การพ ฒนาระบบย ม-ค นว สด และคร ภ ณฑ ออนไลน

พิธีอัญเชิญตราพระราชสัญจกร 7 ธันวาคม พ.ศ. 2566

กำหนดการ เวลา ๑๖.๐๐ น. นักศึกษาชั้นปีที่ ๑ รวมกัน ณ บริเวณลานจอดรถคณะเทคโนโลยีอุตสาหกรรม เวลา ๑๖.๓๐ น. รองศาสตราจารย์ ดร.สมบัติ คชสิทธิ์ อธิการมดี เจิมหน้าผากนักศึกษาผู้อัญเชิญตรา พระราชสัญจกร ณ ห้องประชุมนิทรรศการ โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช เวลา ๑๗.๐๐ น. นักศึกษาชั้นปีที่ ๑ เคลื่อนขบวนเข้าสู่สนามกีฬากลาง เวลา ๑๗.๑๕ น.

1 การพ ฒนาส ระบบราชการ 4.0 ของกรมสว สด การและค มครองแรงงาน : กรณ ศ กษา การร บคาร องออนไลน (e-service)* The Development into Government 4.0 of the Department of Labour Protection and Welfare : A case study of receiving online requests (e-service) ฐ ต ญาภรณ รอดหลง** บทค ดย อ การว จ ยน เป นการศ กษาว จ ยเช งค ณภาพ ม ว ตถ ประสงค เพ อศ กษากระบวนการร บคาร อง ออนไลน (e-service) ผ านเว บไซต กรมสว สด การและค มครองแรงงาน ป ญหาอ ปสรรค แนวทางการแก ไข ป ญหาอ ปสรรค และแนวทางการพ ฒนากระบวนการร บคาร องออนไลน (e-service) ให บรรล ประส ทธ ผลย งข น โดยใช ว ธ ว จ ยเอกสารและว จ ยสนาม ในส วนของการว จ ยสนามเป นการรวบรวมข อม ล จากการส มภาษณ ซ งเป นการส มภาษณ แบบม โครงสร างก บผ ให ข อม ลสาค ญ จานวน 10 คน ผลการว จ ย พบว า กระบวนการร บคาร องออนไลน (e-service) ผ านเว บไซต กรมสว สด การและค มครองแรงงาน มาจากการร บนโยบายไทยแลนด 4.0 ของร ฐบาล เพ ออานวยความสะดวกในการให บร การล กจ าง ยกระด บการบร หารงานและพ ฒนาการให บร การให อย ในระบบด จ ท ล ให ล กจ างสามารถย นคาร องเก ยวก บ ส ทธ ได ร บเง นได ท กท ท กเวลา ลดภาระค าใช จ ายในการเด นทาง ส วนป ญหาอ ปสรรคพบว า ล กจ างบางคน ขาดความร ความเข าใจในเร องส ทธ ได ร บเง น และการใช งานระบบ พน กงานตรวจแรงงานไม สามารถช แจง ส ทธ ต างๆ ได เหม อนการย นคาร องด วยตนเองทาให บ นท กข อม ลไม ครบถ วน ประกอบก บกรมย งขาด การจ ดการองค ความร และการสร างการร บร ภายในหน วยงาน แนวทางการแก ไขป ญหาอ ปสรรคพบว า ควรม การประชาส มพ นธ การใช งานระบบ สร างความเช อมโยงข อม ลระหว างหน วยงาน สร างการร บร ภายใน หน วยงาน และให ม การประเม นผลและทบทวนการใช งานจากผ ใช งานจร ง เพ อให เก ดการแก ไขป ญหา ท ตรงจ ด ในส วนของแนวทางการพ ฒนาพบว า ควรปร บปร งระบบให สามารถใช งานได ง ายข น และนาผล การประเม นการใช งานมาปร บปร งและพ ฒนาอย างต อเน อง สร างการม ส วนร วมภายในหน วยงาน นอกจากน ควรม การจ ดการองค ความร ภายในหน วยงาน สร างการร บร ให ก บพน กงานตรวจแรงงานให เก ดความร ความเข าใจ และม แนวทางการปฏ บ ต ท เป นไปในท ศทางเด ยวก นสอดคล องก บว ตถ ประสงค ของ การน านโยบายไปปฏ บ ต คาสาค ญ: การพ ฒนา, การร บคาร องออนไลน, กรมสว สด การและค มครองแรงงาน * บทความน เร ยบเร ยงจากการค นคว าอ สระเร อง การพ ฒนาส ระบบราชการ 4.0 ของกรมสว สด การและค มครองแรงงาน : กรณ ศ กษาการร บคาร องออนไลน (e-service) ** น กศ กษาหล กส ตรร ฐประศาสนศาสตรมหาบ ณฑ ต มหาว ทยาล ยรามคาแหง

2 2 บทนา ระบบราชการไทยม กจะม ภาพจาในร ปแบบการทางานท ม ข นตอน ปฏ บ ต งานภายใต กฎระเบ ยบ ข อบ งค บตามก าหนดระยะเวลาไม ม ความย ดหย น ม โครงสร างองค กรขนาดใหญ ม ลาด บช นการบ งค บ บ ญชาท ซ บซ อน กระบวนการทางานล าช า อ กท งย งเอ อต อการท จร ตในการทางาน ขาดธรรมาภ บาล ในการปฏ บ ต งาน อ นเป นสาเหต ให เก ดความเส อมถอยของระบบราชการ บ นทอนความสามารถในการแข งข น ของประเทศ เป นอ ปสรรคต อการพ ฒนาเศรษฐก จและส งคมในอนาคต อย างไรก ตาม อ ทธ พลจาก การเปล ยนแปลงของโลกภายใต กระแสโลกาภ ว ฒน (Globalization) ส งผลให สภาพแวดล อมท งภายนอก และภายในเก ดการเปล ยนแปลงอย างรวดเร ว ประเทศไทยจ งต องเร งปร บเปล ยนว ธ การดาเน นงาน ของหน วยงานภาคร ฐให เข าก บกระแสของการเปล ยนแปลง โดยการเพ มศ กยภาพและความย ดหย น ท งในด านการบร หารงานและการปฏ บ ต งานของบ คลากร เพ อให สามารถตอบสนองตามความต องการ ของผ ร บบร การได อย างรวดเร วข น นาไปส องค กรสม ยน ยม และได ม การร เร มนาแนวค ดการบร หารงาน ภาคร ฐแนวใหม (New Public Management) (อ างถ งในบ ญเก ยรต การะเวกพ นธ, 2564, หน า 22-23) เข ามาปร บใช เพ อนาไปส การเปล ยนแปลงระบบและย ทธศาสตร ด านต างๆ ม งเน นผลส มฤทธ การบร หารงาน แบบม ออาช พ และอานวยความสะดวกในการให บร การแก ประชาชนโดยคาน งถ งค ณภาพเป นสาค ญ ต อมาประเทศไทยภายใต การนาของพลเอกประย ทธ จ นทร โอชา นายกร ฐมนตร ได เร มนโยบาย Thailand 4.0 อย างจร งจ งในป พ.ศ ม งเน นการใช นว ตกรรมในการข บเคล อนเศรษฐก จ ให เก ด ความม นคง ม งค ง และย งย น ม การนานว ตกรรมและเทคโนโลย มาใช อานวยความสะดวกในการปฏ บ ต งาน จ งเป นอ กแรงกระต นระบบราชการให เก ดการเปล ยนแปลงในด านการปฏ บ ต งาน และม การปฏ ร ปขนานใหญ ซ งสาน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ หร อ ก.พ.ร. ในฐานะหน วยงานหล กในการพ ฒนา ระบบราชการ ได กาหนดป จจ ยสาค ญในการรองร บ และส งเสร มนโยบายด งกล าว (อ างถ งในสาน กงาน ก.พ., 2560, หน า 8-10) โดยม งเน นไปท การทางานโดยย ดหล กธรรมาภ บาลของการบร หารก จการบ านเม องท ด ม สมรรถนะส งและท นสม ย เพ อประโยชน ส ขของประชาชน และสร างความน าเช อถ อและความไว วางใจ เป นท พ งของประชาชนได อย างแท จร ง และพ ฒนาไปส ระบบราชการ 4.0 กรมสว สด การและค มครองแรงงาน (2562, หน า 3) ม ภารก จหล กสาค ญในการกาหนด มาตรฐานแรงงาน การค มครองแรงงานท งในและนอกระบบ ความปลอดภ ย อาช วอนาม ย และ สภาพแวดล อมในการทางาน แรงงานส มพ นธ แรงงานร ฐว สาหก จส มพ นธ และสว สด การแรงงาน เพ อเพ มโอกาสในการแข งข นทางการค าและพ ฒนาแรงงานให ม ค ณภาพช ว ตท ด ได ร บความค มครอง ตามกฎหมาย ซ งม หน วยปฏ บ ต ท งส วนกลางและส วนภ ม ภาค ทาหน าท กาก บด แลสถานประกอบก จการ ในเขตพ นท ความร บผ ดชอบให ปฏ บ ต ถ กต องตามกฎหมายแรงงาน และด แลให ล กจ างได ร บส ทธ

3 3 ตามกฎหมายแรงงาน หากล กจ างไม ได ร บส ทธ ตามกฎหมายแรงงาน สามารถย นคาร องก บพน กงาน ตรวจแรงงานด วยตนเอง ณ เขตพ นท ท ล กจ างทางาน หร อเขตพ นท ท ล กจ างสะดวก และพน กงาน ตรวจแรงงานจะทาหน าท ประสานส งคาร องไปย งเขตพ นท ท ร บผ ดชอบดาเน นการตามข นตอน ของกฎหมายต อไป ท งน กรมสว สด การและค มครองแรงงานได ม การตอบร บนโยบาย Thailand 4.0 พ ฒนาระบบการปฏ บ ต งานให ม ความสอดคล องก บระบบราชการ 4.0 โดยการพ ฒนาระบบ การร บคาร องออนไลน (e-service) ผ านทางเว บไซต ซ งเป ดให บร การมาต งแต ว นท 1 มกราคม 2561 เป นต นมา เพ อม งเน นการอานวยความสะดวกในการให บร การการย นคาร องของล กจ าง ลดภาระ ค าใช จ ายในการเด นทางให ก บล กจ างมากย งข น จากการอานวยความสะดวกให ก บล กจ างในการให บร การร บคาร องออนไลน (e-service) ผ านทางเว บไซต กรมสว สด การและค มครองแรงงานท หน วยปฏ บ ต ร บไปดาเน นการ ผ ว จ ยซ งเป น เจ าหน าท กรมสว สด การและค มครองแรงงาน จ งสนใจศ กษาการพ ฒนาไปส ระบบราชการ 4.0 ของกรมสว สด การและค มครองแรงงาน กรณ การร บคาร องออนไลน (e-service) ว าม กระบวนการ ร บคาร องออนไลน ป ญหาและอ ปสรรคท เก ดจากการร บคาร องออนไลน แนวทางการแก ไขป ญหา และอ ปสรรคด งกล าว ของกรมสว สด การและค มครองแรงงาน เพ อพ ฒนากระบวนการร บคาร อง ออนไลน (e-service) ให บรรล ประส ทธ ผล และเก ดประโยชน ส งส ดก บผ ใช บร การต อไป ว ธ ดาเน นการว จ ย ว ธ ดาเน นการว จ ยในคร งน ผ ว จ ยเล อกใช การว จ ยเช งค ณภาพ (Qualitative Research) ประกอบด วย การว จ ยเอกสาร (Documentary research) และการว จ ยภาคสนาม (Field research) โดยส มภาษณ ผ ให ข อม ลสาค ญ (Key Information) ด วยการส มภาษณ แบบม โครงสร างหร อส มภาษณ แบบเป นทางการ (Structured interview or Formal interview) ซ งพ จารณาจากบ คลากรท ปฏ บ ต งาน ด านการค มครองแรงงานท ม ส วนเก ยวข องก บการร บและว น จฉ ยค าร อง ประกอบด วย ข าราชการ (ระด บปฏ บ ต การ และชานาญการ) สาน กงานสว สด การและค มครองแรงงานกร งเทพมหานครพ นท 5 และสาน กงานสว สด การและค มครองแรงงานจ งหว ดสม ทรปราการ รวมจานวน 10 คน ผลการว จ ยและการอภ ปรายผล ผลการว จ ย ผ ว จ ยสามารถสร ปผลการว จ ยเอกสารและการว จ ยสนามได ด งน การว จ ยเอกสาร ผลการว จ ยพบว า กรมสว สด การและค มครองแรงงานได ม การน าระบบ การร บคาร องออนไลน (e-service) มาใช เม อป พ.ศ เพ อเป นการอานวยความสะดวกในการให บร การ

4 4 แก ล กจ างหร อทายาทโดยธรรมของล กจ างซ งถ งแก ความตาย ท ประสงค จะย นคาร องต อพน กงานตรวจแรงงาน ตามมาตรา 123 แห งพระราชบ ญญ ต ค มครองแรงงาน พ.ศ ต อมาได ม ประกาศกรมสว สด การ และค มครองแรงงาน เร อง หล กเกณฑ และว ธ การย นคาร องต อพน กงานตรวจแรงงานตามมาตรา 123 แห งพระราชบ ญญ ต ค มครองแรงงาน พ.ศ ทางส ออ เล กทรอน กส ลงว นท 1 เมษายน พ.ศ เพ อการยกระด บการบร หารงานและการให บร การภาคร ฐให อย ในระบบด จ ท ล ให ประชาชนได ร บความสะดวก รวดเร วในการร บบร การ และสามารถตรวจสอบการดาเน นงานของหน วยงานร ฐได จ งได ม การใช อานาจ ทางกฎหมายตามมาตรา 123 แห งพระราชบ ญญ ต ค มครองแรงงาน พ.ศ ประกอบก บมาตรา 35 แห งพระราชบ ญญ ต ธ รกรรมทางอ เล กทรอน กส พ.ศ และพระราชกฤษฎ กากาหนดหล กเกณฑ และว ธ การในการทาธ รกรรมทางอ เล กทรอน กส ภาคร ฐ พ.ศ โดยในข อ 3 ม ระบ เน อหา ท ม ใจความสาค ญว า ล กจ างหร อทายาทโดยธรรมของล กจ างซ งถ งแก ความตายท ประสงค จะย น คาร องตามมาตรา 123 ตามแบบท อธ บด กาหนดต องลงทะเบ ยนเพ อขอร บรห สผ ใช งานและรห สผ าน ทางเว บไซต ระบบให บร การอ เล กทรอน กส ของกรมสว สด การและค มครองแรงงาน โดยต องกรอกข อม ล ให ถ กต องครบถ วนและให ถ อว าผ ลงทะเบ ยนได ร บรองความถ กต องของข อม ลท ให ไว ในการลงทะเบ ยน ท งหมดแล ว และในวรรคสองย งม ระบ อ กว า ช อผ ใช ระบบและรห สผ านตามวรรคหน ง เป นหล กฐาน การแสดงการลงลายม อช อของผ ใช ระบบในการต ดต อก บพน กงานตรวจแรงงานผ านระบบการให บร การ อ เล กทรอน กส การระบ ช อผ ใช ระบบและรห สผ านในระบบการให บร การอ เล กทรอน กส เพ อนาเข าใช ระบบตามประกาศน ถ อเป นการย นย นต วผ ใช ระบบและการร บรองข อความในข อม ลอ เล กทรอน กส และข อ 5 วรรคหน งระบ ว า การย นคาร อง หากได กระทาเสร จสมบ รณ ม ให น บว นแรกแห งระยะเวลาน น เข ารวมด วย เว นแต จะได เร มการในว นน น หร อม การกาหนดไว เป นอย างอ นโดยเจ าหน าท และวรรคสอง ระบ ว า เม อผ ใช ระบบได ปฏ บ ต ถ กต องตามข นตอนท กาหนดไว ในระบบการให บร การอ เล กทรอน กส แล ว ระบบการให บร การอ เล กทรอน กส จะแสดงข อความย นย นการย นคาร องเข าส ระบบ ซ งข อความย นย น ด งกล าวจะม รายละเอ ยดเก ยวก บคาร องท ย นผ านทางระบบการให บร การอ เล กทรอน กส ท งหมด รวมถ งว น และเวลาท ผ ใช ระบบย นคาร องเสร จสมบ รณ โดยให ถ อเป นหล กฐานการย นคาร องเป นหน งส อตามแบบ ท อธ บด กาหนด ผ านระบบการให บร การอ เล กทรอน กส ตามท ปรากฏท เคร องคอมพ วเตอร แม ข ายของ กรมสว สด การและค มครองแรงงาน จากการศ กษาประกาศกรมสว สด การและค มครองแรงงานด งกล าวข างต นช ให เห นว า กรมม การพ ฒนาและปร บปร งระบบการร บคาร องออนไลน (e-service) ให ม ความท นสม ยสอดร บก บ ป ญหาท พน กงานตรวจแรงงานต องพบเจอ เก ยวก บหล กฐานท ไม ม การลงลายม อช อ โดยให อ างอ งจาก รห สผ ใช งานในระบบอ เล กทรอน กส ได และถ อให ม ผลทางกฎหมาย นอกจากน ย งให ม การปร บปร ง

5 5 ระบบให ม การอ ปโหลดเอกสารภายในระบบหร อใส ข อม ลเพ มเต มตามท พน กงานตรวจแรงงานร องขอ ซ งเป นการทาให สามารถต ดต อก บล กจ างผ านระบบและม หล กฐานในการดาเน นการ แต อาจต องม การโทรศ พท ต ดต อก บล กจ างเพ อให ล กจ างเป ดเข าไปด สถานะป จจ บ นของการดาเน นการ และเพ มเต มเอกสารเข ามา ถ อเป นการพ ฒนาระบบราชการให ม ความท นสม ยตามนโยบายของร ฐบาล และเป นการอานวยความสะดวก ให ก บล กจ างมากย งข น แต อย างไรก ตาม จากการศ กษาย งพบว า กรมย งขาดการส อสาร การสร างการร บร และการจ ดการ องค ความร เก ยวก บการนานโยบายด งกล าวไปปฏ บ ต ซ งผ ปฏ บ ต จะต องทราบข อกฎหมาย ประกาศ ระเบ ยบต างๆ ท เก ยวข อง เพ อใช ในการอ างอ งและดาเน นการให ม ผลทางกฎหมาย จ งทาให เก ดการปฏ บ ต ท ไม สอดคล องตามว ตถ ประสงค ของการพ ฒนาส ระบบราชการ 4.0 ด วยการนาระบบการร บคาร อง ออนไลน (e-service) มาใช ในการอานวยความสะดวกแก ล กจ าง จนบางคร งเก ดเป นป ญหาอ ปสรรค และอาจเก ดความล าช าท จะทาให ล กจ างได ร บส ทธ ได ร บเง นตามกฎหมายค มครองแรงงาน การว จ ยสนาม สามารถสร ปผลการว จ ยตามว ตถ ประสงค ของการศ กษา ด งน ว ตถ ประสงค ท 1 เพ อศ กษากระบวนการร บคาร องออนไลน (e-service) ผ านเว บไซต กรมสว สด การและค มครองแรงงาน การว จ ยพบว ากระบวนการร บคาร องออนไลน (e-service) ของกรมสว สด การและค มครอง แรงงานมาจากการร บนโยบายของร ฐบาลไทยแลนด 4.0 เพ ออานวยความสะดวกในการให บร การประชาชน ยกระด บการบร หารงานและและพ ฒนาการให บร การให อย ในระบบด จ ท ล ซ งจากการร บนโยบายร ฐบาล ด งกล าว ผ บร หารกรมสว สด การและค มครองแรงงานจ งได ม ข อส งการให ดาเน นการจ ดทาระบบ การร บคาร องออนไลน (e-service) ผ านทางเว บไซต และเป ดให บร การเม อว นท 1 มกราคม 2561 ให ล กจ าง สามารถย นคาร องออนไลน เก ยวก บส ทธ ได ร บเง นได ท กท ท กเวลา ลดค าใช จ ายในการเด นทางมาต ดต อ ด วยตนเองท สาน กงานสว สด การและค มครองแรงงานจ งหว ด หร อสาน กงานสว สด การและค มครอง แรงงานกร งเทพมหานครพ นท โดยม กระบวนการในการร บค าร องออนไลน ค อ ล กจ างหร อทายาทโดยธรรม ของล กจ างท ถ งแก ความตายท ประสงค จะย นคาร องเก ยวก บส ทธ ได ร บเง น จะต องทาการลงทะเบ ยน เพ อร บรห สผ ใช งานและรห สผ านก อนทาการกรอกรายละเอ ยดข อเท จจร งต างๆ เก ยวก บสภาพการจ าง และสภาพการทางาน รวมถ งว ตถ ประสงค ในการย นคาร อง ในส วนของพน กงานตรวจแรงงาน หร อผ ท ต อง นานโยบายไปปฏ บ ต น น จะม หน าท ในการตรวจสอบระบบและนาค าร องด งกล าว มาดาเน นการตามข นตอน ของกฎหมายต อไป

6 6 ว ตถ ประสงค ท 2 เพ อศ กษาป ญหาและอ ปสรรคจากการร บคาร องออนไลน (e-service) ผ านเว บไซต กรมสว สด การและค มครองแรงงาน การว จ ยพบว าป ญหาและอ ปสรรคท พบจากการร บคาร องออนไลน (e-service) สามารถสร ปได ด งน 1) การขาดความร ความเข าใจ ในเร องส ทธ ได ร บเง นของล กจ าง ทาให เม อย นคาร องออนไลน ไม สามารถช แจงส ทธ ต างๆ ให ก บล กจ างได เหม อนก บการมาย นด วยตนเอง ล กจ างจ งกรอกข อม ลไม ครบถ วน ไม สามารถว น จฉ ยคาร องได ตามกฎหมายและระเบ ยบท เก ยวข อง ทาให บางคร งพน กงานตรวจแรงงาน ท ได ร บเร องต องม การน ดล กจ างเพ อมาให ข อเท จจร งเพ มเต ม รวมถ งการย นคาร องก อนการเก ดส ทธ พน กงาน ตรวจแรงงานต องม การโทรศ พท ไปช แจงส ทธ ให ล กจ างเข าใจก อน ซ งก อให เก ดการปฏ บ ต งานท ซ าซ อน 2) ข อม ลการต ดต อท ล กจ างให ไว ในระบบไม สามารถต ดต อได ทาให เก ดความล าช าในการต ดตามต ว และเก ดความล าช าในการปฏ บ ต งาน หร อบางคร งล กจ างไม กล าให ข อม ลส วนต วท แท จร ง เพราะกล วว า ข อม ลด งกล าวจะไม เป นความล บ 3) ล กจ างท ใช บร การผ านระบบการร บคาร องออนไลน บางคนขาดความร ความเข าใจเก ยวก บ การใช เทคโนโลย จ งทาให ไม สามารถอ ปโหลดข อม ลท เป นประโยชน ในการย นคาร องตนเองได อย าง ถ กต อง และบางคนก ทาไม เป น เน องจากไม ม ความร ในส วนของระบบเองในช องท ให ล กจ างกรอก รายละเอ ยด ย งไม ครอบคล มถ งความประสงค เร องช องทางการร บเง น และรายละเอ ยดต วอย าง การบ งค บให กรอกข อม ลสาค ญ ทาให เจ าหน าท ต องม การเช ญมาให ข อเท จจร งเพ มเต มด วยตนเอง 4) ขาดแนวปฏ บ ต และองค ความร ท เก ยวข องก บการร บคาร องออนไลน เช น ข อกฎหมาย ระเบ ยบ ประกาศต างๆ ท พน กงานตรวจแรงงานสามารถใช ศ กษา และเป นแนวทางในการร บคาร อง ออนไลน รวมถ งการช แจงอย างช ดเจนในด านหล กฐานการย นคาร องออนไลน ของล กจ างท ไม ม การลงลายม อช อ จะสามารถนามาเป นหล กฐานในการดาเน นการตามข นตอนของกฎหมายได ทาให พน กงานตรวจแรงงานเก ดความก งวลเก ยวก บการดาเน นการตามข นตอนของกฎหมายในช นต อไป จ งต องเร ยกล กจ างเข ามาให ข อเท จจร งภายในสาน กงานเพ อให เก ดการลงลายม อช อ 5) ขาดการสร างการร บร และการส อสารภายในหน วยงาน ทาให พน กงานตรวจแรงงานผ นา นโยบายไปปฏ บ ต ขาดท กษะการใช งานระบบ ไม ร ถ งกระบวนการต างๆ ท สามารถดาเน นการผ าน ระบบได ทาให ไม สามารถนามาอานวยความสะดวกให ก บล กจ างผ ร บบร การได จร ง ว ตถ ประสงค ท 3 เพ อศ กษาแนวทางการแก ไขป ญหาและอ ปสรรคจากการร บคาร อง ออนไลน (e-service) ผ านเว บไซต กรมสว สด การและค มครองแรงงาน การว จ ยพบว าม แนวทางการแก ไขป ญหาและอ ปสรรคจากการร บคาร องออนไลน ด งน

7 7 1) กรมสว สด การและค มครองแรงงานควรม การประชาส มพ นธ การใช ระบบการร บคาร อง ออนไลน (e-service) ผ านเว บไซต ท ไม ใช เพ ยงการประชาส มพ นธ ว ากรมได ม การจ ดทาระบบ เพ ออานวยความสะดวกเท าน น แต ควรเป นการประชาส มพ นธ ว ธ การลงทะเบ ยน ว ธ การกรอกข อม ล ในระบบ คาแนะนาการกรอกในแต ละข นตอน ว ธ การตรวจสอบสถานะและเพ มเต มข อม ลในกรณ ท พน กงานตรวจแรงงานขอข อม ลเพ ม เพ อให ได ข อม ลให ครบถ วน อ นจะสามารถนามาว น จฉ ยคาร องได ว าล กจ างม ส ทธ ได ร บเง นตามว ตถ ประสงค แห งการย นคาร องหร อไม และสร างความเช อม นว าข อม ลท ล กจ างกรอกน นจะเป นความล บของทางราชการ เพ อให ล กจ างกล ากรอกข อม ลความจร งภายในระบบ 2) กรมสว สด การและค มครองแรงงานควรม การบ รณาการเช อมโยงระบบก บหน วยงานท งภายใน และภายนอกกระทรวง เช น สาน กงานประก นส งคม กรมการปกครอง กรมพ ฒนาธ รก จการค า เพ อให เก ดการเช อมโยงความเป นนายจ าง สถานประกอบก จการ และท อย ข อม ลต ดต อต างๆ เพ อให เม อม การกรอกข อม ลจากล กจ างแล ว ระบบสามารถตรวจสอบเบ องต นได เลยว าข อม ลน นม อย จร งหร อไม ซ งจะทาให ช วยอานวยความสะดวกได ท งก บล กจ างท ใช งานระบบ และพน กงานตรวจแรงงานท ได ร บเร อง 3) ให ม การจ ดการองค ความร ภายในหน วยงาน เก ยวก บการดาเน นการเม อม การร บคาร อง ผ านระบบออนไลน (e-service) โดยรวบรวมข นตอนว ธ การร บคาร อง การใช ระบบ กฎหมาย ระเบ ยบ และประกาศต างๆ ท เก ยวข อง เพ อให พน กงานตรวจแรงงานสามารถม แนวทางในการปฏ บ ต เก ยวก บ หล กฐานท ม ผลในทางกฎหมายอ นจะนาไปส การเป นเอกสารประกอบการว น จฉ ย และออกคาส ง และดาเน นการในช นศาลต อไป กรณ ท เก ดการอ ทรณ คาส งพน กงานตรวจแรงงาน 4) สร างการร บร ให ก บพน กงานตรวจแรงงาน เก ยวก บข นตอนการปฏ บ ต โดยสามารถสอดแทรก ก บการอบรมพน กงานตรวจแรงงาน เพ อให เก ดความร ความเข าใจ และแนวทางการปฏ บ ต ให เป นไป ในท ศทางเด ยวก น สอดคล องก บว ตถ ประสงค ของการนานโยบายไปปฏ บ ต และจ ดให ม การประเม นผล และทบทวนการใช งานจากผ ใช งานจร งเพ อให เก ดการแก ไขป ญหาท ตรงจ ด ว ตถ ประสงค ท 4 เพ อศ กษาแนวทางพ ฒนากระบวนการร บคาร องออนไลน (e-service) ให บรรล ประส ทธ ผลย งข น การว จ ยพบว าแนวทางการพ ฒนากระบวนการร บคาร องออนไลน (e-service) ให บรรล ประส ทธ ผล สามารถก อให เก ดการพ ฒนายกระด บการบร หารงานและให บร การล กจ างได สะดวก รวดเร ว พ ฒนาไปส ระบบราชการ 4.0 ได จร ง ม ด งน 1) ปร บปร งระบบการร บคาร องออนไลน (e-service) ให สามารถใช งานได ง ายข น โดยนาผล ท ได จากการประเม นการใช งานของพน กงานตรวจแรงงานมาพ ฒนา เพ อแก ไขป ญหาอย างต อเน อง

8 8 2) สร างความร ความเข าใจก บพน กงานตรวจแรงงานผ ปฏ บ ต เก ยวก บการนาระบบการร บคาร อง ออนไลน มาใช เพ อให ท กฝ ายม ส วนเก ยวข องในการร วมก นปร บปร ง เก ดความร ส กเป นส วนหน งของ นโยบาย พ ฒนาระบบด งกล าวให เก ดประส ทธ ผลอย างแท จร ง 3) พ ฒนาระบบการร บคาร องออนไลน (e-service) ให สามารถเช อมโยงการถามตอบในประเด นท พบได บ อยแก ล กจ างผ ใช บร การด วยระบบถามตอบอ ตโนม ต เพ อให ล กจ างสามารถใช งานและกรอก ข อเท จจร งได อย างตรงประเด นย งข น 4) พ ฒนาท กษะพน กงานตรวจแรงงานและเจ าหน าท ท เก ยวข องในกระบวนการร บและพ จารณา ว น จฉ ยคาร อง ให สามารถใช งานระบบได อย างถ กต องและเก ดประโยชน ในการอานวยความสะดวก การปฏ บ ต งาน และเก ดการอานวยความสะดวกให ก บล กจ าง 5) จ ดทาแนวปฏ บ ต ระเบ ยบ และประกาศต างๆ ท เก ยวข องก บการใช ส ออ เล กทรอน กส เข ามา ม ส วนช วยในการปฏ บ ต งาน และทาประกาศช แจงรายละเอ ยดเก ยวก บหล กฐานย นย นทางอ เล กทรอน กส แทนการลงลายม อช อ ให สอดคล องก บกฎหมาย ให พน กงานตรวจแรงงานและเจ าหน าท ท เก ยวข อง สามารถนามาใช ในการปฏ บ ต งานได อภ ปรายผล การพ ฒนาส ระบบราชการ 4.0 ของกรมสว สด การและค มครองแรงงาน ในด านการร บคาร อง ออนไลน (e-service) ม ประเด นท นามาอภ ปราย ด งน 1. กระบวนการร บคาร องออนไลน (e-service) ผ านเว บไซต กรมสว สด การและค มครองแรงงาน ม ท มาจากการร บนโยบายไทยแลนด 4.0 ของร ฐบาลพลเอกประย ทธ จ นทร โอชา ท ประกาศม งเน น การใช นว ตกรรมในการข บเคล อนเศรษฐก จให เก ดความม นคง ม งค ง และย งย น ให ม การนานว ตกรรม และเทคโนโลย มาใช ในการอานวยความสะดวกในการปฏ บ ต งาน โดยกรมสว สด การและค มครองแรงงาน ซ งม ภารก จหล กในด านการค มครองล กจ างแรงงานให ได ร บส ทธ ตามพระราชบ ญญ ต ค มครองแรงงาน พ.ศ และกฎหมายอ นๆ ท เก ยวข องก บการค มครองแรงงาน ด งน น เพ ออานวยความสะดวก ในการให บร การประชาชน ยกระด บการบร หารงานและพ ฒนาการให บร การให อย ในระบบด จ ท ล ผ บร หารกรมจ งได ม ข อส งการให ดาเน นการจ ดทาระบบการร บคาร องออนไลน (e-service) ผ านทาง เว บไซต ให ล กจ างสามารถย นคาร องออนไลน เก ยวก บส ทธ ได ร บเง นได ท กท ท กเวลา ลดค าใช จ าย ในการเด นทางมาต ดต อด วยตนเอง ด งเช นคาให ส มภาษณ ของผ ให ข อม ลสาค ญคนท 2 ตาแหน ง น กว ชาการแรงงานปฏ บ ต การ กล าวไว ว า การร บคาร องออนไลน ของกรมม ท มาจากการนาเทคโนโลย สม ยใหม มาใช ตามนโยบายของร ฐบาล เพ ออานวยความสะดวกแก ล กจ าง และเพ มช องทางให แก ล กจ าง ในการร กษาส ทธ ตามพระราชบ ญญ ต ค มครองแรงงาน พ.ศ ทาให ล กจ างย นทาร องเก ยวก บส ทธ ได ร บเง นได ท กท ท กเวลา ไม ต องเด นทางมาพบเจ าหน าท ด วยตนเอง และคาให ส มภาษณ ของผ ให

9 9 ข อม ลสาค ญคนท 4 ตาแหน งน กว ชาการแรงงานปฏ บ ต การ กล าวไว ว า กรมสว สด การและค มครอง แรงงานเป ดให บร การร บคาร องผ านอ นเทอร เน ตทางเว บไซต เพ อเป นการอานวยความสะดวก ลดภาระ การเด นทางและประหย ดค าใช จ ายให ก บล กจ าง ซ งกรมได พ ฒนาระบบการร บคาร องเบ องต น เก ยวก บส ทธ ท ล กจ างจะได ร บผ านระบบอ นเทอร เน ต อ กท งเพ อเป นการปร บปร งการทางานให เท าท น ย คสม ยไทยแลนด 4.0 ให ประชาชนผ ร บบร การ สามารถเข าถ งข อม ลการให บร การของหน วยงาน ของร ฐอย างสะดวกรวดเร วมากข น และกรมได ม ประกาศ เร อง หล กเกณฑ และว ธ การย นคาร องต อ พน กงานตรวจแรงงานตามมาตรา 123 แห งพระราชบ ญญ ต ค มครองแรงงาน พ.ศ ทางส อ อ เล กทรอน กส ลงว นท 1 เมษายน พ.ศ ท ม เน อหาระบ เก ยวก บการใช รห สผ ใช งานและรห สผ าน เป นหล กฐานแทนการลงลายม อช อแบบเด ม ซ งเป นการปร บปร งการปฏ บ ต งานให สอดคล องก บสภาพ ความเปล ยนแปลงของส งคมด จ ท ลในป จจ บ น และพ ฒนาระบบการร บค าร องออนไลน ให ล กจ าง สามารถตรวจสอบความเคล อนไหวการดาเน นการของพน กงานตรวจแรงงาน และเพ มเต มเอกสาร ข อเท จจร งหากพน กงานตรวจแรงงานร องขอผ านระบบโดยไม จาเป นต องเด นทางมาย นเอกสารหร อให ข อเท จจร งเพ มเต มด วยตนเอง สอดคล องก บแนวค ดของบ ญเก ยรต การะเวกพ นธ (2564, หน า 7) ท อธ บายว า การนานโยบายไปปฏ บ ต หมายถ ง กระบวนการท องค การนานโยบายไปปฏ บ ต อย างต อเน อง และเป นพลว ต โดยปฏ ส มพ นธ ระหว างเป าหมายและกลย ทธย ของนโยบายก บสภาพองค การท ร บผ ดชอบ ในการดาเน นการให สาเร จล ล วง กล าวอ กน ยหน ง การนานโยบายไปปฏ บ ต เก ยวข องก บการปฏ บ ต ให สาเร จ ล ล วงตามเป าหมายนโยบาย โดยพยายามปร บเปล ยนประน ประนอมระหว างเป าหมาย และกลย ทธ ท กาหนดไว ก บข อจาก ด เง อนไข และสภาพแท จร งของหน วยปฏ บ ต และสอดคล องก บป จจ ยท เก ยวข อง ก บการจ ดการภาคร ฐแนวใหม ของว โรจน ก อสก ล (2563, หน า 88 90) ท กล าวถ งการให ประชาชน เป นศ นย กลาง (Citizen - centered) ซ งเป นการให บร การโดยย ดประชาชนเป นศ นย กลาง หร ออาจกล าว ได ว าการปฏ บ ต งาน ระบบราชการจะต องค าน งถ งความต องการของประชาชนเป นหล ก และป จจ ยส ความสาเร จของการพ ฒนาไปส ระบบราชการ 4.0 ของสาน กงาน ก.พ.ร. (2560, หน า 3) ในข อท 3 ค อ การปร บเข าส ความเป นด จ ท ล ผสมผสานการจ ดเก บและประมวลผลข อม ลผ านระบบคลาวด อ ปกรณ สมาร ทโฟน และเคร องม อท ใช ในการทางานร วมก น เพ ออานวยความสะดวกแก ประชาชน สามารถ ตอบสนองต อความต องการของประชาชนได ในท กท ท กเวลา อย างม นคง ปลอดภ ยและประหย ด 2. ป ญหาและอ ปสรรคจากการร บคาร องออนไลน (e-service) ผ านเว บไซต กรมสว สด การและ ค มครองแรงงานพบว า โดยปกต เม อล กจ างมาย นคาร องด วยตนเอง พน กงานตรวจแรงงานจะดาเน นการ สอบข อเท จจร งจากล กจ างและบ นท กคาให การ ซ งในบ นท กคาให การน น จะม รายละเอ ยดประเด น ในการสอบข อเท จจร งตามว ตถ ประสงค ของการย นคาร อง เช น การร บคาร องในเร องค าชดเชยการเล กจ าง จะต องม การสอบถามเร องอาย งานและหากไม ม หน งส อเล กจ างจะต องม พฤต การณ ท เป นเหต อ นเช อได ว า ล กจ างถ กเล กจ างจร ง ก อนจะม การเช ญพบนายจ างมาให ข อเท จจร ง ท งน เม อล กจ างย นคาร องผ านระบบ

10 10 ออนไลน ทาให ข อเท จจร งไม เพ ยงพอ ให ดาเน นการเช ญพบนายจ าง และว น จฉ ยคาร องได ตามกฎหมาย เน องจากส ทธ ในการได ร บเง นของล กจ างในแต ละส ทธ จะม รายละเอ ยดย อยของข อเท จจร งท แตกต างก นไป เช นคาให ส มภาษณ ของผ ให ข อม ลสาค ญคนท 2 ตาแหน งน กว ชาการแรงงานปฏ บ ต การ กล าวถ งป ญหา และอ ปสรรค ข อท 1 ไว ว า ได ข อเท จจร งไม ครบถ วน เพราะส ทธ ท ล กจ างจะย นคาร องก บกรมได ม หลายส ทธ อย างเช น กรณ ค าชดเชย การสอบข อเท จจร งจาเป นต องม รายละเอ ยดเร องราวท มากพอจ งจะสามารถ ว น จฉ ยออกเป นคาส งช ให ล กจ างม ส ทธ ได ร บเง นหร อไม ม ส ทธ ได ร บเง นได คาให ส มภาษณ ของผ ให ข อม ลสาค ญคนท 3 ตาแหน งน กว ชาการแรงงานปฏ บ ต การ กล าวไว ว า ล กจ างท เข ามากรอกข อม ลในระบบ ม กจะกรอกรายละเอ ยดไม ครบถ วน ย งม บางประเด นท จาเป นต องใช ในการออกคาส ง เช น ร องค าชดเชย แต ลงข อม ลอาย งานไม ถ กต อง และไม สอดคล องก บจานวนเง นท ร อง และคาให ส มภาษณ ของผ ให ข อม ลสาค ญคนท 10 ตาแหน งน กว ชาการแรงงานชานาญการ กล าวไว ว า บางคร งเวลาท ล กจ างกรอกข อม ล บ นท กข อม ลเอง ทาให เจ าหน าท ได ข อม ลไม ครบถ วน เพราะขนาดสอบและบ นท กคาให การเองเวลาท มา ย นคาร องด วยต วเอง คาร องยากๆ พวกค าชดเชยท ล กจ างโดนเล กจ างย งต องม การเร ยกสอบเพ มเต มเลย และเอกสารท ล กจ างแนบมา บางท ไม เพ ยงพอในการว น จฉ ยคาร อง ไม สามารถนามาเป นหล กฐาน ประกอบให เช อว าล กจ างม ส ทธ จร งได เลยก ม นอกจากน ย งม ป ญหาเร องความร ความเข าใจของ ล กจ าง เก ยวก บส ทธ ได ร บเง น เม อล กจ างย นคาร องออนไลน พน กงานตรวจแรงงานจะไม สามารถช แจง ส ทธ ต างๆ ให ก บล กจ างได ท งหมด อ กท ง ล กจ างบางรายท ไม ม ความชานาญในการใช เทคโนโลย ไม สามารถ อ ปโหลดเอกสารเพ มเต มหร อกรอกข อม ลการต ดต อผ ดพลาด ก อให เก ดความล าช าในการต ดตามต ว และต องเช ญล กจ างเข ามาให ข อเท จจร งด วยตนเอง เช นค าส มภาษณ ของผ ให ข อม ลสาค ญคนท 6 ตาแหน งน กว ชาการแรงงานปฏ บ ต การ กล าวไว ว า ล กจ างบางคนไม สามารถเข าถ งระบบออนไลน ได เน องจากไม ท นต อเทคโนโลย ระบบออนไลน อย างเช นกล มล กจ างก อสร าง หร อกล มล กจ างท ม อาย เยอะหน อย ท ไม สามารถอ านหน งส อออก ล กจ างบางคน กรอกข อม ลไม ครบถ วน ทาให ไม สามารถ ว น จฉ ยได จะต องส งหน งส อเช ญพบน ดหมายล กจ างเข ามาให ข อเท จจร งเพ มเต ม ล กจ างบางคนไม สะดวก เข ามาพบหร อล กจ างบางคนไม สามารถต ดต อได เพราะกรอกข อม ลต ดต อผ ด ส งผลทาให พน กงาน ตรวจแรงงานทางานยากข น ต องเส ยเวลาในการสอบสวนข อเท จจร งหลายคร ง ต องใช เวลาในการต ดต อ ประสานก บล กจ าง เพ อให ข อเท จจร งสมบ รณ ประกอบก บในระบบย งขาดช องให ล กจ างระบ ช องทาง การร บเง น ด งคาส มภาษณ ของผ ให ข อม ลสาค ญคนท 8 ตาแหน งน กว ชาการแรงงานชานาญการ กล าวว า เม อได มาใช ระบบจร งๆ แล วก พบว าในแบบฟอร มย นออนไลน ไม ม ให ระบ ว า ล กจ างประสงค จะร บส ทธ เร องเง นจากนายจ างผ านช องทางใด เช น จะมาร บด วยตนเองท สาน กงานสว สด การ หร อจะผ านบ ญช ธนาคาร หร อจะช องทางอ น และกรมย งขาดการส อสารและการจ ดการองค ความร ให ก บพน กงาน

11 11 ตรวจแรงงาน ในการใช งานระบบและแนวปฏ บ ต รวมถ งกฎหมายต างๆ ท เก ยวข อง ทาให พน กงาน ตรวจแรงงานผ ใช งานระบบย งไม สามารถใช ประโยชน จากระบบการร บคาร องออนไลน และไม สามารถ อานวยความสะดวกให ก บล กจ างได อย างม ประส ทธ ภาพตามเป าหมายท กาหนดไว เช นค าส มภาษณ ของผ ให ข อม ลสาค ญคนท 4 ตาแหน งน กว ชาการแรงงานปฏ บ ต การ กล าวไว ว า ป ญหาอ ปสรรคของผ ปฏ บ ต ก ค อ เร องกฎระเบ ยบการร บคาร องออนไลน ท พน กงานตรวจแรงงานผ ท จะร บนโยบายไปปฏ บ ต ย งไม ร เวลาไปอบรมพน กงานตรวจแรงงาน ไม ม การพ ดถ งว าการร บค าร องออนไลน ม อะไรใช เป นหล กฐาน แทนการท จะให ล กจ างต องมาลงลายม อช อได บ าง และคาส มภาษณ ของผ ให ข อม ลสาค ญคนท 10 ตาแหน งน กว ชาการแรงงานชานาญการ กล าวไว ว า เจ าหน าท เองก อาจจะไม ชานาญในการใช ระบบอะไร ใหม ๆ ทาให การทางานเลยด ม ความซ บซ อนข น และเก ดความก งวลว าเอกสารต างๆ ท ล กจ างบ นท ก และก ย นมาน นจะม ผลทางกฎหมายหร อเปล า และก ขาดแนวปฏ บ ต เก ยวก บการร บคาร องออนไลน รวมท งย งขาดการรวบรวมกฎหมายระเบ ยบ ประกาศต างๆ ท จะเก ยวก บการร บคาร องออนไลน เพ อให เจ าหน าท ได ศ กษา ซ งสอดคล องก บงานว จ ยของส น นาฏ กล นค ม (2562) เร อง กระบวนการน าระบบ สารสนเทศมาใช เพ อการจ ดการการอน ญาตภาพยนตร ว ด ท ศน และส อโฆษณาภาพยนตร และว ด ท ศน ของสาน กพ จารณาภาพยนตร และว ด ท ศน โดยจากการว จ ยพบป ญหาและอ ปสรรคในการนาระบบ สารสนเทศมาใช ในการปฏ บ ต งาน ได แก ด านการออกแบบระบบม ความซ บซ อน บางข นตอนไม สอดคล อง ก บการปฏ บ ต งานในป จจ บ น ทาให เก ดการปฏ บ ต งานท ม ความซ าซ อน ย งต องม การตรวจสอบเอกสารหล กฐาน ไม สามารถอานวยความสะดวกให ก บผ ใช บร การได เท าท ควร รวมถ งด านความร ความเข าใจในการใช งานระบบ ท งในส วนของเจ าหน าท และผ ประกอบการท ใช บร การ บางคร งเก ดความย งยากในการลงระบบ ทาให ผ ประกอบการต องเด นทางเข ามาย นเอกสาร ด วยตนเอง และสอดคล องก บงานว จ ยของปร ฉ ตร ส วรรณเนาว (2563) ท ศ กษาเร อง การนาเทคโนโลย สารสนเทศมาใช ในการบร หารจ ดการงานคด กรณ ศ กษาสาน ก อานวยการประจาศาลกร งเทพใต ซ งสาน กอานวยการประจาศาลแพ งกร งเทพใต ได ม การปฏ ร ประบบ ราชการ 4.0 และนาระบบเทคโนโลย สารสนเทศมาใช ในการบร หารจ ดการงานคด 4 กระบวนงาน ค อ ช นร บฟ อง ช นระหว างพ จารณาคด ช นพ พากษาคด และช นอ ทธรณ -ฎ กา เพ อลดข นตอนการทางานของ บ คลากร เพ มประส ทธ ภาพในการทางานและอานวยความสะดวกให ก บประชาชน โดยพบป ญหาและ อ ปสรรคในการปฏ บ ต งานท สอดคล องก บป ญหาและอ ปสรรคจากการร บคาร องออนไลน ของกรม ค อ บ คลากรส วนใหญ ขาดความร ท กษะและม ท ศนคต ต อต านการใช เทคโนโลย ผ ร บบร การขาดความร ความเข าใจ ในการใช งานระบบ/โปรแกรม นอกจากน ย งสอดคล องก บงานว จ ยของว วรรณ บ ณฑ ตก ล (2563) เร อง การนานโยบายร ฐบาลด จ ท ลไปปฏ บ ต กรณ ศ กษาการให บร การผ านระบบอ เล กทรอน กส ของกรม พ ฒนาธ รก จการค า โดยศ กษาในส วนของการต ดตามและประเม นผลการปฏ บ ต งาน และพบว าป ญหาอ ปสรรค

12 12 ในการให บร การผ านระบบอ เล กทรอน กส ท สอดคล องก บการร บคาร องออนไลน ของกรม ค อ การขาดความร ความเข าใจเก ยวก บการให บร การผ านระบบอ เล กทรอน กส กฎหมายและระเบ ยบไม เอ อต อการให บร การ ผ านระบบอ เล กทรอน กส 3. แนวทางการแก ไขป ญหาและอ ปสรรคจากการร บคาร องออนไลน (e-service) ผ านเว บไซต กรมสว สด การและค มครองแรงงาน เพ อการพ ฒนาไปส ระบบราชการ 4.0 ให สามารถอานวยความสะดวก และตอบสนองความต องการของล กจ างได อย างจร งจ ง จากการส มภาษณ ผ ให ข อม ลสาค ญและการศ กษา จากเอกสารสาค ญต างๆ พบว ากรมควรม การประชาส มพ นธ การใช ระบบการร บคาร องออนไลน (e-service) ผ านเว บไซต ในเร องของว ธ การลงทะเบ ยน ว ธ การกรอกข อม ลในระบบ คาแนะนาการกรอก ในแต ละข นตอน ว ธ การตรวจสอบสถานะและเพ มเต มข อม ลในกรณ ท พน กงานตรวจแรงงานขอข อม ลเพ ม สร างความเช อม นว าข อม ลท ล กจ างกรอกน นจะเป นความล บของทางราชการ เพ อให ล กจ างกล ากรอก ข อม ลความจร งภายในระบบ เช นคาส มภาษณ ของผ ให ข อม ลสาค ญคนท 2 ตาแหน งน กว ชาการแรงงาน ปฏ บ ต การ กล าวไว ว า กรมควรม การทาการประชาส มพ นธ ในเร องของกฎหมายค มครองแรงงานให ท วถ ง กล มกล มผ ใช แรงงาน รวมถ งประชาชนท วไป และทาการประชาส มพ นธ ข นตอน ว ธ การย นคาร องแบบออนไลน ให ท วถ ง และคาส มภาษณ ของผ ให ข อม ลสาค ญคนท 9 ตาแหน งน กว ชาการแรงงานปฏ บ ต การ กล าวไว ว า ควรม การเพ มคาอธ บาย ในการกรอกข อม ล และช องทางในการศ กษาข นตอนการย นคาร องท ล กจ างเห น และเข าถ งได ง าย และควรม การบ รณาการเช อมโยงระบบก บหน วยงาน ท งภายในและภายนอกกระทรวง เช น สาน กงานประก นส งคม กรมการปกครอง กรมพ ฒนาธ รก จการค า เพ อให เก ดการเช อมโยง ความเป นนายจ าง สถานประกอบก จการ และท อย ข อม ลต ดต อต าง ๆ รวมท งให ม การจ ดการองค ความร ภายในหน วยงาน เก ยวก บการดาเน นการเม อม การร บคาร องผ านระบบออนไลน (e-service) โดยรวบรวม ข นตอนว ธ การร บคาร อง การใช ระบบ กฎหมาย ระเบ ยบ และประกาศต างๆ ท เก ยวข อง เพ อให พน กงาน ตรวจแรงงานสามารถม แนวทางในการปฏ บ ต เก ยวก บหล กฐานท ม ผลในทางกฎหมายอ นจะนาไปส การเป น เอกสารประกอบการว น จฉ ย ออกคาส ง และดาเน นการในช นศาลต อไปกรณ ท เก ดการอ ทรณ คาส งพน กงาน ตรวจแรงงาน สร างการร บร ให ก บพน กงานตรวจแรงงาน เก ยวก บข นตอนการปฏ บ ต โดยการอบรม พน กงานตรวจแรงงาน เพ อให เก ดความร ความเข าใจ และแนวทางการปฏ บ ต ให เป นไปในท ศทางเด ยวก น สอดคล องก บว ตถ ประสงค ของการน านโยบายไปปฏ บ ต และจ ดให ม การประเม นผลและทบทวนการใช งาน จากผ ใช งานจร งเพ อให เก ดการแก ไขป ญหาท ตรงจ ด เช นคาส มภาษณ ของผ ให ข อม ลสาค ญคนท 3 ตาแหน งน กว ชาการแรงงานปฏ บ ต การ กล าวไว ว า ควรม ระบบท เช อมโยงก บหน วยงานอ นๆ แบบกรณ ท ล กจ างกรอกข อม ลในส วนสาค ญผ ดจะข นต วแดงไม สามารถย นคาร องได หร อเช อมโยงนายจ างได นอกจากน ควรม การส อสารแนวปฏ บ ต ก บผ ปฏ บ ต เยอะๆ เพราะท จร งเป ดใช ระบบมาหลายป แล ว

13 13 ทางกรมน าจะม กรณ ต วอย างของการย นคาร องออนไลน ให ผ ปฏ บ ต ใช เป นแนวทางในการดาเน นการ แบบการย นคาร องท สาน กงาน ซ งสอดคล องก บแนวค ดการนานโยบายไปปฏ บ ต ของวรเดช จ นทรศร (อ างถ งในว ณา พ งว ว ฒน น ก ล, 2564, หน า 73-80) ในส วนของต วแบบกระบวนการของระบบราชการ เป นต วแบบท เน นสภาพความเป นจร งในส งคม กล าวค อ ล กษณะของหน วยงานราชการม ขนาดใหญ ถ งแม จะม กฎระเบ ยบก าหนดค ณธรรมไว แน นอน แต ก พบว าย งม ล กษณะของความส มพ นธ แบบไม เป นทางการส ง ม ช วงช นการบ งค บบ ญชาหลายระด บ การควบค ม การต ดต อแต ละระด บ ห างก นมาก ต วแบบน จ งสมมต ว า อานาจขององค การไม ได อย ท ตาแหน งท เป นทางการเท าน น แต เป นอานาจท กระจายอย ท วไปในองค การ โดยเฉพาะอย างย งในระบบราชการท ข าราชการท ทาหน าท ต ดต อใกล ช ดก บประชาชนไม ใช ห วหน างาน แต เป นข าราชการระด บล างเป นด านแรก และใช ว จารณญาณ ของตนปฏ บ ต หน าท ผ บ งค บบ ญชา ไม อาจควบค มต ดตามได ตลอดเวลา ด งน น ป จจ ยสาค ญต อ ความสาเร จและล มเหลวของการนานโยบายไปปฏ บ ต ข นอย ก บความพร อมของผ ท ร บนโยบาย ไปปฏ บ ต ว าย นด หร อพร อมจะปฏ บ ต ตาม หร อว าม ข อจาก ดมากน อยเพ ยงใด ความพร อมน จ งเป นผล มาจากป จจ ย 2 ด าน ได แก 1) ระด บความเข าใจ สภาพความเป นจร งในการให บร การขององค การ ซ งจะต องพ จารณาถ งโครงสร างอานาจในองค การ สภาพป ญหา ข อจ าก ด เช น ปร มาณงานเด ม ป ญหาข อจาก ดด านบ คลากร เป นต น 2) ระด บการยอมร บ และการปร บนโยบายใหม ให เข าได หร อ สอดคล องเป นส วนหน งของหน าท ประจาของผ ปฏ บ ต เอง นอกจากน ย งสอดคล องก บงานว จ ย ของปร ฉ ตร ส วรรณเนาว (2563) ท ได ศ กษาเร อง การน าเทคโนโลย สารสนเทศมาใช ในการบร หาร จ ดการงานคด กรณ ศ กษาสาน กอานวยการประจาศาลแพ งกร งเทพใต ซ งได ม การเสนอแนวทาง ในการแก ไขป ญหาจากการนาเทคโนโลย สารสนเทศมาใช ในกระบวนการบร หารจ ดการงานคด ไว ว า ควรจ ดอบรมพ ฒนาบ คลากรและปร บเปล ยนท ศนคต ของบ คลากร ควรจ ดทาค ม อการปฏ บ ต งานให แก ประชาชน ควรปร บปร งระบบหร อโปรแกรมให ง ายต อการปฏ บ ต งาน และควรม การแก ไขกฎหมาย ข อบ งค บ เพ อให เก ดความคล องต วในการปฏ บ ต งาน และสอดคล องก บงานว จ ยของว วรรณ บ ณฑ ตก ล (2563) เร อง การนานโยบายร ฐบาลด จ ท ลไปปฏ บ ต กรณ ศ กษาการให บร การผ านระบบอ เล กทรอน กส ของกรมพ ฒนาธ รก จการค า โดยเสนอแนวทางในการให บร การผ านระบบอ เล กทรอน กส ไว ว าให ม การสร างความร ความเข าใจในการให บร การผ านระบบอ เล กทรอน กส อย างไรก ตาม หากม การประเม นผล และทบทวนการใช งานระบบการร บค าร องออนไลน จากพน กงานตรวจแรงงานหร อจากผ ใช งาน และปร บปร งให สอดคล องก บสภาพการปฏ บ ต งานจร ง สร างความร ความเข าใจ และม การจ ดการ องค ความร รวมท งส อสารให ก บผ ปฏ บ ต จะทาให กรมสามารถแก ไขป ญหาเก ยวก บการร บคาร อง

14 14 ออนไลน ท เก ดข นและพ ฒนาไปส การเป นระบบราชการ 4.0 ท สามารถอานวยความสะดวกให ก บ ประชาชนได อย างแท จร งมากย งข น 4. แนวทางพ ฒนากระบวนการร บคาร องออนไลน (e-service) ให บรรล ประส ทธ ผลย งข น ค อกรมควรปร บปร งระบบการร บคาร องออนไลน (e-service) ให สามารถใช งานได ง ายข น โดยนาผล ท ได จากการประเม นการใช งานของพน กงานตรวจแรงงานมาพ ฒนา เพ อให ท กฝ ายม ส วนเก ยวข อง ในการร วมก นปร บปร งพ ฒนาระบบอย างต อเน อง เก ดความร ส กเป นส วนหน งของนโยบาย สอดคล องก บ ต วแบบการนานโยบายไปปฏ บ ต ของวรเดช จ นทรศร (อ างถ งใน ว ณา พ งว ว ฒน น ก ล, 2564, หน า 77-78) ในต วแบบด านการพ ฒนาองค การ โดยเป นต วแบบท ให ความสนใจเฉพาะด านบ คคลของหน วยงาน เป นสาค ญ เพราะว าบ คคลเป นทร พยากรท สาค ญเหน อส งอ นใดในองค การ เน นการม ส วนร วม (Participation) ของคนในองค การภายใต ฐานคต ว า การม ส วนร วมจะทาให เก ดการทางานท ม ประส ทธ ภาพ การนานโยบายมาปฏ บ ต ให บ งเก ดความสาเร จจ งน าจะเป นเร องของการจ งใจ การใช ภาวะผ นา ท เหมาะสม การสร างความผ กพ น โดยให สมาช กในองค การม ส วนร วม เพ อให เก ดการยอมร บในร ปแบบ การสร างท มงานมากกว าการควบค ม กล าวอ กน ยหน งค อการให ผ ปฏ บ ต เข าไปม ส วนเก ยวข องในกระบวนการ กาหนดนโยบายหร อวางกรอบนโยบาย จะเร ยกได ว านโยบายเหล าน นมาจากผ ปฏ บ ต ผ ปฏ บ ต จะเก ด ความร ส กให ความสาค ญและม งม นในการนานโยบายไปปฏ บ ต ให ประสบความสาเร จ นอกจากน กรมควรพ ฒนาระบบการร บคาร องออนไลน (e-service) ให สามารถเช อมโยงการถามตอบในประเด น ท พบได บ อยแก ล กจ างผ ใช บร การด วยระบบถามตอบอ ตโนม ต เพ อให ล กจ างสามารถใช งานและกรอก ข อเท จจร งได อย างตรงประเด นย งข น สร างความร ความเข าใจก บพน กงานตรวจแรงงานผ ปฏ บ ต เก ยวก บการร บคาร องออนไลน มาใช กระบวนการร บและพ จารณาว น จฉ ยค าร อง ให สามารถใช งานระบบ ได อย างถ กต องและเก ดประโยชน ในการอานวยความสะดวกในการปฏ บ ต งาน และอานวยความสะดวก ให ก บล กจ าง รวมถ งควรม การจ ดทาแนวปฏ บ ต ระเบ ยบ และประกาศต างๆ ท เก ยวข องก บการใช ส อ อ เล กทรอน กส เข ามาม ส วนช วยในการปฏ บ ต งาน และทาประกาศช แจงรายละเอ ยดเก ยวก บหล กฐาน ย นย นทางอ เล กทรอน กส แทนการลงลายม อช อ ให สอดคล องก บกฎหมาย ให พน กงานตรวจแรงงาน และเจ าหน าท ท เก ยวข องสามารถนามาใช ในการปฏ บ ต งานได ด งเช นคาส มภาษณ ของผ ให ข อม ลสาค ญ คนท 3 น กว ชาการแรงงานปฏ บ ต การ กล าวไว ว า กรมต องสร างความร ความเข าใจ สร างแนวปฏ บ ต เก ยวก บกฎหมาย เพ อให เจ าหน าท และล กจ างเข าใจได ว าการย นคาร องออนไลน จร งๆแล วม ผลทางกฎหมาย สามารถนามาใช เป นหล กฐานประกอบการพ จารณาคาร องได เพราะหากเจ าหน าท ม ความเข าใจว าม กฎหมายรองร บ น าจะทาให การร บคาร องออนไลน เก ดการพ ฒนาและอานวยความสะดวกให ก บล กจ างได จร ง และคาส มภาษณ ของผ ให ข อม ลสาค ญคนท 8 น กว ชาการแรงงานชานาญการ กล าวไว ว า พ ฒนาระบบให

15 15 ม ความเสถ ยร ใช งานง าย ม การส อสารถ งกล มเป าหมาย เพ อรองร บจานวนผ ใช งานท จะเพ มข นเร อยๆ ในอนาคต และพ ฒนาปร บปร งระบบตามค าแนะนาของเจ าหน าท ผ ใช งานจร งอย างต อเน อง เพ อให ใช ได อย างม ประส ทธ ภาพ และเก ดการแก ไขป ญหาและพ ฒนาได อย างตรงจ ด นอกจากน ก ควรจะม การอบรมพ ฒนาผ ใช งาน เพ อให ม ความร ความเข าใจในระบบใช ประโยชน จากระบบการย นคาร อง ออนไลน ให สามารถอานวยความสะดวกก บล กจ างได จร ง สอดคล องก บงานว จ ยของส น นาฏ กล นค ม (2562) ท ศ กษาเร อง กระบวนการนาระบบสารสนเทศมาใช เพ อการจ ดการการอน ญาตภาพยนตร ว ด ท ศน และส อโฆษณาภาพยนตร และว ด ท ศน ของสาน กพ จารณาภาพยนตร และว ด ท ศน และเสนอแนวทาง การพ ฒนาระบบสารสนเทศว าควรลดความซ บซ อนในส วนท ไม จาเป นลง เพ อให เก ดความสะดวกรวดเร ว ในข นตอนการปฏ บ ต ของเจ าหน าท ลดความผ ดพลาด ทาให เก ดความถ กต องแม นยามากย งข น ให ม การจ ดสรรทร พยากรด านว สด อ ปกรณ ท เก ยวข องในการใช งานระบบสารสนเทศให เพ ยงพอ จ ดให ม การอบรม เพ อสร างความร ความเข าใจให เก ดการใช งานได ถ กต อง ประชาส มพ นธ เก ยวก บ การให บร การผ านระบบออนไลน เพ อสร างการร บร และพ ฒนาในด านระบบจ ดเก บความปลอดภ ย รวมถ งควรม การประเม นผลการใช งานระบบเพ อนามาเป นแนวทางในการพ ฒนาเพ อลดป ญหาต างๆ ท เก ดข น และสามารถตอบสนองต อความต องการเจ าหน าท และผ ใช บร การท ใช งานระบบ และงานว จ ยของ ว วรรณ บ ณฑ ตก ล (2563) ได ศ กษาเร อง การนานโยบายร ฐบาลด จ ท ลไปปฏ บ ต กรณ ศ กษาการให บร การ ผ านระบบอ เล กทรอน กส ของกรมพ ฒนาธ รก จการค า และได เสนอแนวทางในการให บร การโดยการสร าง ความร ความเข าใจในการให บร การผ านระบบอ เล กทรอน กส ออกแบบและพ ฒนาระบบให ง ายต อการใช บร การและม ประส ทธ ภาพมากข น แก ไขกฎหมายและระเบ ยบให ม ความสอดคล องก บบร บทของส งคม ในย คเทคโนโลย ด จ ท ล ข อเสนอแนะ 1. กรมสว สด การและค มครองแรงงานควรม การประเม นผลการใช งานระบบการร บคาร อง ออนไลน (e-service) จากล กจ างผ ร บบร การ และพน กงานตรวจแรงงานผ ให บร การ สร างการม ส วนร วม ในหน วยงาน เพ อให ได ข อเท จจร งของป ญหาท เก ดข นจากการใช งานระบบ สามารถแก ไขป ญหาได อย างตรงจ ด ตอบสนองต อความต องการของผ ใช งาน และสอดคล องก บบร บทการปฏ บ ต งานจร ง 2. กรมสว สด การและค มครองแรงงานควรม การส อสาร และสร างการร บร ให ก บพน กงาน ตรวจแรงงาน เก ยวก บการปฏ บ ต การร บคาร องออนไลน (e-service) ในกระบวนการสอบข อเท จจร ง และเอกสารหล กฐาน เพ อสร างการปฏ บ ต ให เป นไปในท ศทางเด ยวก บ และสอดคล องก บว ตถ ประสงค การอานวยความสะดวกให ก บล กจ างของนโยบาย

16 16 3. กรมสว สด การและค มครองแรงงานควรม การยกระด บการประชาส มพ นธ องค ความร ด านกฎหมายแรงงานแก ล กจ าง ให ล กจ างม ความร พ นฐานเก ยวก บส ทธ ประโยชน ท ควรได ร บตามกฎหมาย เพ อลดการถ กเอาร ดเอาเปร ยบจากนายจ าง และสามารถเร ยกร องส ทธ ได ร บเง นได อย างถ กต องมากข น 4. กรมสว สด การและค มครองแรงงานควรม การพ ฒนาระบบการร บคาร องออนไลน (e-service) ให สามารถเช อมโยงการถามตอบในประเด นท พบได บ อยแก ล กจ างผ ใช บร การด วยระบบถามตอบอ ตโนม ต เพ อให ล กจ างสามารถถามข อกฎหมายในเบ องต น และช วยในการกรอกข อเท จจร งได อย างตรงประเด นย งข น 5. กรมสว สด การและค มครองแรงงานควรม การจ ดการองค ความร เก ยวก บแนวปฏ บ ต ระเบ ยบ และประกาศต างๆ ท เก ยวข องก บการใช ส ออ เล กทรอน กส เข ามาม ส วนช วยในการปฏ บ ต งาน และทาประกาศช แจงรายละเอ ยดเก ยวก บหล กฐานย นย นทางอ เล กทรอน กส แทนการลงลายม อช อ ให สอดคล องก บกฎหมาย ให พน กงานตรวจแรงงานและเจ าหน าท ท เก ยวข องสามารถนามาอ างอ ง ใช ในการปฏ บ ต งานได เอกสารอ างอ ง กรมสว สด การและค มครองแรงงาน. (2562). แผนย ทธศาสตร กรมสว สด การและค มครองแรงงาน (พ.ศ ) ฉบ บปร บปร ง ป งบประมาณ พ.ศ ค นเม อ 18 ธ นวาคม 2564, จาก category/12-government-plans-and-results1. บ ญเก ยรต การะเวกพ นธ. (2564). เอกสารประกอบการบรรยายกระบวนว ชาการบร หารเช งกลย ทธ. กร งเทพมหานคร: มหาว ทยาล ยรามคาแหง, โครงการร ฐประศาสนศาสตรมหาบ ณฑ ต. บ ญเก ยรต การะเวกพ นธ. (2564). เอกสารประกอบการบรรยายกระบวนว ชาการกาหนดและ การว เคราะห นโยบายสาธารณะ. กร งเทพมหานคร: มหาว ทยาล ยรามคาแหง, โครงการ ร ฐประศาสนศาสตรมหาบ ณฑ ต. ปร ฉ ตร ส วรรณเนาว. (2563). การนาเทคโนโลย สารสนเทศมาใช ในการบร หารจ ดการงานคด กรณ ศ กษาสาน กอานวยการประจาศาลแพ งกร งเทพใต. การค นคว าอ สระ ร ฐประศาสนศาสตร มหาบ ณฑ ต, มหาว ทยาล ยรามคาแหง. ค นเม อ 5 มกราคม 2565, จาก ac.th/mpa-abstract/index.php/abstractdata/viewindex/432. พระราชบ ญญ ต ค มครองแรงงาน พ.ศ (2541, ก มภาพ นธ 20). ราชก จจาน เบกษา, 115(8ก), 31. ว วรรณ บ ณฑ ตก ล. (2563). การนานโยบายร ฐบาลด จ ท ลไปปฏ บ ต กรณ ศ กษาการให บร การผ านระบบ อ เล กทรอน กส ของกรมพ ฒนาธ รก จการค า. การค นคว าอ สระ ร ฐประศาสนศาสตร มหาบ ณฑ ต, มหาว ทยาล ยรามคาแหง. ค นเม อ 18 ธ นวาคม 2564, จาก ac.th/mpa-abstract/index.php/abstractdata/viewindex/382.

17 17 ว โรจน ก อสก ล. (2563). เอกสารประกอบการบรรยายกระบวนว ชาองค การและนว ตกรรมในองค การ. กร งเทพมหานคร: มหาว ทยาล ยรามคาแหง, โครงการร ฐประศาสนศาสตรมหาบ ณฑ ต. ว ณา พ งว ว ฒน น ก ล. (2564). เอกสารประกอบการบรรยายกระบวนว ชาการกาหนดและการว เคราะห นโยบายสาธารณะ. กร งเทพมหานคร: มหาว ทยาล ยรามคาแหง, โครงการร ฐประศาสนศาสตร มหาบ ณฑ ต. ส น นาฏ กล นค ม. (2562). กระบวนการนาระบบสารสนเทศมาใช เพ อการจ ดการการอน ญาตภาพยนตร ว ด ท ศน และส อโฆษณาภาพยนตร และว ด ท ศน ของสาน กพ จารณาภาพยนตร และว ด ท ศน. การค นคว าอ สระ ร ฐประศาสนศาสตรมหาบ ณฑ ต, มหาว ทยาล ยรามคาแหง. ค นเม อ 18 ธ นวาคม 2564, จาก /viewindex/382. สาน กงานคณะกรรมการข าราชการพลเร อน. (2560). ระบบราชการไทยในบร บทไทยแลนด 4.0. ค นเม อ 17 ธ นวาคม 2564, จาก document/thai-gov-system-context-thailand-4-0.pdf. สาน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ. (ม.ป.ป.). ระบบราชการ 4.0. ค นเม อ 17 ธ นวาคม 2564, จาก