาลินสแตน หรือเครื่องมืออิเล็กทรอนิกส์ที่เป็นเทอร์มิสเตอร์ หรืออินฟราเรดแทน เช่นเดียวกัน
สฟิกโมมาโนมิเตอร์ถูกแทนด้วยเกจความดันเชิงกลและเกจรับความตึงอิเล็กทรอนิกส์ ปรอทยังคงมีใช้ในงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์ และสารอะมัลกัมสำหรับอุดฟันในบางท้องที่ ปรอทนำมาใช้ผลิตแสงสว่าง กล่าวคือ กระแสไฟฟ้าที่ไหลผ่านไอปรอทในหลอดไฟฟลูออเรสเซนต์จะสร้างแสงอัลตราไวโอเลตคลื่นสั้นก่อให้เกิดฟอสเฟอร์ ทำให้หลอดเรืองแสง และเกิดเป็นแสงสว่างขึ้น
//th.wikipedia.org/wiki/ปรอท