ช่วยแปลให้หน่อยได้ไหมค่ะ ด่วนเลย ขอบคุณค่ะ
อินทรวิเชียร ฉันท์ ๑๑
๏ ควรสุดจะสมเพช จิตระเวทนาการ
ที่ท่านพฤฒาจารย์ พะกระทบประสบทัณฑ์
๏ โตยเต็มกตัญูญู กตเวทิตาอัน
ใหญ่ยิ่งและยากครัน ขรการณ์จะทานทน
๏ ยินดีนิยมเพี่อ สละเนี้อและเลีอดตน
ยอมรับอดูรผล จะพะพ้องพะพานกาย
๏ ไป่เห็นกะเจ็บแสบ ชีวะแทบจะทำลาย
มอบสัตย์สมรรถหมาย มนะมั่นมิหวั่นไหว
๏ หวังการ ณ แผ่นดิน จะสดวกเพราะฉันใต
ให้กิจในฤทธิ์ไป บมิเลี่ยงฤเบี่ยงเบือน
๏ เหลือที่จะมีใคร ทมะในหทัยเหมีอน
กัดฟันบฟั่นเฟีอน สติอดสกดเอา
๏ พวกราชมัลล์โดย พละโบยมิใช่เบา
สุดหัตถะแห่งเขา ขณะหวดสิพึงกลัว
๏ ยลเนื้อก็เนื้อเต้น พิศะเส้นก็สั่นรัว
ทั่วร่างและทั้งตัว ก็ระริกระริวไป
๏ แลหลังก็หลั่งโล หิตโอ้เลอะลามไหล
พ่งผาดอนาถใจ ตละล้วนระรอยหวาย
๏ เนี่องนับอเนกแนว ระยะแถวตลอดลาย
เฆี่ยนครบสยบกาย ศิระพับพะกับคา
๏ ทั้งหลายสหายมิต ตะอมัจจะเสนา
ทัศน์เหตุทุเรศสา หศะแสนสลดใจ
๏ สุดที่จะกลั้นโท มนะโศกะอาลัย
ถ้วนหน้ามิว่าใคร ขณะเห็นบเว้นคน
๏ แก้ไขและได้คืน สติฟื้นประทังตน
จึ่งราชบุรุษกล ปกกรณ์ก็โกนหัว
๏ เสื่อมศีศะผมเผ้า พิศะเปล่าประจานตัว
เปนเยี่ยงประหยัดกลัว ผิมะลักจะหลาบจำ
๏ เสร็จอาชะญาทัณฑ์ กิจะพลันประกาศทำ
ปัพพาชนีย์กรรม ดุจะราชโองการ
๏ บรรดาประชาชน ขณะยลทิชาจารย์
สุดแสนจะสงสาร สรแซ่ประสาสันทน์
๏ บางคนกมลอ่อน อุระข้อนพิไรพรรณน์
บางเหล่าวิสัยอัน กุธะเกลียดก็เสียดสี
๏ บางพวกก็เปนกลาง ยละข้างพิจารณ์ดี
บางหมู่กะรุณมี ณหทัยก็ให้ของ
๏ พราหมณ์วัสสการเส กละเล่หะทำนอง
ท่าทางละอย่างผอง นระสิ้นบสงสัย
๏ ออกจากนครรา ชะคฤห์รีบจรัลไป
สู่เทศสถานไกล บุระรัฏฐัวัชชี
อนึ่ง แม้จะใช้กาพย์ฉบัง แต่ก็ยังจัดในหมวดของฉันท์ได้ ทั้งนี้กาพย์ฉบังที่ใช้ในเรื่อง กำหนดเป็นคำครุทั้งหมด
//th.wikipedia.org/wiki/สามัคคีเภทคำฉันท์
คำประพันธ์ที่ใช้แต่งสามัคคีเภทคำฉันท์นั้นใช้ฉันท์และกาพย์สลับกัน จึงเรียกว่า คำฉันท์ โดยมีฉันท์ถึง ๒๐ ชนิดด้วยกัน นับว่าเป็นวรรณคดีคำฉันท์เล่มหนึ่งที่อนุชนรุ่นหลังยกย่องและนับถือเป็นแบบเรื่อยมา โดยเน้นจังหวะลหุ คือเสียงเบาอย่างเคร่งครัด กำหนดเป็นสระเสียงสั้นไม่มีตัวสะกดเสมอ
ชนิดของฉันท์ที่ใช้แต่ง
กมลฉันท์,กาพย์ฉบัง,จิตรปทาฉันท์,โตฏกฉันท์,ภุชงคประยาตฉันท์,มาณวกฉันท์, มาลินีฉันท์,วสันตดิลกฉันท์,วังสัฏฐฉันท์,วิชชุมมาลาฉันท์,สัททุลวิกกีฬิต ฉันท์,สัทธราฉันท์,สาลินีฉันท์,สุรางคนางค์ฉันท์,อินทรวิเชียร ฉันท์,อินทรวงศ์ฉันท์,อีทิสังฉันท์,อุปชาติฉันท์,
อุปัฏฐิตาฉันท์ และอุเปนทรวิเชียรฉันท์ แม้จะใช้กาพย์ฉบังแต่ก็ยังจัดในหมวดของฉันท์ได้ ทั้งนี้กาพย์ฉบังที่ใช้ในเรื่องกำหนดเป็นคำครุทั้งหมด
เนื้อเรื่องย่อ
สามัคคีเภทคำฉันท์ดำเนินเรื่องโดยอิงประวัติศาสตร์ครั้งพุทธกาล ว่าด้วยการใช้เล่ห์อุบายทำลายความสามัคคีของเหล่ากษัตริย์ลิจฉวีกรุงเวสาลี แห่งแคว้นวัชชี เนื้อความนี้มีปรากฏในมหาปรินิพพานสูตรแห่งพระไตรปิฎกและอรรถกถาสุมังคลวิสา สินี โดยเล่าถึงกษัตริย์ในสมัยโบราณทรงพระนามว่าพระเจ้าอชาตศัตรูแห่งแคว้นมคธ ทรงมีอำมาตย์คนสนิทชื่อวัสสการพราหมณ์ พระเจ้าอชาตศัตรูทรงมีดำริจะปราบแคว้นวัชชี ซึ่งมีกษัตริย์ลิจฉวีครอบครองแต่แคว้นวัชชีมีความเป็นปึกแผ่นและปกครองกันด้วยความสามัคคี พระเจ้าอชาตศัตรูปรึกษากับวัสสการพราหมณ์ เพื่อหาอุบายทำลายความสามัคคีของเหล่ากษัตริย์ลิจฉวีโดยการแสร้งเนรเทศวัสสการพราหมณ์ออกจากแคว้นมคธเดินทางไปยังเมืองเว สาลี แล้วทำอุบายจนได้เข้าเฝ้ากษัตริย์ลิจฉวี และในที่สุดได้เป็นครูสอนภาษาและศิลปวิทยาแก่ราชกุมารทั้งหลาย ครั้นได้โอกาสก็ทำอุบายให้ศิษย์แตกร้าวกันจากความแตกร้าวของเหล่ากุมาร จึงมีการไปฟ้องร้องบิดาของตนซึ่งเป็นกษัตริย์ จึงเกิดการแตกร้าวระหว่างกษัตริย์ไปด้วย จนเกิดการวิวาทและเป็นเหตุให้ความสามัคคีในหมู่กษัตริย์ลิจฉวีถูกทำลายลง เมื่อนั้นพระเจ้าอชาตศัตรูจึงได้กรีธาทัพสู่เมืองเวสาลี สามารถปราบแคว้นวัชชีลงได้อย่างง่ายดาย โดยวัสสการพราหมณ์เป็นผู้มาเปิดประตูเมืองให้แก่พระเจ้าอชาตศัตรู
คำประพันธ์ประเภทฉันท์ จากเรื่อง สามัคคีเภทคำฉันท์
วิชชุมมาลาฉันท์
วิชชุมมาลาฉันท์ มีความหมายว่า ระเบียบแห่งสายฟ้า ประกอบด้วยครุล้วน จึงใช้บรรยายความอย่างธรรมดา
หนึ่งบทมี ๔ บาท บาทละ ๘ พยางค์ แบ่งเป็น ๒ วรรค วรรคละ ๔ พยางค์ ส่งสัมผัสแบบกลอน
ลักษณะครุ-ลหุ เหมือนกันทุกบาท คือ
ั ั ั ั ั ั ั ั
ตัวอย่างคำประพันธ์
แรมทางกลางเถื่อนห่างเพื่อนหาผู้หนึ่งในนึกดูเห็นใครไป่มี หลายวันถั่นล่วงเมืองหลวงธานีนามเวสาลีดุ่มเดาเข้าไป ผูกไมตรีจิตเชิงชิดชอบเชื่องกับหมู่ชาวเมืองฉันอัชฌาสัยเล่าเรื่องเคืองขุ่นว้าวุ่นวายใจจำเป็นมาในด้าวต่างแดนตน สามัคคีเภทคำฉันท์ (ชิต บุรทัต)มาณวกฉันท์ ๘มาณวกฉันท์ มีความหมายว่า ประดุจเด็กหนุ่ม ใช้แต่งบรรยายความที่รวดเร็ว หนึ่งบทมี ๔ บาท บาทละ ๘ พยางค์ แบ่งเป็น ๒ วรรค วรรคละ ๔ คำ ส่งสัมผัสแบบกลอนลักษณะครุ-ลหุ เหมือนกันทุกบาท คือั ุ ุ ั ั ุ ุ ัตัวอย่างคำประพันธ์
ล่วงลุประมาณกาลอนุกรมหนึ่งณนิยมท่านทวิชงค์ เมื่อจะประสิทธิ์วิทยะยงเชิญวรองค์เอกกุมาร เธอจรตามพราหมณไปโดยเฉพาะในห้องรหุฐาน จึงพฤฒิถามความพิสดารขอ ธ ประทานโทษะและไข
สามัคคีเภทคำฉันท์ (ชิต บุรทัต)
อุปัฏฐิตาฉันท์ ๑๑
อุปัฏฐิตาฉันท์ ๑๑ หมายถึงฉันท์ที่กล่าวสำเนียงอันดังก้องให้ปรากฏ
หนึ่งบทมี ๒ บาท บาทละ ๑๑ พยางค์ แบ่งเป็น๒ วรรค วรรคแรก ๕ พยางค์
วรรคหลัง ๖ พยางค์ ส่งสัมผัสแบบกาพย์
ลักษณะครุ-ลหุ เหมือนกันทุกบาท คือ
ั ั ุ ุ ั ุ ุ ั ุ ั ั
ตัวอย่างคำประพันธ์
เห็นเชิงพิเคราะห์ช่องชนะคล่องประสบสมพราหมณ์เวทอุดมธก็ลอบแถลงการณ์ให้วัลลภะชนคมะดลประเทศฐานกราบทูลนฤบาลอภิเผ้ามคธไกรสามัคคีเภทคำฉันท์ (ชิต บุรทัต)อินทรวิเชียรฉันท์ ๑๑
อินทรวิเชียรฉันท์ มีความหมายว่า “ฉันท์ที่มีลีลาดุจสายฟ้าของพระอินทร์” เป็นฉันท์ที่นิยมแต่งกันมากที่สุด มีลักษณะและจำนวนคำคล้ายกับกาพย์ยานี ๑๑ แต่ต่างกันเพียงที่ว่าอินทรวิเชียรฉันท์มีข้อบังคับ ครุและลหุ
หนึ่งบทมี ๒ บาท บาทละ ๑๑ พยางค์ แบ่งเป็น ๒ วรรค วรรคแรก ๕ พยางค์
วรรคหลัง ๖ พยางค์ ส่งสัมผัสแบบกาพย์
ลักษณะครุ-ลหุ เหมือนกันทุกบาท คือ
ั ั ุ ั ั ุ ุ ั ุ ั ั
ตัวอย่างคำประพันธ์
อุเปนทรวิเชียรฉันท์ ๑๑
หนึ่งบทมี ๒ บาท บาทละ ๑๑ พยางค์ แบ่งเป็น ๒ วรรค วรรคแรก ๕ พยางค์
วรรคหลัง ๖ พยางค์ ส่งสัมผัสแบบกาพย์
ลักษณะครุ-ลหุ เหมือนกันทุกบาท คือ
ุ ั ุ ั ั ุ ุ ั ุ ั ั
ตัวอย่างคำประพันธ์
ทิชงค์เจาะจงเจตน์กละห์เหตุยุยงเสริมกระหน่ำและซ้ำเติมนฤพัทธะก่อการละครั้งระหว่างคราทินะวาระนานนานเหมาะท่าทิชาจารย์ธก็เชิญเสด็จไปสามัคคีเภทคำฉันท์ (ชิต บุรทัต)สาลินีฉันท์ ๑๑
หนึ่งบทมี ๒ บาท บาทละ ๑๑ พยางค์ แบ่งเป็น ๒ วรรค วรรคแรก ๕ พยางค์
วรรคหลัง ๖ พยางค์ ส่งสัมผัสแบบกาพย์
ลักษณะครุ-ลหุ เหมือนกันทุกบาท คือ
ั ั ั ั ั ุ ั ั ุ ั ั
ตัวอย่างคำประพันธ์
พราหมณ์ครูรู้สังเกตประจักษ์เหตุตระหนักครันราชาวัชชีสรรพะจักสู่พินาศสมยินดีบัดนี้กิจจะสัมฤทธิ์มนารมณ์ทำมาด้วยปรากรมและอุตสาหะแห่งตนสามัคคีเภทคำฉันท์ (ชิต บุรทัต)อินทวงศ์ฉันท์ ๑๒
หนึ่งบทมี ๒ บาท บาทละ ๑๒ พยางค์ แบ่งเป็น ๒ วรรค วรรคแรก ๕ พยางค์
วรรคหลัง ๗ พยางค์ ส่งสัมผัสแบบกาพย์
ลักษณะครุ-ลหุ เหมือนกันทุกบาท คือ
ั ั ุ ั ั ุ ุ ั ุ ั ุ ั
ตัวอย่างคำประพันธ์
ราชาประชุมดำ-ริหะโดยประการะดังดำรัสตระบัดยังวจนัตถ์ปวัตติพลันให้ราชภัฏโปริสะไปขมีขมันหาพราหมณ์ทุพลอันบุระเนระเทศะมาสามัคคีเภทคำฉันท์ (ชิต บุรทัต)ภุชงคประยาตฉันท์ ๑๒
ภุชงคประยาตฉันท์ ๑๒ มีความหมาย “งูเลื้อย” มีทำนองที่สละสลวย มักใช้แต่งกับเนื้อหาที่มีการต่อสู้ บทสดุดี บทชมความงาม บทถวายพระพร และบทสนุกสนาน นอกจากนั้นยังสามารถใช้แต่งบรรยายความให้รวดเร็วได้
หนึ่งบทมี ๒ บาท บาทละ ๑๒ พยางค์ แบ่งเป็น ๒ วรรค วรรคละ ๖ พยางค์
ส่งสัมผัสแบบกาพย์
ลักษณะครุ-ลหุ เหมือนกันทุกบาท คือ
ุ ั ั ุ ั ั ุ ั ั ุ ั ั
ตัวอย่างคำประพันธ์
ทิชงค์ชาติ์ฉลาดยลคเนกลคนึงการกษัตริย์ลิจฉวีวารระวังเหือดระแวงหายเหมาะแก่การจะเสกสันปวัตติ์วัญจะโนบายมล้างเหตุพิเฉทสายสมัคคิ์สนธิ์สโมสรสามัคคีเภทคำฉันท์ (ชิต บุรทัต)วสันตดิลกฉันท์ ๑๔
วสันตดิลกฉันท์ มีความหมายว่า “ฉันท์ที่มีลีลาดังจอมเมฆในฤดูใบไม้ผลิ (ฤดูฝน)” เป็นหนึ่งในฉันท์ที่นิยมแต่งกันมากที่สุด เนื่องจากอ่านแล้วฟังได้รื่นหู รู้สึกซาบซึ้งจับใจ มักใช้แต่งชมความงาม และสดุดีความรักหรือของสูง
สามัคคีเภทคำฉันท์ มีกี่ฉันท์
เรื่องสามัคคีเภทคำฉันท์ประกอบด้วยคำประพันธ์ประเภทอะไร
สามัคคีเภทคำฉันท์ | |
กวี | ชิต บุรทัต |
ประเภท | นิยายคำฉันท์ |
คำประพันธ์ | คำฉันท์ |
ความยาว | 410 บท |